شیوا ارسطویی دومین شاعری بود که به روخوانی اشعارش پرداخت. ارسطویی با بیان اینکه مهمترین اتفاق شعر در دهه 1370 به وجود آمدن مجموعه شعرهایی با سرودههای بلند است، شعری کوتاه خواند و بعد از آن به روخوانی شعر «گم» از مجموعه شعری به همین نام پرداخت. سومین روخوانی ارسطویی هم به شعر «بیا تمامش کنیم» اختصاص داشت.
فهمیه غنینژاد هم در این برنامه پیش از خواندن اشعارش گفت: چه خوب شد که پس از برگزاری جشنوارههای مختلف چندساله، جشنوارهای هم به شعر اختصاص داده شد و چه خوبتر شد که فضای وسیعی ایجاد شد تا شاعرانی با تفکرات گوناگون به این جشنواره راه یابند. همین تکثر است که محیط شعر را رنگین و علاقهمندان را با عقاید مختلف را کنار هم جمع کرده است. این اتفاق باعث شد تا هم شاعران با گونههای دیگر شعر آشنا شوند و هم باعث شد آستانه تحملشان بالا رود و صداهای مخالف را هم بشنوند. غنینژاد سپس اشعار «بیمعجزه»، «پاییز آن سال»، «اغوا»، «چکمه و چراغ» و «حمام» پرداخت.
گم شدن شعر بانوی صلح!
در ادامه نوبت به ریرا عباسی، بانی جشنواره شعر صلح رسید، وی گفت: چند بار اینجا جمع شدیم تا فعالیتهایی برای صلح انجام دهیم اما با ممنوعیتهایی روبهرو بودیم، امروز میخواهم اینجا از صلح بگویم. تنها کسی که درد واقعی جشنواره را درک کرد، عبدالجبار کاکایی بود و خوشحالم که یک همدرد به ما اضافه شد. خیلی سخت است در جمع متفاوت شعر بخوانم.
وی ادامه داد: نمیدانم چرا با اسم مجموعه شعر «گوسفند سفید/ولنتاین» مخالفت شد؟ من به سختی این اسم را برای کتابم حفظ کردم. امروز هم صلح مرا به اینجا کشاند و برای صلح به اینجا آمدهام. من از سال 79 جشنواره شعر صلح را راهاندازی کردم و این جشنواره باعث شد بیش از 20 کشور با فرهنگ ایرانی آشنا شوند. از جشنواره شعر فجر 8 سال میگذرد و شعر صلح خیلی پیشتر از آن آغاز به کار کرد و چرا نباید ادامه داشته باشد؟ امیدوارم مسوولانی که اینجا حضور دارند به این موضوع توجه کنند تا دیوار بی اعتمادی بین ما از بین برود.
وی با بیان منشور شعر صلح به روخوانی اشعار (اشکهای رسمی) پرداخت. عباسی برای خواندن یکی از اشعارش چندبار کتابی را که همراه داشت ورق زد اما موفق به پیدا کردن آن شعر نشد.
علاقه راکعی به قالبهای کلاسیک
فاطمه راکعی، عضو شورای سیاستگذاری شعر فجر هم که در اواسط برنامه خود را به تالار جلیل شهناز خانه هنرمندان رسانده بود با عذرخواهی دلیل تاخیرش را ترافیک عنوان کرد و به روخوانی اشعار کوتاهش پرداخت. «عشق، شور، التهاب/ شعر، شعور، انقلاب/ سهم ما از انقلاب، آسمان بود نه زندان» این یکی از اشعاری بود که راکعی آن را خواند.
عضو شورای سیاستگذاری شعر فجر در ادامه گفت: فقط شعر برای من مطرح نیست و هنری برایم اهمیت دارد. هنری که پیامی مطرح میکند و با مردم همدردی میکند. من هنوز هم به قالب کلاسیک علاقه دارم و در این قالب هم شعر میگویم.
لیلا کرد بچه شاعر بعدی حاضر در این برنامه بود. وی که بدون کتاب یا نوشتهای پشت تریبون حاضر شده بود، چند شعر بلند و کوتاه را از حفظ خواند.
در خاتمه بخش نخست آخرین برنامه شعرخوانی جشنواره هشتم نوبت به موسی بیدج رسید، وی اظهار کرد: به من گفته بودند امروز درباره ضرورت ترجمه صحبت کنم اما متوجه شدم که پنج دقیقه بیشتر وقت ندارم، بنابراین از صحبت در این موضوع صرفنظر میکنم. درباره چندصدایی بودن جشنواره هم باید بگویم من سه دهه است که چندصدایی را رعایت میکنم و آثار بیش از 150 شاعر ایرانی را به عربی ترجمه کردهام.
بیدج سپس از «رفعت السلام» شاعر مصری دعوت کرد که اشعارش را بخواند. این شاعر هم سرودههایی با عنوان «پایان»، «دشت برهنه»، «بارش» و «روشنی» را روخوانی کرد و ترجمه این اشعار به فارسی را هم بیدج برعهده گرفت.
دلتنگی صفربیگی و عاشقانههای یک کلمن
شاهرخ تندرو صالح اجرای بخش دوم برنامه امروز را برعهده داشت وی گفت: قرار بود جشنواره، چند صدایی باشد. این اتفاق تا حدودی در شعرخوانی شاعران افتاد اما بخشی که قرار بود دوستان وسعت نظر خود را نشان دهند، کمی نادیده گرفته شد.
تندرو صالح در ادامه تریبون را به جلیل صفربیگی سپرد، وی رباعی را قالب اصلی شعر فارسی عنوان کرد و چند رباعی با مضمون مشترک «دلتنگی» خواند. «تنهایی و شعر و زمزمه، دلتنگی/ شادی و امید و واهمه، دلتنگی/ من یک دل گنجشکی کوچک دارم/ تنگ است برای این همه دلتنگی» این یکی از رباعیاتی بود که صفربیگی روخوانی کرد.
سپس نوبت به محمد حسین جعفریان رسید تا پس از روخوانی چند شعر کوتاه با موضوع دفاع مقدس شعر بلند «عاشقانههای یک کلمن» را بخواند. وی درباره وجه تسمیه این شعر توضیح داد: در جبهه به مزاح جانبازانی که دست و پایشان را از دست میدانند به کلمن تشبیه میشدند. صالح اعلا پس از روخوانی این شعر ارزش آن را معادل چهار دکترا دانست.
پیشگویی مرگ صدام و شعرخوانی دختر کاکایی
بهروز یاسمی، دیگر شاعر حاضر در این برنامه گفت: پیش از جشنواره شعر فجر امسال، اعتقاد داشتیم باید سایه دولت ازسر جشنواره ها کم شود و هنوز هم به آن معتقدیم اما وقتی تلاش برگزارکنندگان این جشنواره دیدم، به یقین رسیدم که بخش خصوصی تا چندسال دیگر هم قادر به انجام چنین کاری نیست. دولت میتواند از جشنواره ها حمایت کنند اما نباید در آنها دخالت کنند و به عقیده من تا زمانی که جشنواره ها به این اصل نرسند واگذاری آنها به بخش خصوصی دشوار است.
وی درباره شعار امسال جشنواره شعر فجر اظهار کرد: عجیب است که ما امروز میبینیم این چند صدایی در واقع تک صداست و یا به بیان بهتر چند صدایی بین شاعران همان تک صدایی است.
محمد سعید نجاری شاعر اهل بوکان به نمایندگی از شاعران کرد هم در این برنامه حاضر بود. او با بیان این که 90 درصد گویشهای ایرانی مانند زبان کردی، فارسی است، چند شعر به زبان کردی روخوانی کرد.
تندرو صالح در ادامه برنامه از دینا کاکایی دختر عبدالجبار کاکائی برای شعرخوانی دعوت کرد و او هم با حضور پشت تریبون دو شعر را که هنگام برگزاری این برنامه در تالار شهناز سروده بود خواند.
آخرین شعرخوانی هشتمین جشنواره بین المللی شعر فجر به علی الشلاه شاعری از عراق اختصاص داشت. وی اظهار کرد: ما عربها همدیگر را برادران عرب که همان برادران یوسفاند صدا می کنیم اما باید بگویم ما و ایرانی ها برادران دوقلوی یوسف هستیم و ادبیات، فرهنگ و دین ما یکی است.
الشلاه با اشاره به شعر «طاغوت» توضیح داد: این شعر را 10 سال پیش از سقوط صدام حسین، دیکتاتور عراق سرودم که یک پیشگویی بود. آن زمان برخی می گفتند صدام خودکشی می کند اما من معتقد بودم وی دستگیر و محاکمه میشود و به سزای اعمالش می رسد.
با روخوانی «طاغوت» دفتر شعرخوانی دفتر شعرخوانی هشتمین جشنواره شعر فجر بسته شد.-
نظر شما