یکشنبه ۱۷ بهمن ۱۳۸۹ - ۱۴:۲۰
شرح حال علمي و تبيين نوآوري‌هاي فلسفي معلم ثالث

كتاب «ميرداماد» به قلم علي اوجبي منتشر شد. اين اثر جزو معدود تك‌نگاري‌هايي است كه درباره زندگي علمي ميرداماد نوشته شده است و به شرح حال، انديشه‌هاي فلسفي، سيره عملي، شيوه نگارش، حضور سياسي و آثار اين فيلسوف مي‌پردازد. يكي از ويژگي‌هاي بارز اين كتاب، تبيين نوآوري‌هاي فلسفي ميرداماد است.\

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، ميرداماد جزو آن دسته از انديشمندان اسلامي است كه با وجود تكرار و شنيده شدن‌هاي مكرر نام وي، به كمتر كتابي درباره احوال او برمي‌خوريم. كتاب‌هايي كه تاكنون درباره وي منتشر شده‌اند، شايد به تعداد انگشتان يك دست نيز نرسند. برخي از آنها نيز از تاريخ انتشارشان گذشته و تجديد چاپ نيز نشده‌اند و بنابراين در بازار نشر موجود نيستند. 

آثار كلامي و فلسفي ملاصدرا كه دليل شهرت وي در روزگار كنوني‌اند،  به دليل اين كه پيش‌درآمد مكتب فلسفي ملاصدرا به شمار مي‌آيند و در واقع، حلقه اتصال ميان حكمت متعاليه و انديشه فلسفي ـ كلامي پيشين از مكتب شيرازند، از يك جهت مورد توجه اصحاب تاريخ فلسفه و از جهت ديگر در حوزه‌هاي فلسفي دو قرن اخير در سايه قرار گرفته‌اند.
ميرداماد بزرگ‌ترين حكيم عصر صفوي است كه با ظهور خود در حوزه فكري اصفهان، فلسفه را متحول ساخت. از ين رو، به معلم ثالث شهره شد. او بر اين باور بود كه جريان‌هاي فلسفي پيشين خام‌اند و به همين دليل سعي داشت تا مباني حكمت مشاء را با جلوه‌هاي اشراقي در هم آميزد و با استفاده از تعاليم اعتقادي شيعي، نظام فلسفي اسلامي را ارايه دهد كه خود آن را «حكمت يماني» ناميد.

او شاگردان برجسته بسياري نظير ملاصدرا، مير سيد احمد علوي، ملا شمساي گيلاني و محمد اشكوري را پرورش داد و آثار ارزشمندي نظير «تقويم الايمان»، «الافق المبين» و «القبسات» را از خود به يادگار گذاشت كه همواره از منابع اصيل و ارزشمند حكمت اسلامي به شمار مي‌آيند.

نويسنده اثر حاضر پيش از اين كتاب «تقويم الايمان» يكي از مهم‌ترين آثار ميرداماد را تصحيح كرده، مقدمه مفصلي بر آن نگاشته بود كه دورنمايي از احوال و آراي او را دربر داشت. به دليل جامعيت نسبي اين مقدمه و همچنين كمبود تك‌نگاري‌ها درباره ميرداماد، پيشنهاداتي مبني بر انتشار آن در كتابي جداگانه ارايه شد و به اين ترتيب كتاب «ميرداماد» انتشار يافت.

نويسنده براي شرح احوال و انديشه ميرداماد در نخستين قدم به توصيف فضاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي عصر ميرداماد مي‌پردازد. چنين آغازي بدان جهت است كه آگاه شدن از اوضاع جامعه و شرايط حاكم بر زندگي هر فرد، به يقين در رشد و جهت‌گيري انديشه‌هايش تاثيرگذار است، بنابراين شناخت اوضاع اجتماعي حاكم بر زندگي هر انديشمندي، كليدهايي را براي تحليل تفكر او به دست مي‌دهد. 

«ميرداماد از نگاه ديگران» عنوان بخش ديگري از كتاب است كه در آن نگارنده نظرات افرادي نظير مير سيد احمد علوي، عبدالرزاق لاهيجي، زلالي خوانساري و ملاصدرا درباره ميرداماد را ذكر كرده است.

نويسنده در بخش آرا و انديشه‌هاي فلسفي ميرداماد كه مهم‌ترين بخش كتاب به شمار مي‌آيد، ابتدا نظام فلسفي وي را كه به حكمت يماني مشهور است، شرح داده، سپس انديشه‌هاي اين فيلسوف را در 10 بخش حدوث دهري، مساله بداء، مساله جبر و اختيار، اصالت ماهيت، مقولات عشر، نظريه وحدت عمل، پيدايش كثرت از وحدت، اقليم هشتم، مراتب هستي و نقش تمثيلي حروف و اعداد بررسي كرده است.

ميرداماد علاوه بر فلسفه و كلام، قريحه شعرسرايي نيز داشت. از همين رو، يك بخش از كتاب به ديگر ويژگي‌هاي او اختصاص يافته است و نثر و شيوه نگارش، كمالات روحي، جامعيت، حضور سياسي و قريحه شعرسرايي ميرداماد به اجمال تشريح شده‌اند.

معرفي آثار و نوشته‌هاي اين فيلسوف عصر صفوي، بخش پاياني كتاب را تشكيل مي‌دهد كه به كتاب‌ها و رسالات، شروح و حواشي، نام‌ها و مكاتبه‌ةا و اجازه‌ها و تقريظ‌ها تقسيم شده است.

كتاب «ميرداماد» در شمارگان 1000 نسخه، 249 صفحه و بهاي 55000 ريال از سوي انتشارات كتابخانه موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي منتشر شد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط