به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) جعفریان گفت: شکی نیست وقتی زبان فارسی در شمال شرق ایران در منطقه بدخشان (در جنوب تاجیکستان) پا گرفت، نخستین کسانی که به زبان فارسی شعر و نثر نوشتند، مردمان بلخ و سپس خراسان بودند. از این نظر خراسان یکی از نخستین مراکزی است که ساکنانش به زبان فارسی سخن می‌گفتند.

وی ادامه داد: اگر در حوزه زبانشناسی بخواهیم تحقیق میدانی انجام دهیم، بسیاری از واژگانی که در استان خراسان، تربت‌جام و مشهد کاربرد دارند، واژگانی‌ هستند که از واژگانی که در تهران به‌کار می‌روند اصیل‌تر‌ند. این واژگان را با همان تلفظ خراسانی امروز می‌توان در شاهنامه یافت.

این شاعر اضافه کرد: حنظله بادقیسی نخستین شاعر از خطه خراسان بزرگ بود و پس از او نیز حضرت رودکی که به آدم‌الشعرا معروف است، در قلمرو شعر خراسان، شعرهایی درخشان سرودند. این بزرگان در شمال تاجیکستان فعلی با شعر و آثارشان رشد کردند و بالیدند.

شاعر مجموعه شعر «پنجره‌های رو به دریا» توضیح داد: در قرون بعد شاعرانی چون فردوسی، عطار و خیام از خراسان برخاستند. اگر خراسان بزرگ را در نظر بگیریم ناصر خسرو، مولوی، شهید بلخی و دیگر شاعران و نویسندگان بزرگ در این ناحیه زیستند و شعر سرودند و سفرنامه و نثر نوشتند. اگر این جریان را پی‌گیریم به دلیل این موضوع می‌رسیم که خاک خراسان ادیب‌پرور است.

وی با اشاره به بیتی یادآور شد: به قولی می‌گویند: «برادرجان خراسان است این‌جا/ سخن گفتن نه آسان است این‌جا» بسیاری از منتقدان معتقدند که مشهد و خطه خراسان پایتخت فرهنگی ایران است. از میان متأخرین نیز مهدی اخوان ثالث زبان خود را وارد شعر نیمایی کرد و در این زمینه جزو سرآمدان محسوب می‌شود.

جعفریان گفت: اگر دامنه خراسان بزرگ را تا سمنان و دامغان امروزی در نظر بگیریم، از این خطه نیز می‌توان شاعری چون علی معلم دامغانی را نام برد که سخاوت شعر این دیار در آثارش مشهود است.

محمدحسین جعفریان متولد 1346 مشهد است. وی نخستین کتاب خود را با نام «پنجره‌های رو به دریا» در سال 1369 از سوی انتشارات حوزه هنری به چاپ رساند و سپس «گزیده ادبیات معاصر12» را از سوی نشر کتاب نیستان روانه بازار کتاب کرد. 

گفت‌وگوی با محمدجعفر یاحقی درباره این موضوع را اینجا بخوانید.
یادداشت علیرضا قوجه‌زاده را درباره شاعران و سبک خراسانی اینجا ببینید
متن مصاحبه با مهدی محقق را در این باره اینجا بخوانید
گفت‌وگوی ایبنا با ابراهیم خدایار درباره متأخرین و متقدمین مکتب خراسان را اینجا بخوانید