چرا خطه خراسان ادیبپرور است؟/4
مهدی محقق: خراسان در قرن نوزده فیلسوفی مانند سارتر و هایدگر داشت/ در معرفی بزرگانمان کوتاهی میکنیم
دکتر مهدی محقق، نویسنده و پژوهشگر معتقد است که برای معرفی و تحلیل آثار مشاهیر ایرانی که بسیاری از آنان هم در خطه خراسان زیستهاند، کوتاهی میشود. وی گفت: هنگامی که ترجمه انگلیسی کتاب «شرح منظومه» حاج ملا هادی سبزواری در نیویورک به چاپ رسید، همه انگشت به دهان مانده بودند و میپرسیدند سبزوار کجاست که در قرن نوزدهم فیلسوفی مانند هایدگر و سارتر داشته و ما نمیدانستیم.
وی افزود: در قرن 15 میلادی دانشمندی در تبریز کتابی نوشت که ما آن ترجمه کردیم و برای نخستین بار در اروپا چاپ شد. در واقع خاستگاه فلسفه و کلام در ایران و شهرهای ایران است. حتی قدیمیترین کتاب پزشکی سالها پیش از ابن سینا در اهواز نوشته شد.
این پژوهشگر ادامه داد: یکی از جغرافیدانان قدیم در جایی مینویسد: «عوام خوزستان مانند خواص طالب علم بودند. دو حمال را دیدم که کمرشان زیر بار خم شده بود و در همان حالت درباره تفسیر قرآن با یکدیگر صحبت میکردند.»
محقق اضافه کرد: قاضی عبدالجبار همدانی فقط 20 جلد کتاب در مسجد رامهرمز املا کرد، به گمانم هر خطهای از ایران مانند خطه خراسان ادیب پرور و دانشمند پرور بوده و هست. اما آنچه مسلم است ما هنوز تلاش نکردهایم دانشمندان خودمان را معرفی کنیم و بشناسیم. منظورم کسانی مانند رجبعلی تبریزی، قیاسالدین منصور دشتکی و هر دانشمند و ادیب دیگری که نامشان شناخته شده نیست و مانند دیگر نخبگانمان در گمنامی و کم نامی به سر میبرند.
وی توضیح داد: در بلخ خراسان شهید بلخی، شاعر و فیلسوف بزرگی بود یا رودکی سمرقندی یا هر شاعر و نویسندهای که در این نواحی شعر میسرودند و به نثرنویسی میپرداختند، هر کدام منظومهای منحصر به فردند.
وی در پاسخ به این پرسش که: «میان متأخرین خراسان آثار کدامیک را بیشتر میپسندد؟» افزود: حاج ملاهادی سبزواری را با «شرح منظومه»شان دوست دارم. هنگامی که ترجمه انگلیسی این کتاب در نیویورک به چاپ رسید، همه انگشت به دهان مانده بودند و میپرسیدند سبزوار کجاست که در قرن نوزدهم فیلسوفی مانند هایدگر و سارتر داشته و ما نمیدانستیم.
وی گفت: شعری است که میگوید: «هر وزیر و شاعر و مفتی که او طوسی بود/چون نظامالملک و غزالی و فردوسی بود». متأسفانه برای معرفی مشاهیرمان که بسیاریشان در همین خطه خراسان زیستهاند و بزرگ شدهاند، کوتاهی میکنیم.
از مهدي محقق كتابهاي بسياري در حوزههاي مختلف به چاپ رسيده است. از وي آثاري با عنوان «يادنامه اديب نيشابوري»، «15 قصيده از ناصر خسرو»، «نظامنامه سياست» نظامالملك و «شرح سي قصيده از ناصر خسرو» در زمينه ادبيات فارسي منتشر شده است.
نظر شما