به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، نويسنده با بررسي اسناد و مدارك، نشان مي‌دهد كه چگونه نيروهاي قشقايي به رهبري «خسرو خان» به سميرم يورش مي‌برند و با پيوستن نيروهاي بوير احمدي به آن‌ها در پنجم تيرماه 1322، پادگان لشكر 9 اصفهان به فرماندهي سرهنگ شقاقي را تحت محاصره مي‌گيرند. با حمله نيروهاي متحد قشقايي و بوير احمدي، در روز هشتم تيرماه، در ارتفاعات سميرم نبرد خونيني درمي‌گيرد.

سرانجام دولت تقاضاي صلح و انجام مذاكرات مي‌كند و ناصرخان قشقايي شرايط خود را براي انجام مذاكرات اعلام مي‌كند. نكته مهم اينجاست كه سربازان دولتي و نيز عشاير، راضي به جنگ نبودند. حتي بيش از يكسال در برابر فشارهاي فزاينده انگليسي‌ها پايداري كردند اما همه آن خويشتنداري‌ها ناكام ماند و عشاير درگير جنگ ناخواسته‌اي شدند كه براي آن‌ها به معناي دفاع از حيثيت ايل و نيز مقاومت در برابر بازگشت به دوران سياه نظام رضا شاهي بود.

با هجوم نيروهاي بريتانيا و اتحاد جماهير شوروي در سوم شهريور۱۳۲۰ به ايران که به فروپاشي نظام رضاشاهي منجر شد، مجموعه‌اي از کنش‌ها و تعارض‌هاي نهفته در بطن جامعه که تا پيش از اين به دليل حاکميت استبدادي رضاشاهي مجال بروز نداشت، به نحوي ناگهاني و گسترده سرباز کرد. 

سعي و تلاش مجموعه‌اي از نيروهاي ايلي و عشايري که پس از پشت سر گذاشتن يک دوره بيست ساله از سرکوب نظامي و اسكان اجباري و قتل و تبعيد رهبران ايل، اينک درصدد بازسازي اقتدار پيشين خود برآمده بودند، از جمله اين تنش‌ها و تعارض‌ها بود.

ريشه‌يابي واکنش قشقايي در جريان اين تحولات که در ارتباط با پاره‌اي از صف آرايي‌هاي سياسي وقت در دو عرصه خارجي و داخلي صورتي خشونت بار نيز يافت، موضوع اصلي كتاب نبرد سميرم است. اين کتاب به واکاوي شورش‌ ايلات جنوب در سال‌هاي پس از1320 و نقش انگليسي‌ها، قشقايي‌ها و جنگ جهاني دوم در اين شورش مي‌پردازد. نقطه اوج اين كتاب جنگ فاجعه‌بار نيروهاي قشقايي و بويراحمد است.

مؤلف در اثر خود پيش از شرح اين واقعه، اشاره‌هايي به زمينه شکل‌گيري اين رويارويي دارد. وي معتقد است تشتت، تفرقه، رقابت و رويارويي يکي از ويژگي‌هاي اصلي نظام‌هاي ايلي است؛ نظامي که بنا به دلايل مختلف در خلال دوره‌هايي طولاني از ادوار تاريخ، نظام حاکم بر ايران بوده و از زمان شروع ميل به اصلاح و تجدد در سده‌هاي اخير، خواست از ميان برداشتن اين نظام و عوارض نامطلوبش به يکي از مهم‌ترين انگيزه‌هاي تحرکات نوجويي و نوخواهي در ايران معاصر بدل شد ولي در مراحلي چند از اين سعي و تلاش نوسازي و تجدد، دقيقا به دليل شيوه‌هاي آمرانه‌اي که اتخاذ شد، کل کار مختل و براي دوره‌اي نتايجي مغاير با انتظارات اوليه حاصل شد. در اين کتاب ضمن پرداختن به اين عوامل سعي شده تحولاتي که در ديگر عرصه‌هاي سياسي کشور جريان داشت و بر حوادث جنوب تأثيرگذار بود، از نظر دور نماند؛ تحولات جاري در جبهه‌هاي شرقي جنگ جهاني دوم، خط مشي کابينه‌هاي وقت ايران، آراي منعکس شده در جرايد، نشريات مختلف و مباحث مطرح شده در دوره سيزدهم مجلس شوراي ملي از آن جمله‌اند. 

