نگاهی به سیره، آرا و تالیفات یگانه اخلاق معاصر به مناسبت سالروز ولادت بنیانگذار انقلاب اسلامی
روحالله(ره) بزرگترین مربی بشر عصر حاضر است
چهارشنبه، یازدهم اردیبهشت برابر با 20 جمادیالثانی مصادف با سالروز ولادت روحالله الموسوی خمینی، بنیانگذار فقید انقلاب اسلامی است. به این بهانه، ایبنا نگاهی دارد به زندگانی و آثار بزرگترین مربی بشر در عصر حاضر.-
روحالله الموسوی الخمینی در روز بیستم جمادیالثانی مصادف با سالروز ولادت با سعادت فاطمه زهرا (س) در سال 1321 هجری قمری برابر با 1281 هجری شمسی در خانوادهای اهل علم و مبارزه و تقوا دیده به جهان گشود.
نخستین تالیفات امام(ره) بیشتر در حوزه اخلاق و عرفان بوده است. تالیف کتابهای متعدد اخلاقی و عرفانی از 27 تا 40 سالگی، پیش از آنکه در فقه و اصول از ایشان اثری پدیدار شود، قابل توجه است.
امام(ره) کسی بود که با معنویت عمیق خویش انقلاب اسلامی را به پیش برد و به پیروزی رساند و با انقلاب دینی و معنوی خود که به حق انفجار نور بود، افقهای معنوی درخشانی را مقابل چشمان انسان امروز گشود. امـام خـمـيـنـى (ره) نه تنها فـهـميد كه دين چه مىگويد، بلكه كوشيد تا دين را از صفحه كتاب به در آورد و در صحنه جامعه پياده كند.
امام(ره) تجسم اخلاق بود
دکتر غلامعلی رجایی، نویسنده کتاب «امام خمینی به زبان امام خمینی» درباره جایگاه اخلاقی بنیانگذار انقلاب اسلامی گفت: شخصیت امام خمینی (ره) برخوردار از اخلاق متعالی بود. ایشان تجسم اخلاق بود و تعادل در زندگی امام حضوری پررنگ در همه ابعاد داشت.
مدرس دانشگاه بیان کرد: ایشان همان اندازه که به مبارزه و عبادت اهمیت میداد، به حضور در خانواده و صحنه اجتماع هم پایبند بود. هر کار و عمل این شخصیت بزرگ معاصر از روی برنامه و هدفمند بود. اگر هر فردی در شخصیت خود به تعادل برسد، بسیاری از امور برایش در مسیر درست محقق خواهد شد. برنامه یک روز زندگی امام خمینی (ره) را میتوان برای 365 روز سال پیاده کرد.
نویسنده کتاب «امام خمینی به زبان امام خمینی» افزود: این عالم بزرگ سه رابطه را بهطور عمیق در شخصیت خود پرورانده بود: رابطه خود با خالق، رابطه خود با مردم و رابطه خود با خود.
وی در ادامه اظهار کرد: رابطه امام(ره) با خالق رابطهای خالصانه و متواضعانه داشت و در انجام واجبات و اجرای فرامین الهی و دستورات دینی هرگز فروگذار نبود. ایشان در مبارزه با استکبار و ظلم که از دستورات موکد الهی و سیره پیامبر عظیمالشان اسلام(ص) و ائمه معصومین (ع) بود، بدون ترس و ثابت قدم میایستاد و به گفته خودشان، به غیر از ذات مبارک حقتعالی از هیچ احدی نمیترسیدند.
رجایی یکی از بارزترین ابعاد شخصیتی امام(ره) را احترام به مردم دانست و افزود: ایشان به عنوان یک رهبر از بالا به مردم نمینگرست و خود را خدمتگزار مردم میدانست و همواره با الفاظی مانند شریف، عزیز و بینظیر مردم را مورد خطاب قرار میدادند اما در رابطه با خودشان باید بیان کرد که حضرت امام(ره) شخصیت خود را به خوبی شناخته و پرورش داده بود. شخصیت عرفانی و اخلاقی ایشان در محضر استادانی نظیر آیتالله شاهآبادی به خوبی شکل گرفته بود که تبلور این وجوه اخلاقی و عرفانی شخصیت والای امام(ره) را در آثار به جای مانده از ایشان میتوان به وضوح مشاهده کرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه امام(ره) بر اثر این تعلیمات و پرورش شخصیتی هرگز دچار «منیت» نشد، ادامه داد: تعریف و تمجید و مدح و ثنای دیگران هیچگاه ایشان را دچار غرور نکرد و در برابر این تمجیدها جبهه میگرفتند و عنوان میکردند که شایسته اینها نیستند. امام(ره) زندگی بسیار سادهای داشت و هرگز خود را درگیر و اسیر دنیا و متعلقات فریبنده آن نکرد. ایشان همچون آینه صاف و مثل آب زلال بود که تشنگان معرفت را سیراب و راه رسیدن و دستیابی به اخلاق متعالی را ممکن میکرد.
این نویسنده و پژوهشگر با بیان اینکه ذات حقیقی انسان همواره به دنبال صافی، اخلاق حسنه و فروتنی است، عنوان کرد: این سه گوهر در وجود باعظمت ایشان نمود داشت. متاسفانه ما در کشور درباره شناخت و معرفی شخصیت والای این عالم ربانی کمکاری و کوتاهی کردهایم و اگر هم کاری انجام و کتابی تالیف شده، کم خوانده شده است. ما و مردم ما و تمامی این نظام همچنان و در آینده هم به درسهای عرفانی، اخلاقی و منش و شخصیت متعالی امام(ره) در تمامی سطوح زندگی فردی و اجتماعی نیازمندیم. کفران نعمت است اگر که از این دریای معرفت بهره کافی و لازم را نبریم.
