به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اردبیل، در ایام نوروز مردم ایران برای بازدید از مناطق تاریخی و دیدنی به شهرهای مختلف کشور سفر می کنند، استان اردبیل نیز یکی از استان هایی که در روزهای تعطیل از نقاط مختلف به این خطه سفر می کنند.

کتاب «شهرهای تاریخی ورثان (اولتان)، برزند و باجروان در ناحیه مغان (موقان)» از جمله کتاب هایی است که علاقمندان به سفر را با تکه ای از تاریخ ایران زمین آشنا کرده و گردشگران را برای سفر این مکان های تاریخی دعوت می کند.

این کتاب با تالیف بهنام کریمی قره‌خان بیگلو و سید مهدی جوادی توسط نشر محقق اردبیلی سال ۱۳۹۹ چاپ شده و به بازار کتاب راه یافته است.

در این کتاب ضمن تبیین علت نامگذاری و پیدایش شهرهای تاریخی ورثان یا همان اولتان، برزند و باجروان به معرفی محل های دیدنی با استفاده از مستندهای تاریخی و اسطوره ای این شهرها پرداخته شده که خوانندگان با خواندن آن با تاریخچه یک ملت و تمدن منطقه مغان آشنا می شوند.

در بخشی از این کتاب آمده است: در قرون نخستین اسلامی برخی شهرهای ناحیه مغان از جمله ورثان، قوشا ارشق و برزند در دوره های حکومت امام علی (ع) فتح گردید.

شهر ورثان مهمترین شهر حوضه رود ارس در این ناحیه بوده و چنان که از متون تاریخی و جغرافیایی بر می آید، ورثان در ساحل جنوبی ارس در معبری که از آنجا به ایالت «آران» می رفتند واقع شده است. اولتان قالاسی (قلعه اولتان) احتمالاً یکی از شهرهایی بوده که در دوره ساسانی برای استحکام مرزهای کشور در این منطقه و احتمالاً جلوگیری از هجوم و یورش اقوام مهاجم از قفقاز به مناطق درونی ایران ساخته شده و با توحه به ویژگی های این شهر به نظر می رسد از مهمترین شهرهای دشت مغان بوده است.

«باجروان» از دیگر شهرهای باستانی و قدیمی ناحیه مغان بوده است، بر اساس اطلاعات به دست آمده از برخی منابع تاریخی و جغرافیایی، پیرامون شهر باجروان که از شهرهای کهن مغان بوده قریه باجروان که در دوران اخیر در سر رودخانه «گوگ تپه» واقع است، آن باجروان شهر ویران شده قدیمی نیست، بلکه ساکنین این روستا از آن شهر باجروانند که بعد از ویران گشتن آن شهر متفرق شده و جمعی از آنها آمده و در این مکان موطن جسته اند.

«بزرند» هم از شهرهای قدمی آذربایجان و تقریباً در ۸۵ کیلومتری شمال اردبیل بوده است و براساس منابع عربی برزند در ناحیه موغان بوده و در آن بافندگی، صنایع و تجارت گسترش پیدا کرده و در دوره خلافت مرکز ناحیه و دارای استراتژی جنگی مهم بوده است.

این کتاب در ۲۳۲ صفحه دشت و دیار دیدنی مغان را در قالب این شهرها از نظر تاریخی و باستان شناسی حتی آداب و سنن معرفی کرده است. به گفته نویسندگان اثر چنین مجموعه هایی در قالب کتاب در حال تالیف و گردآوری است و در آینده شاهد چاپ کتاب هایی از این دست از خطه اردبیل خواهیم بود. ‌