بلخاری در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) توضیح داد: از آن‌جا که حوزه کاری‌ام در زمینه مبانی عرفانی و حکمی هنر در تمدن اسلامی است و همچنین واحد درسی «حکمت هنر در تمدن اسلامی» را به دانشجویان تدریس می‌کنم، یکی از محورهای اصلی بحث من همواره رویکرد بلند عطار در ترجمه دقیق مبانی و اصول عرفانی به زبان تمثیلی، تشبیهی و نمایشی است.
وی از عطار به عنوان مهم‌ترین منبع حکمت هنر و تمثیل در تمدن اسلامی یاد کرد و افزود: درباره این بحث گاه پنج تا 6 جلسه از یک ترم دانشگاهی را به عطار اختصاص می‌دهم. با استناد به داستان «شیخ صنعان» و بسیاری از حکایت‌های دیگر عطار در آثار مختلفش و همچنین رویکرد عظیمی که در «تذکرة‌الاولیاء» دارد، یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین منابع در بیان حکمت هنر و تمثیل در تمدن تمثیل‌گرای اسلامی، عطار است.
این پژوهشگر تاکید کرد: قدرت عطار در تبدیل معانی مجرد به قصه‌هایی کاملا ساده و روان بسیار بالا ست و کمتر فردی را در حوزه تمدن و حکمت اسلامی با بیان تمثیلی همچون عطار سراغ داریم.
وی اشاره‌ای به تاثیر عطار بر مولانا داشت و گفت: عطار تاثیر بسیار جدی و عظیمی بر شخصیت مولانا داشته است. اصلی‌ترین دلیل این تاثیر را وابسته به قدرت عظیم عطار در ترجمه تاویلی مبانی تجریدی و عرفانی به زبان ساده و با روش تمثیل و تشبیه می‌دانم. برهمین اساس عطار در قلمرو هنر بسیار شاخص است.
بلخاری در پاسخ به پرسشی مبنی بر این‌که هنرمندان برای خلق هنر با الهام از آثار عطار، از چه روش‌هایی بهتر است بهره بگیرند گفت: یکی از روش‌های موثر در این حوزه در حقیقت توجه به روح تمثیلی و تشبیهی آثار عطار و استفاده از آن در نگارگری‌هاست. در طول تاریخ تمدن اسلامی نیز آثار عطار موضوع بسیاری از نگارگری‌های ما بوده است.
وی ادامه داد: اکنون نقاشان و نگارگران می‌توانند با توجه به مکانیزم ترجمه امر مجرد یا معقول به جمال محسوس و درک آن، آثار برجسته‌ای را با این روش خلق کنند.
این استاد دانشگاه به دقیق‌ترین تعریف هنر در تمدن اسلامی اشاره و تصریح کرد: دقیق‌ترین تعریف هنر در تمدن اسلامی نیز همان تبدیل امر معقول با جمال محسوس در کارگاه خیال است.
وی افزود: بنابراین اگر هر فردی و به ویژه هنرمندان و نقاشان، به مطالعه عمیق آثار عطار بپردازند، می‌توانند آثار ماندگاری خلق کنند.
بلخاری در ادامه به حوزه نمایش اشاره کرد و توضیح داد: عطار قدرت عظیمی در ارایه معنا در قالب و صورت قصه و نمایش داشته است. برهمین اساس معتقدم خوانش آثار عطار برای استادان و دانشجویان رشته تئاتر و تمامی هنرمندان این عرصه امری ضروری و واجب است؛ چراکه عطار سخاوتمندانه روش و منش خویش را در تبدیل امر معقول به جمال محسوس در آثارش نشان داده است.
وی در پایان یادآور شد: در حوزه فیلم و نگارش فیلم‌نامه نیز هنرمندان این عرصه می‌توانند بهره فراوانی از آثار عطار بگیرند. به عبارت دیگر تمامی هنرمندان و در همه شاخه‌های هنری، می‌توانند با الهام از عطار به خلق آثار هنری بپردازند. البته این امر نیازمند تسلط کامل هنرمندان به ساحت آثار عطار است.
امروز 25 فروردین، در تقویم ایران روز بزرگداشت «عطار نیشابوری» نام‌گذاری شده است.
جمعه ۲۵ فروردین ۱۳۹۱ - ۰۹:۰۹
نظر شما