متین رضوانی‌پور در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره تدوین و تهیه این مجموعه اظهار کرد: تاکنون در ایران کتابی که به نوحه‌خوانی اصیل از جنبه‌های موسیقیایی، اشعار و ادبیات بپردازد، نوشته نشده بود. برای جمع‌آوری مطالب مجموعه نوحه نواحی پس از کسب اطلاعات اولیه، به شهرهای مورد نظر سفر و صدای نوحه‌خوان‌های پیشکسوت آن‌جا را ضبط کردم.

وی با اشاره به این‌که به تازگی کتاب نوحه‌خوانی شهرهای همدان و سمنان روانه بازار شده است، ادامه داد: اکنون به تدوین و نگارش کتاب‌های نوحه‌خوانی شهرهای یزد، اصفهان و بوشهر مشغولم. نکته قابل توجه این سنت مذهبی و فرهنگی، اشتراک در زبان فارسی و دستگاه موسیقی ایرانی آن‌هاست.

مولف مجموعه نوحه نواحی در پاسخ به این‌ سوال که «در سه کتابی که نام بردید، چه تعداد نوحه مکتوب شده‌اند و معیار انتخاب نوحه‌ها چیست؟» بیان کرد: در جمع‌آوری نوحه‌های بومی و محلی حدود 200 تا 500 نوحه را ضبط کرده‌ام و از میان آن‌ها 72 نوحه را بر اساس تنوع اشعار، دستگاه‌ها، اصالت و تنوع صدای نوحه‌خوان‌ها در هر کتاب می‌آورم. البته در این معیارها، توجه به ساختار حنجره نوحه‌خوانان برای آهنگسازان و پژوهشگران بسیار مهم و کاربردی است.

وی ادامه داد: در این کتاب‌ها ضمن آوردن نوحه‌ها، آوانگاری و نت موسیقی آن‌ها نیز درج شده است. همچنین همراه این آثار مکتوب، لوح فشرده‌ای با هدف آموزش و آگاهی از نحوه صحیح خواندن نوحه‌ها تدوین شده است.

رضوانی‌پور در پاسخ به این پرسش که «مراحل تدوین و نگارش مجموعه نوحه نواحی چگونه بوده است؟» گفت: برای تدوین نوحه‌های بومی حدود یک هفته را به ضبط و تحقیقات میدانی اختصاص می‌دهم و سپس حدود 45 روز به غربال نوحه‌ها بر اساس دستگاه، آواز، اشتراک موسیقیایی و اشعار می‌پردازم. در مرحله بعدی نگارش کتاب، به دسته‌بندی نوحه‌ها به ترتیب اختصاص داشتن آن‌ها به پیامبر(ص)، حضرت زهرا(س)، سایر ائمه(ع) و همچنین شهدای کربلا توجه می‌کنم. بخشی از هر کتاب این مجموعه هم به نوحه‌های پایانی مجالس اختصاص دارد.

وی با اشاره به این‌که آوانگاری، پالایش نغمات و بالانس صدا از دیگر مراحل تدوین کتاب و تنظیم لوح فشرده نوحه نواحی به شمار می‌آیند، عنوان کرد: این کتاب‌ها و لوح فشرده همراه آن‌ها برای آهنگسازان بسیار قابل استفاده است. در سال 1387 کتابی ویژه نوحه‌خوانی در سراسر ایران را با همکاری نشر آوای مهربانی تولید کردیم که با بازخورد متخصصان این حوزه و استقبال رسانه‌های جمعی روبه‌رو شدیم.

این خواننده آواز سنتی ایرانی در پاسخ به این سوال که «مخاطبان مجموعه نوحه نواحی چه کسانی‌اند؟» بیان کرد: این مجموعه از چند طیف مخاطب بهره می‌برد. نخست، نوحه‌خوانان به ویژه نوحه‌خوانان جوان که به اطلاعاتی کامل و مستند در حوزه اشعار و موسیقی نیاز دارند. دوم، محققان و پژوهشگران مسلط به ادبیات و موسیقی می‌توانند به کمک مجموعه نوحه نواحی و لوح فشرده آن زوایای مختلف فرهنگ شفاهی و سنتی را واکاوی کنند. سوم، برخی آهنگسازان که می‌توانند از مطالب این آثار استفاده کنند و آهنگ‌هایی را بر پایه موسیقی نوحه‌ها اما به شیوه‌ای مدرن بسازند.

وی درباره رویکرد و انگیزه‌اش از تهیه این مجموعه نوحه‌خوانی عنوان کرد: اغلب افرادی که بر نوحه‌خوانی بومی تسلط دارند، بیش از 60 - 70 سال دارند. بنابراین، رویکردم از تدوین این نوشتار، استفاده از ذخایر تجربی و بکر این افراد پیش از وقوع هر اتفاقی برای آنان است.

رضوانی‌پور در پاسخ به این سوال که «برای ترویج نوحه‌ها، مستند بودن آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. با توجه به بومی بودن نوحه‌ها، چگونه استناد بر این نوحه‌ها ثابت و تایید می‌شوند؟» گفت: من تخصصی در مقتل و تاریخ ندارم اما در مرحله دریافت مجوز در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کارشناسان این حوزه پس از مطالعه کتاب، نوحه‌هایی را که قابل ترویج نیستند، تایید نمی‌کنند. در این مرحله برخی نوحه‌ها حذف و جایگزین آن‌ها انتخاب می‌شوند. در این راستا، اشعار برخی نوحه‌هایی را که از جنبه‌های موسیقی قوی‌اند، قدری تغییر می‌دهم.

وی گفت: دو کتاب نوحه نواحی سمنان و همدان نقطه سرآغاز ثبت مجموعه نغمات و نوحه‌های محلی در همه استان‌های کشورند و با توجه به ماموریتی که از سوی بنیاد دعبل (بانی تهیه مجموعه نوحه نواحی) برایم تعریف شده است، ‌امیدوارم کتاب نوحه‌های تمام استان‌های کشور را تا پایان سال 1393 تدوین کنم. همچنین نوحه‌های مذهبی کشورهای عراق و افغانستان را جمع‌آوری کرده‌ام که برای انتشار آن‌ها به وقت، ویرایش و استفاده از توان متخصصان زبان عربی ویژه نوحه‌های عراقی نیاز دارم.

رضوانی‌پور در پاسخ به این سوال که «با توجه به این‌که نوحه‌خوانی میان آذری‌زبان‌ها از پیشینه و اهمیت خاصی برخوردار است،‌ آیا برای تهیه مکتوبات این حوزه برنامه خاصی دارید؟» اظهار کرد: استان‌های آذری‌زبان در نوحه‌خوانی از سبک و پیشنه خاصی برخوردارند، به ویژه استان اردبیل که به تنهایی قطبی از نوحه‌خوانی در ایران به شمار می‌آید و از وجود استادانی نظیر مؤذن‌زاده در این حوزه بهره می‌برد. برای نگارش کتاب نوحه‌خوانی ویژه استان‌های اردبیل، زنجان و آذربایجان شرقی نیاز به فردی مسلط به زبان آذری و علاقه‌مند به تهیه نوحه‌ دارم، زیرا من زبان ترکی نمی‌دانم.

کتاب‌های نوحه‌خوانی سمنان و همدان هر یک با شمارگان هزار و 500 نسخه، در 200 صفحه و به بهای 110 هزار ريال اردیبهشت ماه سال جاری از سوی نشر خیمه بر پیشخان کتابفروشی‌ها قرار داده شده‌اند.