كتاب «كلياتي در باب هنر ديني و هنر سكولار» تاليف بهمن شريفزاده از سوي انتشارات نيكملكي منتشر و روانه بازار نشر شد.-
تاليف كتاب حاضر گامي است براي كمك به پويندگان مسير حق، كساني كه از ذوق هنري بهرهمندند و هدايت بشريت به كمال و سعادت را وجهه همت خود قرار دادهاند و تداومبخش حركت انبياء الهي در نشر مكارم اخلاقي و ارزشهاي الهياند.
بر اساس مطالب كتاب، انسان از زماني كه پا به عالم دنيا و خاك گذاشت به دنبال پاسخي براي پرسش «من از كجايم و آمدنم بهر چه بود و به كجا ميروم» بود و تاكنون نيز اين جستوجو ادامه دارد. استمرار تلاش و جستوجوي آدمي براي يافتن پاسخ اين سوال، عدهاي را بر آن داشته است تا هدف حضور انسان در دنيا را همين جستوجو بدانند. عده ديگر كه جهان هستي را به گونهاي ديگر تعريف و تفسير ميكنند، بر اين باورند كه هدف از حضور در اين عالم به فعليت درآوردن استعدادهاي بالقوه آدمي است كه بايد براي رسيدن به هدفي والا آنها را توانمند ساخت و موجودات هستي را تسخير و مسير سعادت و كمال را طي كرد. در غير اين صورت، انسان از وصول به هدف باز ميماند و ناكام خواهد شد.
گروه ديگر، حيات آدمي در عالم هستي را محدود به جهان ماده ميداند و انسان را همانند ديگر حيوانات و نباتات در چارچوب زندگي مادي محصور و خلاصه ميكند و هدف بودن را خوردن و خوابيدن، توليد نسل و فرصتي براي ارضاي شهوات ميداند كه در اين نگاه، پاسخ «چرا آمدهام» را در حيات مادي تعريف و ترسيم و به اين مقدار بسنده ميكند. البته قائلان به اين ديدگاه در برابر پرسشهايي كه تفاوت و تميز انسان را از حيوانات جويا ميشود، بيپاسخاند و سكوت را برميگزيدنند.
در مكتب انسانساز اسلام كه براي كل هستي هدفي قائل و براي همه موجودات و به ويژه اشرف مخلوقات هستي يعني انسان، اهدافي را ترسيم كرده است، يافتن پاسخ، چندان دشوار نيست و آدمي ميتواند با استفاده از ابزار و امكاناتي كه خالق هستي در اختيارش گذاشته است به آن دست يابد.
خداوند در آيه 78 سوره نحل ميفرمايد: «والله اخرجكم من بطون امهاتكم لا تعملون شيئا و جعل لكم السمع و الابصار و الافئده لعلكم تشكرون؛ خداوند شما را از شكم مادرانتان خارج كرد در حاليكه هيچ چيزي نميدانستيد براي شما گوش و چشم و قلب قرار داد شايد شكرگزار باشيد.» در تفسير اين آيه شريف، گوش و چشم و قلب، نمادي از ابزار درك معرفت و دانستنيهاي انسان است، اگر انسان اين وسايل را نداشته باشد، زندگي را به معناي واقعي آن درك نميكند و وصول به هدف خلقت نيز برايش ممكن نخواهد بود. اين نمادها هر يك معطوف به بخشي از دانستنيهاي مورد نياز آدمي براي ايصال مطلوب است.
به عقيده نويسنده، «حواس ششگانه آدمي براي شناخت جهان مادي و آنچه كه عينيت دارد، قوه عقل و انديشه و ذهن نماد تفكر و تجزيه و تحليل منطقي براي يافتن و كشف روابط بين پديدهها و شناخت علل و معلولها، و نهايتا، افئده نماد قلب و دل براي درك راز و رمز خلقت و خالق آن، كه عموما در حوزه حقايق هستي و نه واقعيات جاي ميگيرد.»
قرآن كريم در آيه 56 سوره «الذاريات» ميفرمايد: «و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون» كه بعضي از مفسران، «ليعبدون» را «ليعرفون» تفسير كرده و شناخت را كه درك حقايق هستي و ايصال اليالحق است، هدف نهايي خلقت آدمي دانستهاند و اين نيز شدني نيست، مگر از طريق ابزار و نمادهاي سهگانه شناخت.
چگونگي به كارگيري ابزار براي شناخت خويشتن نيز مرحلهاي از اين زندگي است و در همين جاست كه بحثي به عنوان هنر، موضوعيت مييابد، استعدادي خدادادي كه قابليت بهرهبرداري مناسب، ماهرانه و موثر از ابزار شناخت را براي آدمي ممكن ميكند.
مشاهده، تعقل، تخيل و دريافت زواياي پنهان پديدههاي هستي كه لازمه آنها نقب زدن به حقايق هستي است، از اركان اصلي و خصيصه هنر و هنرمندانند. از اينرو، بايسته است كه اهل هنر با انديشههاي ناب اسلام و آموزههاي ديني و نگره هنر در اين مكتب و مشرب آشنا شوند و ويژگيها و اقتضائات آن را درك كنند و از استعدادهاي الهي خود در هدايت انسانها براي يافتن پاسخ مناسب به پرسش هميشه همراه انسان بهره جويند. البته هدايتگري نيازمند آشنايي و طي كردن مسير است و هنرمند با بهرهگيري از توانمنديهاي خود ميتواند بهتر، سريعتر و دقيقتر راه را بشناسد و طي كند و آنگاه هدايتگر ديگران در طريق حق باشد.
كتاب حاضر در سه بخش سامان يافته است. كليات، هنر در غرب و هنر در اسلام، عناوين بخشهاي سهگانه اين اثرند.
چاپ نخست كتاب «كلياتي در باب هنر ديني و هنر سكولار» با شمارگان 2000 نسخه، 214 صفحه و بهاي 35000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما