به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «اصول زمین‌شناسی و ساختمانی و زمین‌ساخت» به همت مشترک دکتر محمدکمال قاسم‌العسکری، عضو هیات علمی دانشگاه صنعت نفت و مهندس تقی امینی بهبهانی، برای دانشجویان رشته‌های مهندسی نفت، اکتشافات معادن و مخازن و عمران و ژئوتکنیک تالیف شده است. 

کتاب حاضر در 10 فصل با عنوان‌های «چگونگی ایجاد پدیده‌های ساختمانی»، «آشنایی با علایم و نقشه‌‌های زمین‌شناسی ساختمانی»، «شناخت گسل‌ها»، «دگرشیبی و سن‌یابی»، «تله‌ها»، «چینه‌نگاری»، «ساختار‌های غیر تکتونیکی»، «تحلیل ناپیوستگی‌ها و شکستگی‌ها با روش تصویری»، «عوامل زمین‌ساختی» و «زمین‌ساخت فلات ایران» تدوین شده است.

از مهم‌ترین مباحث پنج فصل نخست کتاب، می‌توان به عوامل تشکیل‌دهنده پوسته‌ فوقانی زمین، تبدیل تصاویر کروی به تصاویر استروگرافیک، مشخصه‌های یک گسل، پدیده جدایش و ساختار‌های تله تاقدیسی اشاره کرد. 

مولفان در نخستین فصل‌ کتاب، در تشریح عوامل تشکیل‌دهنده پوسته فوقانی زمین، با اشاره به نیرو، نیروی تعادلی و نامتعادل، غیریکنواخت، کششی، زوج نیرو و نیروی پیچشی آورده‌اند که در اثر فرآیندهای تکتونیکی در ساختمان‌های اولیه رسوبات، تغییراتی پدید می‌آید و شکل‌های ساختمانی ثانویه‌ای به وجود می‌آید. در حقیقت می‌توان گفت که عوامل تکتونیکی، موجب تغییر شکل پوسته فوقانی زمین می‌شود. تغییر شکل پوسته فوقانی زمین موجب ایجاد شکل‌های مختلف و پیچیده‌ای می‌شود. 

مباحثی مانند ساختار‌های چینه‌ای، ارزه‌ها، تعریف شکستگی، مشخصات زمین ساختی و تاریخچه تکتونیکی و گسترش حوضه خلیج فارس، از مهم‌ترین مطاب پنج فصل دوم کتاب حاضر هستند. 

نویسنده‌گان درباره، تاریخچه تکنونیکی و گسترش حوضه خلیج فارس در فصل دهم آورده‌اند: «ناحیه فرورانش صفحه عربستان در مرز برخورد دو قاره قرار دارد. صفحه عربستان با سرعت متوسط 5/3 سانتیمتر در سال به زیر صفحه ایران در حال حرکت است. مدل زمین‌ساختی حوضه غربی ایرانی نشان می‌دهد که عمق رسوبات جارو شده در این حوضه بیش از هفت کیلومتر است.»

نخستین چاپ کتاب «زمین‌شناسی و ساختمانی زمین‌ساخت» با شمارگان دو هزار نسخه در 350 صفحه، به بهای 22 هزار تومان به همت انتشارات ستایش منتشر شده است. 

«سیال حفاری کاربردی» به کمک مهندسی نفت آمد
دومین اثر جدید انتشارات ستایش «سیال حفاری کاربردی» نام دارد که به قلم احمد بهرامی عیسی‌آبادی، در هفت فصل برای دانشجویان رشته مهندسی نفت تالیف و منتشر شده است. 

عنوان‌های هفت فصل کتاب شامل «جابجایی و اثبات چاه»، «خصوصیات سیالات حفاری»، «هرزروی»، «سیالات روغنی»، «تینرها»، «آزمایشات سیالات حفاری» و «عیب‌یابی سیالات» است.

از مهمترین مباحث مطرح شده در فصل‌های این کتاب می‌توان به مقدمات ساخت سیال حفاری، انواع هرزوری‌ها براساس مقدار، انواع سیالات روغنی، راه‌های مقابله با حفاری سیمان نرم، روش‌های اندازه‌گیری میزان نمک در گل پایه آبی و عیب‌یابی سیالات حفاری اشاره کرد. 

نویسنده در نخستین فصل درباره جابجایی و اثبات چاه، به این نکات اشاره کرده که جابجایی دکل و مخازن سیال حفاری باید بدون هرگونه آسیب به نیروی انسانی و تجهیزات صورت بگیرد. همچنین فرصت مناسبی به‌شمار می‌آید برای انجام برخی از کارهایی که در حین حفاری امکان انجام آن وجود نداشته است؛ البته باید از این زمان استفاده بهینه نمود.

بهرامی در فصل دوم، درباره مقدمات ساخت حفاری، به 22 ویژگی مانند، اندازه‌گیری کلسیم و نمک آب ورودی به مخازن آب رودخانه، اطمینان از درستی میزان ترازوی گل روی مخازن، درخواست LCM، تست برنامه ساخت سیال حفاری در آزمایشگاه، اطمینان از کالیبره بودن ترازوی دیجیتال، چینش مرتب مواد سیال حفاری بر روی خرک‌ها و داشتن آمار دقیق از همه مواد و درخواست تحویل سالوشن‌های آزمایشگاهی اشاره کرده است.

نویسنده همچنین در فصل سوم کتاب در تعریف هرزروی نوشته که کاهش حجم در سیستم گردشی سیال حفاری و نفوذ آن بدون سازنده در حین عملیات حفاری را هرزروی می‌گویند.

نخستین چاپ کتاب «سیال حفاری کاربردی» با شمارگان دو هزار نسخه در 174 صفحه، به بهای 9 هزار تومان از سوی انتشارات ستایش منتشر شده است. 

آشنایی با حفاری جهت‌دار در قاب کتاب
«حفاری جهت‌دار (مبانی و عملیات حفاری» عنوان سومین اثر جدید انتشارات ستایش است. دکتر عبدالمجید موحدی‌نیا، مهندس سعید کیوانی و مهندس احسان کیوانی، به‌طور مشترک تالیف این اثر را بر عهده داشته‌اند. «مقدمه‌ای بر حفاری جهت‌دار (حفاری افقی و حفاری چند شاخه‌ای)»، «حفاری جهت‌دار» و «حفاری افقی» و «حفاری چند شاخه‌ای» عنوان‌های چهار فصل این کتاب مهندسی را شامل می‌شوند.

مولفان در نخستین فصل کتاب در تشریح مفهوم حفاری جهت‌دار اشاره کرده‌اند که حفاری جهت‌دار علم حفاری یک حفره یا چله در امتداد یک مسیر از پیش طراحی شده برای دست یافتن به یک هدف معین است.
 
همچنین در فصل دوم نیز در تعریفی کاملتر از این مفهوم آمده که حفاری جهت‌دار نوعی از حفاری است که در آن مسیر چاه براساس نقشه‌ای معین و از پیش طراحی شده برای رسیدن به ناحیه هدف از حالت عمودی منحرف می‌شود. این نوع حفاری زمانی انجام می‌شود که بنا به دلایلی هدف نهایی از محلی که بر روی زمین شروع به حفاری می‌کنیم به صورت جانبی دارای فاصله باشد. 

نویسندگان  کتاب در فصل سوم با اشاره به طرح هدف اصلی از حفاری افقی، معتقدند که مقصود اولیه و اصلی از حفاری افقی این است که موجب افزایش تولید نفت از چاه و همچنین موجب افزایش میزان برداشت اولیه از مخزن می‌شود.

حفاری چندشاخه‌ای آخرین موضوعی است که نویسندگان این اثر دانشگاهی به آن پرداخته‌اند. مقدمه این فصل به تکنولوژی حفاری افقی اشاره دارد که موجب پیدایش چاه‌های چند شاخه‌ای شده است. چاه‌های چند شاخه‌ای چاهی است که تعداد دو یا چند دهانه تخلیه حفاری شده از دهانه اولیه چاه مادر دارد. هم دهانه اصلی و هم انشعاب‌ها می‌توانند افقی، عمودی یا انحرافی باشند.

نخستین چاپ کتاب «حفاری جهت‌دار (مبانی و عملیات حفاری» با شمارگان دو هزار نسخه در 257 صفحه، به بهای 16 هزار و 200 تومان به همت انتشارات ستایش به بازار نشر عرضه شده است.-