چهل و يكمين شماره ماهنامه تخصصي اطلاعرساني، نقد و بررسي كتاب با عنوان «كتاب ماه علوم اجتماعي» ويژه مطالعات فرهنگي(3) از سوي خانه كتاب منتشر و روانه بازار نشر شد.-
در «سرآغاز سخن» اين شماره كه با عنوان «ابعاد فضاي فرهنگي دانشگاهي» به چاپ رسيده، آمده است: «اين شماره از كتاب ماه را نيز به مطالعات فرهنگي اختصاص داديم و مجددا حوزه فرهنگ را به عنوان يكي از حوزههاي با اهميت و تاثيرگذار مورد توجه قرار داديم. اين حوزه از علوم اجتماعي از يكسو بسيار مورد توجه و گاه محل نزاع مسوولان و از سويي مورد كم اقبالي و كم توجهي است. نگاه به ابعاد مختلف اين عرصه، از نمودهاي عيني گرفته تا ابزار و محصولات فرهنگي، رويكردها و ديدگاههاي مختلفي را رقم زده است. ما با نگاهي انحصاري به مقولات فرهنگي و حوزههاي فرهنگساز، فضاي دانشگاهي را مورد توجه قرار داده، برخي ملاحظات را ارايه ميدهيم.
صحبت از فرهنگ بدون نهادها و دستگاههاي فرهنگساز ميسر نيست و اين دستگاهها نيز در نظر صاحبنظران، دستگاههاي ايدئولوژيك و نهادهاي انسانساز هستند كه نظارت و كنترل بر اين دستگاهها حفظ اقتدار و حاكميت را نيز به دنبال دارد، نهادهاي آموزشي، به خصوص دانشگاهها در اين زمرهاند.
بيگمان دانشگاهيان كه به منزله خرد فعال جامعهاند، جزء نخستين عناصر مجموعه مولفههاي فرهنگساز جامعه و توليدكنندگان دانش به شمار ميآيند كه با تربيت نيروي انساني در عرصه مديريت اجرايي كشور ميتوانند تاثيري خاص بر جاي گذارند.
قطعا ورود دانشگاهيان به اين عرصه و ايفاي نقش كارآمد از جانب ايشان، مستلزم ايجاد بسترهاي مناسب است كه بدون دغدغه و هرگونه مانع در قالب آموزشهاي رسمي و فوق برنامه بتوانند به اين مهم اشتغال يابند؛ اين امر نيز خود مستلزم حصول شناخت لازم و كافي از فضاي فرهنگي دانشگاه، مسائل و مشكلات موجود و راهكارهاي از ميان برداشتن مسايل و موانع جهت نقشآفريني بهينه است. تحقق ايده جنبش نرمافزاري و جنبش توليد علم و تبديل شدن كشور به قطب علمي در اين منطقه و جهان، در گرو توجه به شناخت محيط فعاليت علمي و فضاي فرهنگي دانشگاه و آسيبهاي موجود و عوامل تهديد كننده جامعه دانشگاهي است و با از ميان رفتن مشكلات، راه براي فعاليت علمي و تربيت نيروي انساني هموارتر ميگردد؛ زيرا با از ميان رفتن دغدغه ذهني دانشگاهيان ـكه ميتواند مانع خلاقيت و نوآوري و اشتغال بهينه در امر آموزش و پژوهش باشدـ مشكلات نيز از ميان ميرود. استاد و دانشجو هر دو در فضايي آرام و بدون مشكل است كه ميتوانند به فعاليتهاي علمي و پژوهشي روي آورند و در راستاي افتخارآفريني علمي و استقلال كشور گام بردارند، لذا شناخت وضعيت دانشگاهها به خصوص از بعد فرهنگي با رويكردي آسيبشناختي ميتواند تسهيل كننده تحولات علمي و بسترسازي براي آموزش سالم و انسانسازي صحيح باشد.
صحبت از وضعيت فرهنگي دانشگاهها در اينجا دربردارنده مولفههايي است كه شكل دهنده فعلي فضاي دانشگاهي است و جمع اين معرفهها نمايانگر وضعيت فرهنگي؛ لذا در اين زمينه بايد همه ابعاد و مولفههاي فضاي دانشگاهي يعني استاد، دانشجو، مديريت، متون و برنامهريزي درسي، برنامهريزي آموزشي و پژوهشي و برنامهريزي فرهنگي براي تحول فرهنگي و تغيير در عرصه دانشگاهي مورد توجه قرار گيرد.»
بررسي تاثير شرايط شغلي بر ميزان استفاده از كالاهاي فرهنگي (دكتر صادق زيباكلام، بهروز رضيئيفر)و بحران محيط زيست در ايران و لزوم بازنگري به دانشهاي مردمي و راهكارهاي فرهنگي ملي (دكتر مرتضي فرهادي)، عنوان مطالبي است كه در بخش انديشه اين شماره درج شدهاند.
در بخش پژواك، اين عناوين به چشم ميخورند: نظام نظارت و تعادل در حقوق اساسي ايران (دكتر سيدناصر سلطاني)، فرهنگ و هويت ايراني و جهاني شدن (مهديس عليپور)، موزههايي در باد (محمد لطيفكار)، گفتارهايي در نسبت روشنفكران ايراني و هويت (مريمالسادات حسيني).
جهان پساامريكايي (حميده خواجه)، اسلام رسانهها (مرضيه رفعتي)، و آناتومي قدرت (اعظم بختياري)، عناوين مقالاتياند كه در بخش برگردان نقش بستهاند.
همچنين در بخش گام در راه اميدها، مقالاتي با عناوين نابرابري در جامعههاي ابتدايي (اوليه) (دكتر پرويز اجلالي)، چالشهاي روزنامهنگاري در كشورهاي در حال توسعه (دكتر عباس اسدي)، مختصات شيء مقدس و اصل همربايي قطبهاي همنام (دكتر مرتضي فرهادي)، فرهنگ و مهندس فرهنگي؛ انديشگاه تحليلگران فناوري نوين شريف با همكاري شبكه تحليلگران تكنولوژي ايران، انديشگاه تحليلگران فناوري نوين شريف با همكاري شبكه تحليلگران تكنولوژي ايران فرهنگ عمومي و صنعت فرهنگي، صنايع فرهنگي؛ انديشگاه تحليلگران فناوري نوين شريف با همكاري شبكه تحليلگران تكنولوژي ايران، استراتژي پروژه فضاهاي خلاق؛ انديشگاه تحليلگران فناوري نوين شريف با همكاري شبكه تحليلگران تكنولوژي ايران و پژوهش اينترنتي: پيمايش آنلاين با استفاده از گوگلداك (دكتر محمود بابائي) به چشم ميخورند.
در انتهاي ماهنامه حاضر، گزارشي از برگزيدگان و شايستگان تقدير شانزدهمين دوره جايزه كتاب فصل در موضوع علوم اجتماعي (معصومه قزلباش) درج شده است.
همچنين لوح فشرده فهرست كتابهاي منتشر شده تيرماه 1390 نيز ضميمه اين شماره است.
چهل و يكمين شماره ماهنامه تخصصي اطلاعرساني «كتاب ماه علوم اجتماعي» ويژه مطالعات فرهنگي(3)، در 136 صفحه و بهاي 12000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما