چهارشنبه ۱ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۲:۱۵
قاسمیان: در تلاشیم ذخیره میراث حائری را با تکیه بر هوش مصنوعی ارائه بدهیم/ یادی از ارباب کیخسرو و دیدگاه مدرس

حجت‌الاسلام غلامرضا قاسمیان، رییس مرکز اسناد و موزه و کتابخانه مجلس شورای اسلامی گفت: سیره و سنت من در این چند سال بر این مهم بود که ذخیره میراث حائری را منتشر کنیم تا پژوهشگران به راحتی بتوانند از این منابع استفاده کنند. من در جلسه با دوستان و همکاران بررسی کردیم که با تکیه بر هوش مصنوعی بتوانیم تا از آنچه در کتابخانه داریم کارهای مفیدی انجام دهیم.

سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا): حجت‌الاسلام غلامرضا قاسمیان، رئیس مرکز اسناد و موزه و کتابخانه مجلس شورای اسلامی در برنامه نکوداشت زنده‌یاد عبدالحسین حائری گفت: کتابخانه مجلس بدون اسم حائری ناشناخته است و نام او با کتابخانه گره خورده است. او زمان طولانی ریاست کتابخانه مجلس را به عهده داشت و در دوره خطیر اوایل انقلاب به خوبی توانست کتابخانه را حفظ کند.

وی افزود: از همه افرادی که کتابخانه را ایجاد و حفظ کردند باید تقدیر کرد از جمله ارباب کیخسرو که به قول مدرس اگر یک مسلمان در مجلس وجود داشت، او بود و این شخصیت خاص هم در ایجاد کتابخانه نقش داشت. علاقه خاصی که حائری به نسخه‌های خطی داشت باعث شد که کتابخانه را به عنوان گنجینه نسخه‌های خطی قرار دهد و مجلات قدیمی را احیا کند.

رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در واقع همه جا کار مرکز پژوهش‌های مجلس را کتابخانه انجام می‌داد و کتابخانه در این پژوهش‌ها نقشی نداشت و ما سعی کردیم که کتابخانه این سیره و سنت را قدری تغییر دهیم تا کتابخانه نقشی در پژوهش داشته باشد. ما تلاش کردیم که همه مواد کتابخانه را از سند، کتاب و مکاتبات را دیجیتال کنیم تا همه استفاده کنند.

وی افزود: سیره و سنت من در این چند سال بر این مهم بود که ذخیره میراث حائری را منتشر کنیم تا پژوهشگران به راحتی بتوانند از این منابع استفاده کنند. من در جلسه با دوستان و همکاران بررسی کردیم که با تکیه بر هوش مصنوعی بتوانیم تا از آنچه در کتابخانه داریم کارهای مفیدی انجام دهیم. رسول جعفریان زحمت زیادی در انتشار اسناد کشید و امروز در موزه مجلس با استفاده از عینک سه بعدی می‌توان کاملا آن را دید در واقع موزه مجلس را از هر نقطه دنیا به صورت مجازی با کیفیت بالا می‌توان دید.

حجت‌الاسلام قاسمیان گفت: ما تلاش کردیم زحمت استاد حائری را نشر دهیم و همه اسنادی که جمع کرده بود به مخاطب ارایه دهیم چون اسناد اگر زیر کلیک نیاید جزو فرهنگ به شمار نمی‌آید. همچنین ما شش دوره اسناد مجلس نخست به کتابخانه ملی انتقال داده شد در صدد برآمدیم که این اسناد کپی در کتابخانه مجلس هم داشته باشد. 

وی افزود: ما درصدد برآمدیم که با کتابخانه‌های دیگر مرتبط باشیم و از طرف دیگر اسناد کمیسیون‌ها به کتابخانه منتقل شود و از طرف دیگر بخش دیداری و شنیداری فیلم‌ها و اصوات موجود در کتابخانه بربیاییم آ‌ن طور که در جریان هستم بخش دیجیتال‌سازی فیلم‌ها و اصوات به پایان رسیده است. بحث دیگر عکس‌های بسیار زیادی است که در دوره حائری گردآوری شده و ما امروز نمی‌دانیم که این عکس‌ها چه کسانی هستند تا بتوان از آنها در نقل تاریخ بهره گرفت. خلاصه کلام آنقدر حائری کار انجام داده که امثال من حالا حالا باید این کارها را سامان دهیم تا به دست مخاطب برسد.



غلامرضا امیرخانی، نسخه‌شناس و پژوهشگر تاریخ گفت: حضرت امام خمینی(ره) از اینکه دو نفر از طلاب فاضل حوزه لباس روحانیت را کنار گذاشتند، ناراحت بود و حتی غصه می‌خورد؛ عبدالحسین حائری و عباس زریاب‌خویی. امام معتقد بود این دو می‌توانستند در این کسوت آینده درخشانی داشته باشند. 

او افزود: استاد حائری از زمانی که وارد کتابخانه مجلس می‌شود استمرار حضورش در اینجا یک نعمت بزرگی بود، نعمتی که در کتابخانه ملی نبود و در آنجا بعد از انقلاب عبدالله انوار بازنشسته و ارتباطش با کتابخانه ملی قطع شد. پیش از بازنشستگی ده جلد فهرست نسخ خطی به چاپ رسید و یک وقفه 10 تا 12 سال طول کشید تا جلدهای بعدی منتشر شود. 

این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: حضور استاد حائری، به عنوان رئیس کتابخانه بیش از یک دهه (14 سال) در پیش از انقلاب ویژگی بود که تصور می‌کنم 17 جلد فهرست نسخه خطی منتشر کرد که چندین جلد هم زیرنظر او به چاپ رسید. بعدها تیم جوانی که وارد کتابخانه شد سعی کرد از تجربیات و شیوه استاد بهره بگیرد. هر چند در این میان به استاد حائری، انوار و دانش‌پژوه این انتقاد وارد است که کمتر وارد حوزه شاگردپروری شدند تا بعد از آنها شیوه و روش‌شان در تصحیح نسخ خطی دنبال شود.      

غلامرضا امیرخانی گفت: افرادی که با این بزرگواران دمخور بودند بر این نکته معترف هستند که استادان مذکور ابایی از این نداشتند که کسی در کنار آنها کار کند و شیوه را بیاموزد. به مثال این جمله معروف که مستمع صاحب سخن را به وجد می‌آورد، اگر متوجه می‌شدند فردی مشتاق آموختن شیوه تصحیح نسخ خطی است، خست نمی‌کردند و او را با رموز این کار آشنا می‌کردند. 

او ادامه داد: گاهی شنیده می‌شود که در عرصه تصحیح نسخ خطی و فهرست‌برداری دیگر نسل احمد منزوی، عبدالله انوار و عبدالحسین حائری، دانش‌پژوه و ایرج افشار رفته و این عرصه از متخصصان خالی شده است! من چندان با این سخن موافق نیستم و معتقدم امروز هم بسیاری از نسخه‌پژوهان جوان فعال هستند و نسخه‌های خوبی را منتشر می‌کنند. به هر حال باید این موضوع را بپذیریم که هر علم و هنری یک دوره کلاسیک و اوج دارد و یک دوره تنزل.

این نسخه‌پژوه بیان کرد: یک دوره فهرست‌نگاری در ایران در اوج بود و امروز اکثر آن استادان زبردست، متبحر و عالم از دنیا رفتند و امروز جوانانی در این زمینه وارد شدند و تا حدی توانستند جایگزینی شایسته باشند. 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها