یکشنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۳ - ۱۲:۴۴
روایت هنرمند از سرزمینی که در آن عکاسی ممنوع است

جمشید بایرامی از عکاسان با سابقه و شناخته شده کشورمان است. فرا رسیدن عید قربان بهانه‌ای است تا با او درباره کتاب «حج» گفت و گو کنیم؛ کتابی که حاوی عکس‌های او از سفرهای مختلف به مکه و مدینه است.

 خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)-الناز مردی: جمشید بایرامی عکاس و ناشر کتاب‌های «حج»، «محرم» و «آفتاب ری» است. او از معدود عکاسانی است که موفق شده عکس های خود از مناسک حج را در قالب کتاب عرضه کند. بایرامی درباره هدف خود از انتشار کتاب «حج» می گوید: حج بزرگترین درگاهی است که خداوند برای انسان گشوده تا با خدا راز و نیاز کنند و به‌ واسطه آن همه افراد از سرتاسر دنیا با فرهنگ‌ها و ظواهر متفاوت در این اجتماع عظیم دور هم جمع می‌شوند. من هم دوست داشتم این موضوع را از نزدیک ببینم و آن‌ها را ثبت کنم به همین دلیل تصمیم به عکاسی از این مکان گرفتم و این کار را از سال ۱۳۸۰ شروع کردم.

کتاب «حج» شامل ۲۶۵ عکس از مراسم‌های مختلف حج در مکه و مدینه است. بایرامی درباره زمان صرف شده برای عکاسی این تصاویر می‌گوید: برای عکاسی این کتاب شش سفر حج رفتم که از بین آنها دو سفر حج واجب بود و حدود ۳۲ روز طول کشید. چهار حج عمره هم رفتم که در طول ۱۰ روز اقامت در مکه و مدینه، روزانه ۱۵ ساعت برای عکس‌برداری پیاده‌روی می‌کردم.


وی درباره عدم پرداختن به زندگی اجتماعی مردم عربستان در این کتاب گفت: چون موضوع عکاسی من پرداختن به موضوع «حج» و اجتماع همه ملت‌ها در این مکان مقدس بود، سعی کردم خیلی کم از زندگی اجتماعی مردم این کشور عکاسی کنم.

این هنرمند در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که برای عکاسی با دوربین حرفه‌ای با مشکل خاصی در امکان مذهبی مواجه بودید یا خیر؟ عنوان کرد: در مقاطعی که به این کشور سفر کردم، عکاسی کردن در عربستان حرام بود. همین دلیل کسی اجازه عکاسی در این کشور را نداشت. من به‌عنوان یک زائر در فرصت‌های مناسب به مکه و مدینه می‌رفتم و با لباس احرام شروع به عکاسی از این مکان‌ها می‌کردم.

کتاب «حج» در قالب یک مستند اجتماعی-مذهبی به معرفی مراسم حج می‌پردازد

به گفته بایرامی این کتاب با گذشت ۹ سال از انتشار آن هنوز پخش جهانی نشده است. وی مهم‌ترین ویژگی تصاویر این کتاب را مستند بودن آن دانست و توضیح داد: سعی کردم در این تصاویر کمتر از فرم و محتوا استفاده کنم و دنبال کار سفارشی و عکاسی کردن از تصاویری که زیاده‌روی در عبادت کردن را ترویج می کند نباشم. تمام تلاشم در این مجموعه این بود که حج را از یک نگاه اجتماعی و فرهنگی به مخاطبانش نشان دهم.

بایرامی ادامه داد: برایم جالب بود عکس‌هایی که برای تنظیم این کتاب گرفتم برای اولین بار توسط رسانه‌های معروف دنیا به فروش رفت و این تصاویر توانستند از مرزهای ایران هم عبور کنند درحالی‌که در فضای بین‌المللی جایگاهی برای عکس‌های مذهبی و خصوصا اسلامی وجود ندارد.


این عکاس درباره این‌که استقبال از کدام یک از این عکس‌ها بیشتر صورت گرفت؟ افزود: در عرصه بین‌المللی از عکس‌هایی استقبال شد که بیشتر جنبه آرتیستی و نمایانگر حج و شکوه این اجتماع بودند و در داخل کشور نیز عکس‌هایی که بیشتر جنبه عظمت موضوع حج و جمعیت را نشان می‌دادند مورد توجه واقع شد.

وی درباره این‌که با کدام یک از عکس‌های این کتاب بیشتر ارتباط برقرار کرده است گفت: در این کتاب عکسی وجود دارد که جمعیت را در حالی نشان می‌دهد که در حال طواف هستند که بسیار نزدیک به کارهای جکسون پولاک شده‌اند و میلیون‌ها نقطه و خط در کنار هم در حین بی‌نظمی کاملاً نظم دارند و من با آن عکس خیلی ارتباط برقرار کردم. یکی دیگر از عکس‌هایی که به نظرم جالب بود این بود که تعدادی مردم فقیر نیز در تپه‌ها نشسته بودند و با حداقل امکانات و پیاده خود را به این مکان رسانده بودند.

وزارت ارشاد توجهی به کتاب‌های عکس اماکن مذهبی نکرد

بایرامی به خریداری نکردن حقوق کتاب «حج» از سوی وزارت ارشاد اشاره کرد و گفت: چاپ اول این کتاب را تقریباً با هزینه شخصی خودم منتشر کردم و دلخوری من از وزارت ارشاد در دو دوره گذشته این است که با توجه به سرمایه زیادی که دارند هیچ توجهی به کتاب‌های عکسی که بنده از اماکن مذهبی تهیه کرده بودم نکردند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا در دوره فعلی نیز اقدام به انتشار این کتاب‌ها کرده‌اید؟ اظهار کرد: خیر. تا کنون با وزیر فعلی آقای جنتی دیداری در این زمینه نداشته‌ام ولی مطمئنم همه آنها هم حرف‌های دولت قبل را تکرار می‌کنند و می‌گویند بودجه لازم برای انجام چنین کارهایی را در اختیار نداریم.

بایرامی ادامه داد: متأسفانه به مسائل خیلی جزئی توجه بسیاری می‌شود و به چیزهایی که می‌تواند برای زندگی کمک کننده باشند توجهی نمی‌شود. الان چند جلد از کتاب «حج» و «محرم» من آماده است و مسئولان حمایتی از آنها نمی‌کنند. حتی کتابی را چاپ و در اختیار شهرداری تهران قرار دادم و الان با وجود گذشت چند سال هنوز پول من را نمی‌دهند.


وی درباره لزوم حمایت وزارت ارشاد از نویسندگان گفت: من دوست دارم کتاب «حج» را تجدید چاپ کنم اما متأسفانه سرمایه‌ای برای انجام این کار ندارم و مسئولان هم حمایتی از من نمی‌کنند. آن‌ها بهتر است موضع خود را مشخص کنند و دسته‌بندی و گروه‌بندی‌ها را کنار بگذارند و از هنر و هنرمند این کشور دفاع کنند.

کتاب «حج» در ۲۸۶ مجموعه عکس‌هایی از مکه و مدینه با دو عنوان انگلیسی و فارسی است که جمشید بایرامی آنها را عکاسی و هومن قدرت نما طراحی جلد آن را برعهده داشته است. این کتاب در تابستان ۱۳۸۴ توسط انتشارات وزارت ارشاد اسلامی به چاپ دوم رسید که جمشید بایرامی تمامی حقوق آن را هم اکنون از وزارت ارشاد خریداری کرده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها