در این مراسم، برخی از استادان و شخصیتهای علمی کشور از سیدمصطفی محقق داماد، دکتر غلامعلی افروز، دکتر داوری و دکتر عباسعلی اللهیاری، رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران حضور داشتند.
دکتر داوری در این مراسم بر اهمیت توجه و قدردانی از بزرگان حوزه علم تاکید کرد و گفت: در تاریخچه کشورهای غربی سنت بزرگداشت بزرگان بسیار کمرنگ بود ولی ما ایرانیان از گذشته حرمت زیادی برای اسوههای کشور و پیران خود قایل بودهایم. برای ما پیر به معنی فرد کهنسال نیست و مترادف با دانایی است. در سنت ما پیران عزیز و اسوهاند و باید به آنها توجه ویژهای شود.
وی به نقل از دکتر کاردان به دشواری تعلیم و تربیت اشاره کرد و گفت: ما چون همواره درگیر تعلیم و تربیتیم قدر آن را نمیدانیم و آن را امری عادی تلقی میکنیم. دنیای امروز مکانی است که طرح آینده باید در آن ریخته شود و این آینده خیلی زود از راه میرسد.
نیاز به تالیف و ترجمه موضوع دیگری بود که وی به آن اشاره کرد و گفت: متاسفانه ما قدر ترجمه را در رشتههای علوم انسانی نمیدانیم و چون مقیاسهای ارزیابی ما فنی است نمیتوانیم ارزیابی مناسبی داشته باشیم. ترجمه یک اثر ادبی و تعلیم و تربیت به واقع دشوار است. گرچه برخی اعتقاد دارند ترجمه خیانت است اما میتوان گفت ترجمه خلق اثری جدید است. دکتر کاردان کتابهایی را ترجمه کردند که زمینهساز تعلیم و تربیت بود و آثار خوبی که در حوزه روانشناسی اجتماعی با ترجمه وی باقی مانده امروزه از آثار خوب دانشگاهیاند.
داوری در پایان ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این مراسم گفت: دکتر کاردان و دکتر شریعتمداری دو استاد برجستهای هستند که زندگی خود را وقف علم و تالیف و ترجمه کتاب کردهاند و باید بکوشیم این گونه افراد را بیشتر درک کنیم.
مهدی گلشنی، استاد دانشگاه شریف، سخنران دیگری بود که از دردها و مشکلات جامعه علمی سخن گفت و فعالیت استادانی مانند دکتر کاردان و دکتر شریعتمداری را در ترویج علم بسیار با اهمیت خواند.
عضو پژوهشگاه علوم انسانی درباره دوره آشنایی خود با دکتر کاردان گفت: آشنایی بنده با ایشان در 1369 شروع شد. سالها بعد و در حالی که دکتر کاردان عضو شورای کتاب بود وی به پژوهشگاه علوم انسانی دعوت شد و فعالیتهای خود را آغاز کرد.
این چهره ماندگار رشته فیزیک، یکی از ویژگیهای کاردان را صراحت در نقد دانست و اظهار کرد: وی در نقد رودربایستی نداشت اما ادب نقد را به خوبی رعایت میکرد و علاوه بر رشته تخصصی خود، دانش وسیعی به کل قضایا داشت.
گلشنی علاوه بر ارایه تاریخچهای از علم در کشور به صحبتهای دکتر کاردان درباره مدرسه دارالفنون اشاره کرد و افزود: بعد از این دوره، با تاسیس دانشگاه تهران تعدادی کتاب ترجمه شد و متون ترجمه شده تعمیم یافتند و آثار دیگری منتشر شد و به همین دلیل نوآوری در متون وجود نداشت. هنوز رشتههای مهندسی در کشور حاکم است و به علوم پایه و علوم انسانی توجه زیادی نمیشود.
وی بر تولید علم کاربردی تاکید کرد و برخی از تجربیات خود را در دوره همنشینی با دکتر کاردان برای مخاطبان اظهار کرد و ادامه داد: علم مهندسی هم با انسانها سروکار دارد و برای مفید بودن محصولات رشتههای مهندسی، باید این رشتهها با علوم انسانی ترکیب شوند. در غیر این صورت علم هیچگاه پیشرفت نخواهد کرد. از سوی دیگر، باید در نظر داشته باشیم که تعداد مقالات هم نشان پیشرفت علمی نیست و اکثر مقالات ما، در مجلات متوسط ISI چاپ میشوند و کاربردی نیستند.
گلشنی بر تاثیر فرهنگ هر کشور و تاثیر شرایط حاکم بر جامعه در پیشرفت علم تاکید کرد و گفت: رشد علم زمانی است که شرایط فرهنگی حاکم باشد. اتخاذ چشمبسته تفکری که در غرب هست و ترجمه آثاری که در این حوزه منتشر میشوند اگر به تولید علم منتهی نشود فایدهای نخواهد داشت.
برنده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران گفت: در سالهای گذشته یکی از برندگان جایزه نوبل به دانشگاه شریف آمد و بعد از سخنرانی چند کتاب به دانشگاه هدیه داد و در سایت دانشگاه آن روز بزرگترین روز دانشگاه نامگذاری شد. این تکیه بر اندیشمندان غربی دلیلی جز خود کمبینی ندارد. ما بزرگانی در کشور داریم که آثار مهمی نیز منتشر کردهاند و به دلیل اهمیتی که به آنها داده نمیشود انگیزه فعالیت را از دست دادهاند.
مادی شدن فعالیت در دانشگاه و توجه استادان به مسایل اقتصادی موضوع دیگری بود که گلشنی به آن اشاره کرد و در ادامه گلایههای خود را از بازنشسته کردن استادان مطرحی که به عقیده وی پایههای علمی دانشگاه هستند مطرح کرد: برخی از مدیران دانشگاهها، بازنشسته کردن استادان باتجربه را افتخار خود میدانند در حالی که این استادان در کنار نیروی جوان میتوانند آثار علمی زیادی را از خود بر جای بگذارند.
وی افزود: جامعه ما برای پیشرفت به جای تولید فارغالتحصیل به تولید منابع علمی نیاز دارد.
جایزه ویژه این مراسم به پاس تلاش فراوان علمی، انتشار کتابهای متعدد و توجه به کیفیت پایاننامههای دانشجویی به دکتر علی شریعتمداری اهدا شد.
مجری این برنامه در ادامه به یکی از آثار دکتر شریعتمداری که در حوزه روانشناسی تربیتی منتشر شده اشاره کرد و گفت: این کتاب نخستین بار در دی ماه سال 1342 به چاپ رسیده و حدود نیم قرن از انتشارش میگذرد. همین امر نشان میدهد که دکتر شریعتمداری چه سابقهای در تولید و ترویج علم در کشور داشته است.
سولماز مبسم از دانشگاه علامه طباطبایی، فاطمه شهابیزاده از دانشگاه آزاد اسلامي تهران (واحد مركز)، ثریا اعتمادی، از دانشگاه تهران و صفورا سپهری از دانشگاه شهید بهشتی برگزیدگان این دوره جایزه علمی دکتر کاردان بودند که به پایاننامههای برتر رشته روانشناسی تعلق میگیرد.
همچنین در این مراسم از کتاب «50 اندیشمند نوین علوم تربیتی» که در روزهای گذشته به چاپ رسیده رونمایی شد.
نظر شما