به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) آیین رونمایی از 26 اثر تازه‌منتشر شده‌ مرکز نشر وزارت امور خارجه امروز چهارشنبه 23 اردیبهشت‌ماه با حضور ابراهیم رحیم‌پور، سید‌محمد صدر، کیهان برزگر، امیر شهرام‌نیا و مرتضی دامن‌پاک‌ در سرای اهل قلم بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد‌.

ناشران تخصصی در حوزه علوم سیاسی کم داریم
شهرام‌نیا، مدیر‌عامل موسسه‌ نمایشگاه‌های فرهنگی در این نشست‌ با بیان اینکه در حوزه روابط بین‌الملل و سیاست‌ ناشران تخصصی کم داریم گفت: به همین دلیل آثاری که توسط مرکز نشر وزارت امور خارجه کشور منتشر می‌شود مایه غنیمت است و رونمایی از 26 اثری که امروز منتشر شده نشان از فعالیت بسیار این مرکز دارد.

وی ادامه داد: وزارت امور خارجه کشور‌ روی گنجی خوابیده که برای بسیاری از ناشران دست‌نیافتنی و یا حداقل کمتر دست‌یافتنی است. مجموعه اسناد موجود در آرشیو وزارت خارجه بسیار ارزشمند است و می‌توان آثار بسیار مهمی را از آن منتشر کرد.

وی پیشنهاد باز شدن گنجینه اسناد وزارت امور خارجه را بیان کرد و افزود: در برخی از کشور‌ها اسناد سیاسی در آرشیو ملی نگهداری می‌شود و پس از یک دوره 40 ساله این اسناد آزاد شده و در اختیار پژوهشگران قرار می‌گیرد. اکنون عمده اسناد سیاسی ما در آرشیو وزارت امور خارجه موجود است‌ و من پیشنهاد می‌کنم که وزارت امور خارجه با همکاری اداره نشر خود، این اسناد را‌ در قالب کتاب منتشر کند.

این مقام مسئول با اشاره به گنجینه دانش و خاطرات دیپلمات‌های وزارت امور خارجه کشور عنوان کرد: تجارب و خاطرات دیپلمات‌های وزارت امور خارجه پس از انقلاب اسلامی می‌تواند در قالب کتاب‌ها منتشر شود‌ چرا که ممکن است این فرصت به مرور زمان از دست برود. در وزارت امور خارجه می‌تواند بخشی با عنوان تاریخ شفاهی ایجاد شود و این خاطرات در آنجا ضبط و یا مکتوب شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد.

شهرام‌نیا در بخش دیگری از سخنانش به گنجینه‌ای که در مراکز سیاسی خارج از کشور وجود دارد اشاره کرد و گفت: در بسیاری از کشورهای دنیا منابع مختلفی درباره ایران، اسلام‌، تشیع و... تالیف و یا ترجمه شده است‌. دوستان ما در وزارت امور خارجه می‌توانند با ارتباطاتی که دارند این کتاب‌ها را ترجمه و در اختیار ایرانیان قرار دهند.

وی در پایان سخنانش گفت: دانشجویان علوم سیاسی کشور امروز تشنه وجود معارف مکتوب در حوزه‌ علوم سیاسی و روابط بین‌الملل هستند و بهترین جا برای این کار اداره نشر وزارت امور خارجه است.

پژوهش‌های اسنادی گسترده‌ای در وزارت امور خارجه است
دامن‌پاک، مدیر‌مسئول انتشارات وزارت امور خارجه در ابتدای این مراسم گزارشی را از فعالیت‌های این مرکز ارائه کرد‌ و گفت: مرکز نشر وزارت امور خارجه در حوزه تاریخ، سیاست، دیپلماسی، امور بین‌الملل و ... بیش از سه دهه فعالیت کرده و تاکنون بیش از صد اثر را در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است. با وجود محدودیت‌های موجود این اداره توانسته در سال 93 و 94 بیست و شش اثر را منتشر کند که برخی از این عناوین در نوع خود منحصر‌به فرد هستند و به‌طور مثال می‌توان به نخستین کتاب از مجموعه تاریخ شفاهی سیاست خارجه که به خاطرات دکتر محمد‌صدر اختصاص دارد اشاره کرد.

وی ادامه داد: همچنین پژوهش‌های اسنادی گسترده‌ای در وزارت امور خارجه در حال پیگیری است که یکی از کتاب‌های منتشر شده‌ آن توسط کیهان‌ برزگر به رشته تحریر درآمده است.

