ساناز رهنما که به تازگی پژوهشی را درباره «بررسی وضعیت مهارت‌های ارتباطی کتابداران و تاثیر آن بر رضایتمندی دانشجویان» انجام داده است،در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به دیگر مهارت‌های یک کتابدار توضیح داد: توان برقراری ارتباط مناسب بین نیاز مراجعه‌كننده و منابع اطلاعاتی و ارایه پاسخ صحیح به مراجعه‌کننده برای امانت کتاب مورد نظر نیز در زمره این مهارت‌ها قرار دارند.
وی ادامه داد: کتابخانه‌ها وظیفه رساندن اطلاعات و ایده‌ها به عده زیادی از انسان‌ها را به عهده دارند و این سازمان اجتماعی این کار را به کمک منابع، ابزارها و محمل‌های اطلاعاتی موجود در خود و با کمک کتابدارانی متخصص و آموزش دیده انجام می‌دهد.
رهنما کتابخانه را در زمره محیط‌های ارتباط جمعی دانست و افزود: با توجه به حجم روزافزون اطلاعات در قالب محمل‌های گوناگون، کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی به عنوان مهم‌ترین و موجه‌ترین نهادهای اطلاعاتی مورد توجه و مراجعه عموم مردم قرار داشته‌اند و دارند.
وی با بیان این‌که کتابداران شاغل در این نهادها با به کارگیری ابزارها و فنون مختلف درصدد شناسايي و رفع نیازهای اطلاعاتی مراجعانند گفت: کاربر و نیاز اطلاعاتی وی پایه و اساس فعالیت‌های کتابداران را تشکیل می‌دهند و در این میان تحقیق جامعی که به تمام زوایای تعامل بین فردی کاربر و کتابدار در ایران پرداخته باشد وجود ندارد.
به گفته وی، این موضوع را می‌توان در قالب مهارت‌های ارتباط بین فردی مشاهده کرد، زیرا تعیین وضعیت مهارت‌های ارتباطی کتابداران و شناسایی عوامل مؤثر بر آن، نقشی تعیین‌کننده در موفقیت یا شکست راهنمایی مراجعه‌کننده و رساندن اطلاعات موردنیاز به وی خواهد داشت.
رهنما با بیان این‌که کتابدار با اقشار گوناگون جامعه، عادات و ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی منحصر به فرد و خاص هر گروه و طبقه روبه‌رو است گفت: یک کتابدار باید آگاهی لازم از گروه‌های مخاطب را کسب و به شیوه‌ای مناسب با آنان ارتباط برقرار کند.
وی یادآور شد: ضرورت به‌کارگیری مهارت‌های ارتباطی مناسب در مواجهه با کاربر و همچنین در نظر داشتن نقش بسیار حساس کتابخانه‌های دانشگاهی برای برطرف کردن نیازهای آموزشی و پژوهشی دانشجویان، استادان و پژوهشگران دلیل اصلی این تحقیق بوده است.
رهنما تحقیق «بررسی وضعیت مهارت‌های ارتباطی کتابداران و تاثیر آن بر رضایتمندی دانشجویان» را یک پژوهش كاربردي دانست و افزود: از روش پيمايشي براي انجام این تحقیق بهره گرفته شد و روش گردآوری داده‌ها نیز بر اساس استفاده از سه پرسشنامه و یک فرم اطلاعات جمعیت شناختی (تمامی ابزارها محقق‌ساخته) بود. همچنین در تدوین گویه‌های پرسشنامه‌ها به روش مصاحبه از نظرهای استادان و کتابداران کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد و کتابخانه دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی بهره گرفته شد.
وی درباره نتایج و یافته‌هاي این پژوهش نیز توضیح داد: یکی از نتایج پژوهش این بود که به طور كلي وضعيت مهارت‌هاي ارتباطي كتابداران خوب است و در زمینه بررسي رابطه ميان رضايتمندي دانشجويان از تعامل با كتابداران و ميزان برخورداري كتابداران از مهارت‌هاي ارتباطي، نشان داده شد که بين اين دو متغير رابطه معناداري وجود دارد.
به گفته وی، يكي ديگر از اهداف پژوهش حاضر، شناسايي مهمترين عوامل موثر بر تعامل بين فردي از ديدگاه كتابداران بود. نتايج به دست آمده نشان داد که مهمترين عوامل موثر بر تعامل بين فردي، ابتدا عوامل سازماني و پس از آن عوامل محيطي، فردي و فرهنگي تاثيرگذارند.
رهنما عنوان کرد: این پژوهش با هدف کلی بررسی وضعیت مهارت‌های ارتباطی کتابداران در کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی مشهد برای رسیدن به شناخت کافی از وضعیت ارتباطی نظام کتابخانه و نقش کتابدار در آن انجام شد و موضوعاتی مانند تعیین میزان برخورداری کتابداران از مهارت‌های ارتباطی مورد نیاز آنان و میزان به‌کارگیری آن در تعاملات بین فردی با دانشجویان دوره کارشناسی در کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی مشهد در بخش‌های مختلف آن بررسی شده است.
وی همچنین به پیشنهادهای خود در این پژوهش برای بهبود ارتباط کتابداران اشاره کرد و گفت: پیشنهاد شد براي افزايش آگاهي و توانمندسازي كتابداران با هدف اجرا و استفاده كارآمد از مهارت‌هاي ارتباطي، كارگاه‌هاي آموزشي در فواصل زماني معين برگزار و جلسات بحث و گفت‌وگو ميان كتابداران براي اشتراك تجارب تشکیل شود.
رهنما نظرسنجي از رفتار ارتباطي كتابداران از انواع كاربران را دیگر پیشنهاد خود اعلام کرد و گفت: با این اقدام مي‌توان از نتايج حاصل از اين نظرسنجي‌ها براي پي‌بردن به نقاط قوت و ضعف خدمات‌رساني استفاده کرد و مديران و كتابداران نیز نقاط ضعف و تقويت نقاط قوت خدمات كتابخانه را شناسایی میکنند.
وی با اشاره به برگزاری دوره‌هاي آموزشي كوتاه‌مدت استفاده از كتابخانه و معرفي كتابداران بخش‌هاي مختلف به كاربران به ويژه دانشجويان مقطع كارشناسي نیز توضیح داد: با این اقدام كاربران هنگام مراجعه به كتابخانه، به بخش مربوطه مراجعه و نياز يا نيازهاي اطلاعاتي خود را به وضوح و روشني براي كتابدار تشريح میکنند.
رهنما در پایان گفت: به‌زودی نتایج و روش‌های این پژوهش به صورت تشریحی در قالب یک کتاب منتشر خواهد شد.
جمعه ۱۵ دی ۱۳۹۱ - ۰۸:۰۰
نظر شما