مهدی قنواتی، عضو هیات علمی دانشگاه پیام‌نور استان اصفهان، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: یک اثر تالیفی دانشگاهی باید ضمن کاربردی بودن، دربردارنده نتایج تحقیقات باشد به‌گونه‌ای که آخرین دستاوردهای علمی را ارایه کند. 

وی ادامه داد: مولفان دانشگاهی باید برای ارایه اثر ارزشمند و متناسب با نیاز جامعه، از منابع دست اول و به‌روز استفاده کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه پیام‌نور استان اصفهان، عنوان کرد: متاسفانه اکنون اغلب کتاب‌های تالیفی جنبه گردآوری دارند، به‌گونه‌ای که مولفان بخش‌های مختلف آثار متعدد را در اثر خود درج و در نهایت آن‌را به نام تالیف در بازار نشر عرضه می‌کنند. در چنین شرایطی، آثار تنها یک سلسله اصول اساسی را یدک می‌کشند که در اغلب موارد جنبه کاربردی نیز ندارند.

امتیاز ترجمه، نصف امتیاز تالیف!
قنواتی با اشاره به سایر مشکلات عرصه تالیفات دانشگاهی، گفت: متاسفانه در دانشگاه‌ها، امتیاز ترجمه کتاب (پنج امتیاز) نصف امتیاز تالیف کتاب (10 امتیاز) است. این امر باعث می‌شود، مدرسان دانشگاه‌ها به ترجمه کتاب‌های روز دنیا علاقه‌ای نداشته باشند چراکه می‌دانند در قبال زحمت ترجمه سنگین یک اثر فاخر، امتیاز چندانی دریافت نخواهند کرد. به همین دلیل بیشتر به تالیف آثاری می‌پردازند که در اغلب موارد محتوای تکراری دارند و علم جدیدی را ارایه نمی‌کنند.

وی اظهار کرد: از دیگر تاسفات جامعه علمی می‌توان به محدود شدن نتایج پژوهش در قالب مقاله اشاره کرد. این مقالات در اغلب موارد، به دلیل گرانی بهای کاغذ و هزینه‌بر بودن فرآیند کتاب، به کتاب تبدیل نمی‌‌شوند. در نتیجه از دید بسیاری از علاقه‌مندان مغفول می‌مانند.

تالیف کتاب دانشگاهی، از شیوه بخش‌نامه‌ای خارج شود
عضو هیات علمی دانشگاه پیام‌نور استان اصفهان، ادامه داد: متاسفانه اکنون شرایطی که در دانشگاه‌ها رواج یافته، بخشنامه‌ای بودن تالیفات کتاب است، به این معنا که در دانشگاه‌ها از مدرسان می‌خواهند به‌طور مثال در طول سه ماه، کتابی را با ویژگی‌های مشخص شده از سوی دانشگاه تالیف کنند. از چنین کتاب‌هایی نباید انتظار داشت تا محتوایی کاربردی، غنی و متناسب با نیاز جامعه و دانشجویان دربرداشته باشند.

کتاب‌های دانشگاهی به‌دور از سلیقه‌‌های شخصی منتشر شوند
قنواتی در ادامه عنوان کرد: با ابراز تاسف باید بگویم که در اغلب دانشگاه‌ها، انتشار کتاب به‌صورت سلیقه‌ای انجام می‌شود، به این معنا که گاهی مشاهده می‌شود تنها منابع ویژه‌ای از افراد ویژه و مشخص شده، ولو این‌که از محتوای کاربردی برخوردار نباشند، منتشر می‌شوند که در چنین شرایطی ممکن است کتاب‌هایی که به قلم سایر افراد نگارش یافته‌اند و جنبه کاربردی بسیاری نیز دارند، فرصت انتشار نداشته باشند. 

حق‌التالیف مدرسان، براساس تعداد صفحات پرداخت نشود
وی ادامه داد: برخی دانشگاه‌ها برای این‌که مدرسان را به تالیف کتاب تشویق کنند، به‌ازای هر صفحه کتاب، حق‌التالیف برای آن‌ها در نظر می‌گیرند. این امر باعث می‌شود کتاب‌هایی قطور تولید شوند که در اغلب موارد رویکرد کاربردی و غنی ندارند، بلکه مدرس تنها برای دریافت حق‌الزحمه زیاد، کتابی با تعداد صفحات زیاد تالیف می‌کند.

برگزاری نشست‌های تخصصی برای رفع معضلات تالیفات دانشگاهی
عضو هیات علمی دانشگاه پیام‌نور استان اصفهان، گفت: مسوولان فرهنگی کشور به‌ویژه دانشگاهیان باید برای رفع معضلات موجود در حوزه نشر و به‌ویژه تالیفات دانشگاهی، نشست‌های تخصصی برگزار کنند و آسیب‌های این حوزه را با هدف ارایه راهکارهای کاربردی به چالش بکشند.

قنواتی در پایان اظهار کرد: متاسفانه اغلب کتاب‌های دانشگاهی، در قطع وزیری و با حجم بسیار زیاد منتشر می‌شوند. معتقدم نباید کیفیت را بر کمیت قربانی کرد و آثاری با حجم کم اما کاربردی و در قطع پالتویی یا جیبی با هدف حمل سهل‌تر آن‌ها تولید شوند.

«چای کومبوجا»، «پرورش خانگی گیاهان دارویی» و تالیف بیش از هشت عنوان کتاب کمک آموزشی ویژه مقطع کارشناسی دانشگاه پیام‌نور، از جمله تالیفات مهدی قنواتی به‌شمار می‌آیند. وی همچنین در کارنامه علمی خود، ترجمه کتاب «بیوشیمی گیاهی» را به ثبت رسانده است.