دوره استبداد بيست ساله رضا شاهي، با سركوب شديد عشاير و يكجانشيني آن‌ها، قتل و تبعيد رهبران ايلي و ضبط و تصرف اجباري املاك و مراتع عشايري با روش‌هاي قهرآميز و خشونت بار، همراه بود. همزمان با دامن گرفتن شعله‌هاي جنگ جهاني دوم و ورود نيروهاي انگليس و شوروي از جنوب و شمال كشور، دولت رضاشاه به شيوه‌اي حقارت‌بار فرو پاشيد. 

در اين زمان با بازگشت رهبران تبعيدي به ايلات، گمان مي‌رفت كه شرايط مطلوب‌تري براي عشاير فراهم آيد و آنها به شيوه زندگي ايلي پيشين خود، كه پيوسته با ييلاق و قشلاق بود، بازگردند اما اشغال نيمه جنوبي كشور توسط نيروهاي انگليسي و پافشاري دولت بريتانيا بر تداوم سياست‌هاي رضا شاهي در سركوب عشاير، همچنان ايلات در شرايط دشوار پيشين قرار گرفته بودند. 

افزون بر اين كه دولت بريتانيا به خاطر حفاظت از حوزه نفت جنوب و تأمين امنيت خطوط مواصلاتي براي ارسال كمك‌هاي نظامي به اتحاد شوروي، خواستار تسلط و سركوب عشاير بود. بيات در این کتاب مستند به تحليل شرايط آن روز ايران و بررسی شورش ايلات جنوب و نقش انگليسي‌ها و قشقايي‌ها مي‌پردازد. 

به ويژه آن كه تحولات جاري در جبهه‌هاي شرقي جنگ جهاني دوم و خط مشي كابينه‌هاي وقت ايران و مباحث طرح شده ميان نمايندگان دوره سيزدهم مجلس شوراي ملي را از نگاه دور نمي‌دارد و در مقدمه‌اي جامع و تحليلي، به بررسي اين رويداد تاريخي مي‌پردازد. 

وی به بررسي اين نكته مي‌پردازد كه چگونه با پافشاري نيروهاي انگليسي بر تداوم سياست كنترل و سركوب عشاير، دولت وقت ايران در تنگنايي قرار گرفته بود كه او را به سوي فاجعه نبرد سميرم مي‌كشاند. بي تجربگي و ناآزمودگي شاه، كينه بريتانيا از قشقايي‌ها و عشاير، و ارتش تحقير شده آن روز ايران كه تنها توانسته بود چند ساعت در برابر نيروهاي اشغالگر پايداري كند و اكنون به دنبال اعاده حيثيت بود، از جمله عواملي است كه به رويارويي سميرم و جنگ تمام عيار داخلي ميان ايلات و عشاير از يكسو و قواي دولتي از سوي ديگر، انجاميد.

كاوه بيات به سال 1333 زاده شد. وي كه دانش آموخته رشته صنعت چاپ است در حوزه مطالعات تاريخي داراي آثار تأليفي بي‌شماري است و تاكنون ده‌ها كتاب را ترجمه و ويرايش كرده است.

«نبرد سميرم؛ انگليسي‌ها، قشقايي‌ها و جنگ دوم جهاني» پژوهشي از كاوه بيات است كه همراه با اسناد ضميمه، منابع، نمايه، نقشه‌ها و تصاوير، از سوي انتشارت خجسته در قطع رقعي چاپ و پخش شده است. اين كتاب 384 صفحه‌اي، با شمارگان 1100 نسخه و به بهاي 90000 ريال به فروش مي‌رسد. اين كتاب جايزه چهارمين دوره جايزه جلال آل احمد را در حوزه تاريخ‌نگاري از آن خود كرد.