در نشست "نوآوري در ادبيات دفاعمقدس" تاكيد شد
لزوم نوآوري در ادبيات دفاعمقدس، با تكيه بر حفظ سنتها
كامران پارسينژاد، در نشست بررسي ادبيات داستاني دفاعمقدس، گفت: لازمه زنده و پويا ماندن ادبيات دفاعمقدس بر پايه نوآوري، به معناي از بين بُردن سنتها نيست، بلكه نوآوريها بايد بر اساس حفظ اين سنتها مانند پيشينه تاريخي ـ مذهبي دفاعمقدس، رشادتها و فضاي حاكم بر جبهه شكل گيرند./
شاكري در آغاز اين نشست، به تبيين دلايل ضعف نقد ادبي در ايران پرداخت و گفت: بخشي از اين ضعف، به برنامهريزيهاي ادبي و بخشي نيز به خاستگاه ادبيات و سنتهاي ادبي ـ انتقادي در ايران بازميگردد.
وي ادامه داد: تاثير اين جريان بر گستره ادبيات، به حدي رسيده كه با وجود تعدد كمي جشنوارههاي ادبي، نماينده رويكرد ادبي مستقل و قابل دفاع نيستند و مجموعهاي از سليقههاي مختلف را دربرنميگيرند.
اين داستاننويس، جامعه ادبي را نيازمند رويكرد انتقادي دانست و خاطرنشان كرد: متاسفانه تبليغات ادبي، جاي جريان نقد قوي و قابل اعتنا را گرفتهاند و به همين سبب، سطحينگري دراينباره رواج پيدا كرده و ادبيات دفاعمقدس در طول عمر سي ساله و پُر فراز و نشيب خود در سطح الفاظ و اصطلاحاتي مانند "شعارينويسي"، "ادبيات پايداري"، "ادبيات دفاع" و "ادبيات ضد جنگ" باقي مانده و هر روز، نام جديدي بر آن گذاشته ميشود.
سپس كامران پارسينژاد، حيات ادبي را وابسته به نوآوري دانست و گفت: يكي از مشكلات نوآوري در ادبيات، اين است كه با مدرنيسم مورد قياس قرار ميگيرد. اين اشتباه در غرب، آگاهانه يا نا آگاهانه دامن زده شده و به بيشتر كشورها نيز رسيده و مقولههايي مانند ادبيات ضد جنگ يا ادبيات ضد ارزشهاي دفاعمقدس هم از اين دستهاند.
وي افزود: مفهوم مدرنيته، از دوران پس از جنگ جهاني دوم ظهور كرد و در مقابل سنت قرار گرفت. اما از آنجايي كه سنتها در دوران دفاعمقدس داراي ارزشاند، استفاده از مفهوم "نوآوري" در اين گونه ادبي، برازندهتر است.
خالق كتاب "خورشيد در آتش" تاكيد كرد: لازمه زنده و پويا ماندن ادبيات دفاعمقدس بر پايه نوآوري، به معناي از بين بُردن سنتها نيست و من معتقدم كه نوآوري بايد بر پايه سنتها شكل گيرد.
پارسينژاد دراينباره تصريح كرد: مدعي ام كه داستان دفاعمقدس با اين شكل و شمايل و باورها و سنتها، اندكي شبيه به شاهنامه فرودسي است. يعني تاريخ روايتشده با چاشني اسطورهسازي، اما با حفظ سنت.
اين منتقد ادبي در ادامه، به مقايسه جريانهاي ادبي قبل و بعد از انقلاب پرداخت و اظهار داشت: جريان ادبي پيش از انقلاب، يك جريان رئاليستي محض با نگاه بدبينانه بوده كه معضلات اجتماعي آن دوران را به تصوير كشيده است.
كامران پارسينژاد در ادامه، با اشاره به تغيير نيازهاي جامعه در دوران پس از انقلاب گفت: نوآوري بر اساس خواستههاي اكثريت جامعه شكل ميگيرد. ادبيات داستاني دفاعمقدس، يكي از گونههاي ادبي مهم و سرنوشتسازي است كه در بستر تحولات جامعه شكل گرفته. اين گونه ادبي، در اين شرايط خلق شده و به ادبيات عامه پسند نزديك ميشود.
وي ادبيات و جامعه را داراي تاثير متقابل دانست و تصريح كرد: بهتر است كه از اسطورههاي ديني ـ ملي در حوزه ادبيات دفاعمقدس استفاده كنيم. واقعه كربلا، تنها عنصري است كه در حوزه ادبيات دفاعمقدس مورد استفاده قرار گرفته، اما بهتر است كه به صورت تكنيكيتر كاربرد داشته باشد.
نويسنده كتاب "جنگي داشتيم، داستاني داشتيم"، تاكيد كرد: نوآوري در ادبيات دفاعمقدس، به معناي خراب كردن پلهاي پشت سر نيست، بلكه با تلفيق انديشهها ميتوان به اين امر دستيافت.
پارسينژاد در پايان، بر لزوم نظريهپردازي در حوزه ادبيات داستاني دفاعمقدس تاكيد كرد و گفت: گروهي از انديمشندان اين حوزه بايد به عنوان طلايهداران و پيشگامان ادبيات دفاعمقدس، در مقابل جريانهاي انحرافي قد علم كنند و با تقويت مضمونهاي ادبي جنگ و حفظ سنتهاي آن مانند پيشينه تاريخي ـ مذهبي دفاعمقدس، رشادتها و فضاي حاكم بر جبهه، دست به نوآوري در اين عرصه بزنند.
دومين جلسه از سلسله نشستهاي بررسي ادبيات داستاني دفاعمقدس، هفته آخر خرداد ماه و با محوريت نقد و بررسي كتاب "سوران سرد" نوشته جواد افهمي و به همت بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاعمقدس برگزار خواهد شد.
نظر شما