می‌خواهیم خلاءهای موجود را پر کنیم
وی افزود: سیاست ما این است که در عرصه‌های سیاست و امور بین‌الملل خلأ‌های موجود در حوزه نشر کشور را پر کنیم و به همین دلیل از تجربه‌های پژوهشگران وزارت امور خارجه و نیز استادان مراکز علمی و دانشگاهی در خارج از وزارت امور خارجه بهره گرفته و کتاب‌هایی را منتشر می‌کنیم.

دامن پاک با اشاره به حضور مرکز نشر وزارت امور خارجه در حوزه بین‌الملل نیز گفت: باید سعی کنیم تا آثار جدید خود را در عرصه بین‌الملل توزیع کنیم‌. در سطح داخل کشور نیز تاکنون 10 نمایشگاه در استان‌های مختلف برگزار کرده‌ایم و علاوه بر این با ناشران خارجی نیز برای عرضه آثار در حوزه بین‌الملل همکاری‌هایی داشته‌ایم. با توجه به اعتبار وزارت امور خارجه کشور امیدوارم که در سال آینده جایگاه بهتری در نمایشگاه کتاب داشته باشیم.

وزارت امور خارجه در کنار رسالت اصلی‌ نشر کتاب را دنبال می‌کند
رحیم‌پور، معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه نیز در ادامه این مراسم با اشاره به‌ چاپ کتاب‌های مرتبط با حوزه سیاست‌ و امور بین‌الملل در وزارتخانه متبوع خود گفت: این وزارتخانه در کنار رسالت اصلی خود کار تدوین و نگارش کتاب در حوزه‌ تاریخ دیپلماسی، سیاست و امور بین‌الملل را پیگیری می‌کند. امروزه شاهد هستیم که دیپلمات‌های ما چه وظیفه سنگینی را برعهده دارند و اوج رسالت‌ وزارت امور خارجه کشور را در مذاکرات هسته‌ای می‌توان شاهد بود. در گذشته هم عزم برای به‌ثمر رسیدن‌ مذاکرات وجود داشت اما به دلیل نبود تخصص این مسأله به سرانجام نرسید‌ که خوشبختانه امروزه یک حرکت دیپلماسی با پشتوانه‌ ملی در کشور به‌ثمر می‌نشیند. در این راستا‌ کتاب‌هایی که به نگارش در می‌آید‌ در راه روشنگری افکار عمومی در ایران موثر خواهد بود و می‌تواند اصلاح‌گر مسیر دیپلمات‌ها نیز باشد.

این مقام مسئول، در بخش دیگری از سخنانش درباره کتاب «دیپلماسی دولت اصلاحات در جهان عرب» نوشته محمد صدر توضیحاتی را ارائه کرد و گفت: همواره دیپلمات‌هایی که از خارج از ایران به کشور ما می‌آیند بر این موضوع تاکید می‌‌کنند که تهران و ایران یک دانشگاه یادگیری سیاست خارجی و دیپلماسی است چرا که پدیده‌های سیاسی ایران و منطقه‌ بسیار قوی و پرسرعت است و به همین دلیل کشور‌های خارجی ورزیده‌ترین دیپلمات‌هایشان را به تهران می‌فرستند.

وی ادامه داد: سید‌محمد صدر با وجودی که رشته اصلی تحصیلی‌‌اش داروسازی است اما ذات سیاسی قوی‌ دارد و یکی از برجسته‌ترین دیپلمات‌های پس از انقلاب بوده است. ایشان اکنون در وزارت کشور مشغول به کار هستند و البته پیش از این ما در وزارت امور خارجه از تجربیات ایشان استفاده می‌کردیم. با وجود اینکه دکتر صدر اصلا ماموریت خارج از کشور را نپذیرفته‌‌ اما از هفتاد کشور اروپایی و عربی دیدار داشته‌ و خاطرات وی در این زمینه بسیار جالب است.

صدر جسارت سخن گفتن دارد
رحیم‌پور با بیان اینکه دکتر صدر از دیپلمات‌هایی است که جسارت سخن‌ گفتن و شهامت ابراز عقیده دارد گفت: در زمانی که کسی اجازه تعرض به سیاست‌های خارجی دولت نهم و دهم را نداشت دکتر صدر از کسانی بود که انتقادهایی را به این سیاست‌ها وارد کرد و البته هزینه کارش را هم پرداخت. نتیجه اوقات فراغتی که برای وی در آن زمان به‌وجود آمد تالیف این کتاب‌ها بود که اکنون منتشر شده است. نشست‌های وی با افراد خانه‌نشین جزء بهترین جلسه‌هایی بود که در وزارت علوم خارجه شکل گرفت.

صدر نیز در ادامه این مراسم‌ با اشاره به نخستین کتاب تالیفی خود با عنوان «انقلاب و دیپلماسی» اظهار کرد: نخستین کتاب من که انقلاب و دیپلماسی نام داشت چندی پیش در حوزه هنری رونمایی شد. علت توجه من به این موضوع این بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی مشاهده کردم که خارجی‌ها تالیفات بسیار بیشتری درباره انقلاب ما دارند.