وی در پایان درباره کتاب «امام خمینی به زبان امام خمینی» یادآور شد: این کتاب تلخیصی از 22 جلد صحیفه نور امام خمینی (ره) است که به دو زبان اردو و عربی نیز ترجمه و از سوی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) منتشر شده است. دوره پنج جلدی «برداشتهایی از سیره امام خمینی (ره)» یکی دیگر از آثاری است که درباره شخصیت والای ایشان تالیف کردهام که تاکنون دو بار در بیروت به زبان عربی برگردانده شده است.
یادگارهایی گرانبها از گنجینه دانش امام(ره)
چندین كتاب گرانبها از امام خمينی (ره) در مباحث اخلاقی، عرفانی، فقهی، اصولی فلسفی، سياسی و اجتماعی بر جای مانده و حتی بسياری از آنها تاكنون منتشر نشدهاند.
فهرست برخی آثار ایشان به شرح زیر است:
شرح دعاى سحر: امام خمينى (ره) اين كتاب را كه حاوى نكات عميق عرفانى، فلسفى و كلامى است، با تكيه بر آيات قرآن و روايات اهل بيت (ع) در شرح دعاى مباهله معروف به دعاى سحر و به زبان عربى نوشتند.
شرح حديث راسالجالوت: شرح امام خمينى (ره) بر حديث راسالجالوت؛ احتجاجات حضرت امام رضا (ع) با اصحاب اديان مختلف و از آن جمله راسالجالوت از علماى دين يهود است.
شرح حديث جنود عقل و جهل: اثرى است گرانسنگ در علم اخلاق از امام خمينى که آرای كلامى، اخلاقى و عرفانى حضرت امام(ره) در اين كتاب وضوح بيشترى يافتهاند و همچون كتاب شرح چهل حديث ايشان، اقشار بيشترى مىتوانند از آن بهره گيرند.
مصباحالهدايه الىالخلافه و الولايه: يكى از عميقترين و درخشانترين آثار عرفانى اسلامى در دوره متاخر به حساب میآید.
اربعين حديث يا شرح چهل حديث: يكى از آثار گرانبهاى اخلاقى و عرفانى امام خمينى(ره) است كه به زبان فارسى نوشته شده است. در اين اثر چهل حديث از روايات پيشوايان دين از كتاب شريف اصول كافى به وجهى مبسوط و با بيانى شيوا و اثرگذار شرح شدهاند.
سرالصلوه (صلاهالعارفين و معراجالسالكين): كتابى است سنگين و عرفانى به زبان فارسى در بيان اسرار معنوى و عرفانى نماز كه به قلم امام خمينى(ره) تحرير شده است.
رساله لقاءالله: رسالهاى است فارسى و موجز از امام خمينى(ره) در مسائل عرفانى.
حاشيه بر اسفار: حضرت امام(ره) سالها در قم كتاب گرانقدر اسفار اربعه تاليف فيلسوف شهير صدرالمتالهين را تدريس كردند و بر مباحثى از آن حاشيه نوشتند كه متاسفانه نسخههای آن هنوز به دست نيامده است.
كشف الاسرار: امام خمينى (ره) در اين اثر که اثرى سياسى، عقيدتى و اجتماعى است، به شبهات و تبليغات ضد دينى و ضد روحانى جزوه اسرار هزار ساله يك وهابىگرا پاسخ گفته و به استناد حقايق تاريخى و ضمن طرح و نقد آرای فلاسفه يونان قديم، فلاسفه اسلام و فلاسفه معاصر غرب، بر حقانيت تشيع و نقش سازنده روحانيت اسلام تاكيد ورزيدهاند. در همين كتاب انديشه حكومت اسلامى و ولايت فقيه در عصر غيبت مطرح شده است و به تفصيل سياستهاى ضد ملى و لائيک رضاخان و همفكران او در ممالك اسلامى (در آن زمان) افشا شدهاند.
رساله اجتهاد والتقليد: بحث اجتهاد و تقليد هم از مباحث تكميلى و مهم علم اصول فقه است. حضرت امام خمينى (ره) در اين رساله اجتهادى آرای خود را مستدلا ارایه کرده است.
تعليقه علىالعروهالوثقى: حاشيه امام خمينى (ره) است بر تمام مسائل كتاب عروهالوثقى اثر مشهور آيتاللهالعظمى سيد محمد كاظم طباطبایى يزدى.
تقريرات درس اصول آيتاللهالعظمى بروجردى: حضرت امام(ره) در اين اثر دروس اصول آيتالله بروجردى (ره) را به قلم خويش و به زبان عربى تقرير کردهاند.
حكومت اسلامى يا ولايت فقيه: اين كتاب حاوى آرای اجتهادى امام خمينى (ره) درباره حكومت اسلامى، جدایى ناپذيربودن دين و سياست و ولايت فقيه در زمان غيبت است.
تفسير سوره حمد: تفسيرى است عرفانى از فاتحهالكتاب (سوره مباركه حمد) كه حضرت امام خمينى (ره) آن را در ضمن چند جلسه سخنرانى ارایه کردندست.
ديوان امام(ره): امام خمينى (ره) از دوران جوانى اشعارى عرفانى و بعضا سياسى و اجتماعى را میسرودند كه متاسفانه بخش اعظم اشعار قديم آن حضرت به علتهای مختلف مفقود شده است.
وصيتنامه سياسى الهى: جاودانهترين پيام امام خمينى(ره) خطاب به نسل حاضر و نسلهاى آينده است.
نظر شما