دستاندرکاران کتابهای کاربردی ـ دانشگاهی پیش از آغاز به کار این نمایشگاه پیشبینی کرده بودند استقبال از این نمایشگاه نسبت به سال قبل 60 درصد کاهش یابد که این پیشبینیها تا حدود زیادی درست بود و نمایشگاه حتی در روزهای تعطیل، با استقبال مواجه نشد. به گفته دستاندرکاران و غرفهدارانی که سابقه حضور چندین ساله در این نمایشگاه را دارند، دلیل اصلی بیرونقی نمایشگاه امسال، تلاطمهای بازار ارز، کاهش قدرت خرید مردم و نبود بودجه کافی در دانشگاههای کشور است.
نمایشگاه بینالمللی کتابهای کاربردی و دانشگاهی که بعد از نمايشگاه بينالمللی كتاب تهران، بزرگترین نمایشگاه کتاب در کشور به شمار میرود، این روزها بسیار خلوت بود و میشد برای فرار از سرما و شلوغی خیابانهای شهر، لحظاتی در آن قدم زد و به غرفههای پر از کتاب و خالی از خریدارش نگریست!
«شرایط اقتصادی و وضعیت ارزی» عاملي بود که نمایشگاه دهم را به شدت تحتتاثیر قرار داد. این روزها در قسمت ورودی یکی از غرفهها برگههایی نصب شده بود که روی تمامی آنها یک نوشته دیده میشد: «با توجه به شرایط اقتصادی و وضعیت ارزی برای دانشجویان و استادان به جز 15 درصد تخفیف نمایشگاه، 12 درصد تخفیف ویژه نیز در نظر گرفته شده است.» غرفه دیگری هم پیشتر اعلام کرده بود کتابها را با تخفیف 85 درصدی عرضه میکند. با این حال وضعیت خرید و فروش کتاب به قدری نابسامان است که با این تخفیفها هم کسی حاضر یا قادر به خرید کتاب نیست.
تخفیف بیشتر هم سبب نشد غرفههای دایر در دهمین دوره نمایشگاه کتابهای کاربردی و دانشگاهی فروش مناسبی داشته باشند. مسوول فروش غرفه «جهان ادیب» با تایید تمامی ضعفها و استقبال نامناسب معتقد است برگزاری این نمایشگاه در این شرایط، از تعطیلی آن بهتر است زیرا نمایشگاه کتاب کاربردی و دانشگاهی بعد از 10 دوره برگزاری، نمایشگاهی شناخته شده است و حذف یکباره آن کار درستی نیست.
ستاد خبری دهمین نمایشگاه بینالمللی کتابهای کاربردی و دانشگاهی پیش از این اعلام کرده بود که «شرکت آمه با ارايه 10 هزار عنوان کتاب از حدود 10 ناشر، یکی از شرکتکنندگان فعال دهمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتابهای کاربردی و دانشگاهی محسوب میشود.» با این حال یکی از متصدیان غرفه این شرکت، از استقبال کم و سکوت این روزهای نمایشگاه گلایه کرد و گفت: صبحها تقریبا هیچ مراجعهکنندهای نداشتیم و اغلب در ساعات بعد از ظهر بود که به تدریج عده کمی برای بازدید به نمایشگاه میآمدند.
آنچه هنگام قدم زدن عصرگاهی در نمایشگاه توجه را جلب میکرد غرفهدارانی بودند که دور هم جمع شده بودند و به لطیفهها و خاطرات یکدیگر میخندیدند یا مسوول دیگری که در سکوت نمایشگاه کتابهای درسی خود را میخواند و مسوول اطلاعرسانی که هر از چندگاهی به سوالات مراجعهکنندگان پاسخ میداد. اینها شاید قابلتوجهترین فعالیتهای این روزهای افرادی بود که با هدف فروش کتاب غرفههایی را دایر کرده بودند.
بخش پُست نمایشگاه دهم نیز روزهای کمزحمتی را پشت سر گذاشت. مسوول این بخش با بیان اینکه بیشترین ارسال کتاب به شهرهای شمالی کشور بوده، اظهار کرد: البته تعداد کتابهای ارسالی خیلی چشمگیر نبود. اغلب جعبههای متوسطی ارسال شدند که 7 یا 8 کتاب حجم آنها را پر میکرد.
در این روزها، توجیههای مختلفی برای برگزاری دهمین دوره نمایشگاه کتابهای کاربردی و دانشگاهی بیان شد. میرزابابایی، رییس این نمایشگاه، در نشست خبری نمایشگاه دهم گفته بود: «ناشران ما به دلیل بدهکاریهای خود تحت فشار شدیدی هستند، شرکت در نمایشگاه برای آنها بارقه امیدی است که حداقل بتوانند با تبدیل نقدینگی خود از حالت کاغذی به پول، بخشی از حقوق کارمندان خود را بدهند.» برخی اعتقاد داشتند اعتبار 9 ساله این نمایشگاه را نمیشود به دلیل مشکلات ارزی در سال جاری از بین برد و عدهای امیدوار بودند ناشران حداقل درآمد را در سکوت این روزهای بازار کتاب کسب کنند.
در این نمایشگاه هزار و 400 عنوان کتاب در حوزه هنر، 15 هزار عنوان کتاب علوم پایه، 14 هزار عنوان کتاب مهندسی، هزار عنوان کتاب مرجع، حدود 30 هزار عنوان کتاب علوم انسانی و 13 هزار و 500 عنوان کتاب پزشکی عرضه شد که 172 هزار عنوان از آنها چاپ سال 2013 و از جدیدترین آثار ناشران خارجی محسوب میشدند.
نمایشگاه امسال علاوه بر بازدید کم علاقهمندان، تغییرات دیگری چون برگزار نشدن مراسم افتتاحیه، کم شدن تعداد غرفهها، حذف برنامههای جنبی و همچنین کاهش تبلیغات را به خود دیده که هیچکدام نشانههای خوبی برای نشر دانشگاهی کشور نیستند. با تمام این نقاط ضعف و قوت، نمایشگاه دهم امروز، چهارشنبه، اول آذرماه، به پایان میرسد و ساعات کمی تا بسته شدن درهای سالن کانون فکری پرورش کودکان و نوجوانان به روی جامعه دانشگاهی کشور باقی مانده است. ناشران کتابهای خود را از قفسههای نمایشگاه خارج میکنند و کتابها بار دیگر به انبارها فرستاده میشوند.
اینکه برپایی چهار روزه این نمایشگاه تا چه حد در کم شدن مشکلات ناشران تاثیر داشته و این نمایشگاه سال آینده در چه شرایطی برگزار خواهد شد سوالی است که شاید پاسخ دادن آن برای مسوولان کار آسانی نباشد.
نظر شما