باید خاطراتمان را از انقلاب مکتوب کنیم
وی ادامه داد: به همین دلیل من همواره بیان کردم که کسانی که نقشی در انقلاب اسلامی داشتند باید خاطرات خود را مکتوب کنند و در اختیار جامعه قرار دهند. انقلاب اسلامی امروز بیش از آنچه که از دید ما نوشته شده باشد از نگاه غربی‌‌ها نوشته شده است. من به بزرگان نظام پیشنهاد تالیف کتاب را داده‌ام و خودم نیز تا پایان سال 1368 خاطراتم را مکتوب کرده‌ام.

وی افزود: از سال 1380 تا به امروز هم خوشبختانه توانسته‌ام به صورت منظم مسائل مهم سیاست خارجی و داخلی را یادداشت کنم و هم‌اکنون بیست‌ جلد کتاب به صورت دست‌نویس دارم که دو جلد آن توسط اداره نشر وزارت امور خارجه کشور منتشر شده است.

صدر با بیان اینکه در دوره جنگ تحمیلی ما توانسته‌ایم در زمینه تالیف کتاب از غربی‌ها پیشی بگیریم‌ اظهار کرد: اما متاسفانه‌ پس از جنگ تحمیلی دوباره غربی‌ها توانستند درباره‌ مسائل روز کشورمان‌ بیشتر از خود ما کتاب تالیف کنند. اکنون نیز زمان آن رسیده که دوباره دست به قلم شویم‌ و کتاب‌های متعددی را در این‌باره‌ تالیف و منتشر کنیم‌.

خاطره صدر از دیدار با بوتفلیقه و درخواست آزادی دکتر شریعتی
صدر در بخش پایانی سخنانش خاطره‌ای از ملاقات خود با بوتفلیقه‌ بیان کرد‌ و افزود: زمانی مخالفان دکتر علی شریعتی که مارکسیست هم بودند بیان می‌کردند که ایشان‌ به دلیل مصالحه‌‌ای که با شاه داشته‌ توانسته‌ از زندان آزاد شود‌ آنها نگارش کتاب «اسلام، مارکسیسم‌، انسان‌» را مصداق این موضوع می‌دانستند خاطرم هست در ملاقاتی که با بوتفلیقه‌ داشتم از ایشان پرسیدم که ما شاگرد شریعتی هستیم‌ گفته می‌شود که وقتی شما توانستید بر امضای قرارداد بین شاه و صدام در سال 1975 موثر باشید‌ شاه به شما گفت که می‌توانید از او درخواستی داشته باشید و شما هم در پاسخ خواستید که دکتر علی شریعتی را از زندان آزاد کند آیا این روایت درست است و ایشان پاسخ داد که بله کاملا درست است و بعد‌ها‌‌ خود من نیز دیدم که پسر دکتر شریعتی نامه تشکر‌آمیزی برای بوتفلیقه‌ نوشته شود.

اهمیت منطقه خاور‌میانه پس از 11 سپتامبر
برزگر نیز در بخش پایانی این مراسم توضیحاتی را درباره کتاب خود ارائه کرد و گفت: این کتاب می‌خواهد درباره اهمیت منطقه‌گرایی در جمهوری اسلامی ایران بحث کند و دغدغه ما این بوده که جنبه‌های تئوریک و تاریخی این مسأله بحث شود.

وی ادامه داد: اهمیت منطقه خاور‌میانه پس از 11 سپتامبر بیش از پیش نشان داده شد به این دلیل که آمریکایی‌ها در افغانستان و عراق جنگی را آغاز کردند که پس از آن بحران‌های مختلفی پدید آمد و در این میان مفهوم جدیدی در سیاست خارجی با عنوان ثبات منطقه مطرح شد.

وی یادآور شد: حضور آمریکا در مرز‌های ایران مسأله امنیت ملی را برای ما جدی‌تر کرد و البته در این میان باید توسعه روابط ایران‌ با کشور‌های منطقه‌ بیشتر شود.

در پایان این مراسم‌ از بیست‌وشش عنوان کتاب تازه منتشر شده‌ مرکز نشر وزارت امور خارجه رونمایی شد‌ که از آن جمله‌ می‌توان به عناوینی مانند «سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا»، «تاریخ روابط ایران و اتحادیه جماهیر شوروی»، «سیاست مهاجرت‌ و پناهندگی اتحادیه اروپا و مسأله حقوق بشر»، «ارزیابی الگو‌های سیاست خارجی بین‌ دو انقلاب» و ... اشاره کرد.