خائفی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: معتقدم حافظ هنوز هم ناشناخته باقی‌مانده است؛ چراکه ما براساس معیارهای سطحی حافظ را بررسی و او را با جمعی از شاعران و ادیبان مقایسه کرده‌ایم و تنها گفته‌ایم او بر دیگران برتری دارد.
وی توضیح داد: حافظ اندیشهای بشری و تفکری جهانی داشته است. دیدگاه‌های او تنها در ارتباط با زبان فارسی و مردم منطقه شیراز یا حتی ایران مطرح نشده است بلکه او درد بشر را مطرح می‌کند.
این شاعر ادامه داد: اگر زبان حافظ زبان فارسی نبود، بی‌شک برترین شاعر جهان شناخته می‌شد. گوته برای آن‌که ظرافت‌های زبانی حافظ را درک کند، براي آموختن زبان فارسی تلاش كرد.
وی به ضرورت شناخت جامع حافظ اشاره کرد و گفت: حافظ تمامی مهجوریت بشری را نتیجه حاکمیت عصر خودش می‌داند. برهمین اساس می‌خواسته آینه‌ای برای جامعه عصر خویش باشد اما از این نکته غافل بوده است که وضعیت جامعه عصر او تداوم می‌یابد و به جوامع بعدی نیز منتقل می‌شود.
خائفی تاکید کرد: باید حافظ را از چهارچوب تعبیرات معمول بیرون بیاوریم و او را همانند یکی از شاعران بزرگ جهان چون تی. اس. الیوت بشناسیم.
وی معتقد است ترجمه‌‌های انجام شده از غزل‌های حافظ چندان شایسته نبوده و در این زمینه توضیح داد: متاسفانه محدوده زبان فارسی به گونه‌ای بوده که سبب شده است اندیشه حافظ در همان محدوده باقی بماند. اغلب ترجمه‌هایی هم که از غزل‌های او صورت گرفته ناقص بوده است.
این پژوهشگر درباره علت این امر گفت: ترجمه غزل‌های حافظ کاری دشوار است. علت این امر نیز چند پهلو و مانند منشور بودن کلام حافظ است. اندیشه حافظ در اشعارش به‌گونه‌ای است که فارغ از صنایع شعری از هر سو برای ما یک تعبیر را به دنبال دارد.
وی افزود: به هر حال نوع زندگی حافظ در منتهای تنگدستی، زیربار مدح و ثنای هیچ‌کس نرفتن و وارسته زندگی کردن و چنین اندیشه والایی داشتن یکی از عجایب است. برهمین اساس هیچ شاعری را نمی‌توان با حافظ مقایسه کرد.
خائفی در ادامه از سعدی به عنوان آموزگار حافظ یاد و تشریح کرد: البته نباید فراموش کنیم که سعدی زیربنای حافظ است و اگر ۱۰۰ سال پیش از حافظ، سعدی نمی‌زیست، حافظی هم در کار نبود. حافظ از تجربه‌های سعدی بسیار بهره گرفته تا به این تفکر متعالی رسیده است.
وی در پایان گفت: در نهایت حافظ ۵۰۰ غزل از خود به یادگار گذاشته است که هر کدام، یک منشور انسانی هستند. حافظ با زبان تغزل در تمامی ابیاتش از دردهای بشری سخن گفته است.
۲۰ مهر در تقویم رسمی کشور، روز بزرگداشت حافظ نام‌گذاری شده است.
دوشنبه ۱۸ مهر ۱۳۹۰ - ۰۹:۰۹
نظر شما