ادبیات دفاع مقدس؛ سفارشی نویسی یا سیاه نمایی؟/4
کاوه بهمن: معترضان به بیان واقعیتهای جنگ بیشتر دنبال ادبیات شعاری هستند
کاوه بهمن معتقد است نسبت به سالهای گذشته اعتراض کسانی که معتقد بودند، نویسندگانی در عرصه ادبیات جنگ، سیاهنمایی میکنند، کمتر شده و البته این اشخاص جزو خانواده ادبیات نیستند.
وی توضیح داد: در حال حاضر واقعگرایی در ادبیات جنگ بیشتر رواج یافته و به گمانم آنچه برخی به عنوان سیاهنمایی یا ادبیات ضد جنگ مطرح میکنند، واقعنمایی ادبیات جنگ است. اما در عین حال هنوز هستند کسانی که به این شیوه اعتراض میکنند. اگر بخواهم واقعیت را بگویم، این اشخاص جزو خانواده ادبیات نیستند چرا که بیشتر میخواهند خودشان را به سیاست وصل کنند.
نویسنده رمان «جنگی که بود» اضافه کرد: ادبیات باید واقعیت را نشان دهد. اغلب اشخاصی که به واقعنمایی جنگ اعتراض میکنند، همواره معتقدند ادبیات باید شعار بدهد و صرفاً درباره جنگ و مسایل دیگر بهبه و چهچه کند. این افراد همانطور که گفتم دنبالهرو عالم سیاستاند که البته هر روز تعدادشان کمتر میشود.
این داستاننویس ادامه داد: چه آن زمان و چه در حال حاضر این اشخاص جزو خانواده ادبیات محسوب نمیشدند و امیداریم روز به روز نفوذ و تأثیرشان در ادبیات کمرنگتر شود و شمارشان تقلیل یابد.
نویسنده کتاب «بازی آن روزها» درباره سفارشینویسی در ادبیات دفاع مقدس نیز گفت: سفارشینویسی دو گونه است. یک شکلش آن است که نویسندگان بزرگ دنیا مانند داستایوسکی به سفارش ناشر کتاب می نوشتند که مشکلی ندارد اما سفارش زمانی مذموم است که نویسنده هر آنچه ناشر میخواهد به سفارش و سلیقه او بنویسد.
بهمن یادآور شد: ناشر موضوعی را سفارش میدهد اما نویسنده واقعی نگاه خودش را نسبت به آن موضوع مینویسد. اگر اثر را به سلیقه ناشر بنویسد مذموم است اما اگر حرف خودش را بزند نمیتوان نام آن اثر را «سفارشی» گذاشت. در همه جای دنیا ناشر به نویسنده سفارش میدهد و این هم یک کار حرفهای است اما اگر قرار باشد نویسنده چیزی را بنویسد که اعتقادی به آن ندارد کار خوبی نیست.
وی افزود: از چنین کاری ادبیات بیرون نمیآید، حتی نمیتوان به آن گفت «ادبیات سفارشی». اما اگر آنچه خود نویسنده میبیند در اثر داستانیاش باشد، ادبیات است، خواه اینکه سفارشی باشد یا نباشد. وظیفه اصلی نویسنده این است که ادبیات خلق کند. بنابراین اگر اثرش به معنای درست، ادبیات باشد، مهم نیست که دیگران چه اسمی رویش میگذارند. چنین اثری ادبیات است و خوانده میشود.
کاوه بهمن از نویسندگان فعال عرصه ادبیات دفاع مقدس است. نخستین اثر وی در سال با عنوان «بازی آن روزها» در سال 1370 منتشر شد. از دیگر کتابهای او میتوان به رمان «جنگی که بود»، «خروس در استوانه سیمانی»، «رمان نو در غیاب انسان» و «جشنواره بیگناهان مقدس»(اشعاری از: هرولد ینتر، هیو کوک، دیوید رابرتز و ...) اشاره کرد.
درباره این موضوع بیشتر بخوانید:
گفتگوی ایبنا با محمدقاسم فروغی جهرمی، اکبر خلیلی و ابراهیم زاهدی مطلق را در این باره بخوانید.
نظر شما