خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- در بخشی از بیانات مقام معظم رهبری بهمناسبت حلول سال ۱۳۹۴ هجری شمسی آمده است: «هرچه بین ملت و دولت صمیمیت بیشتر و همکاری بیشتر و همدلی بیشتری باشد، کارها بهتر پیش خواهد رفت. باید به یکدیگر اعتماد کنند؛ هم دولت، ملت را به معنای واقعی کلمه قبول داشته باشد و ارزش و اهمیت و تواناییهای ملت را بدرستی بپذیرد، هم ملت به دولت که کارگزار کارهای او است به معنای حقیقی کلمه اعتماد کند.»
سخنان مقام معظم رهبری در آغاز امسال مبتنی بر انتخاب شعار «همدلی و همزبانی دولت و ملت» بود و این شعار در طول سال جاری در عرصه سیاسی و به ویژه مذکرات هستهای جلوه ملموسی یافت. با وجود این در هفته دولت که از دوم شهریورماه آغاز شده هنوز این شعار مجال جولان دارد؛ شعاری که یکی از راههای گسترش آن میتواند پژوهش و انتشار کتاب باشد. از این رو بر آن شدیم با اهل پژوهش درباره این شعار از جمله محمدجواد انتظاری، نویسنده کتاب «دولت و ملت: همدلی و همزبانی» گفتوگو کنیم.
آقای انتظاری لطفا آیا در کتاب «دولت و ملت: همدلی و همزبانی» همدلی و همزبانی را از دریچه کشورهای خارجی نیز مدنظر قرار دادهاید؟
بنده هر ساله بعد از نوروز که شعار سال مشخص میشود درباره آن یک کار تحقیقی به صورت کلی انجام میدهم؛ به عبارتی تلاش میکنم که موضوع شعار سال را در ادبیات و سیاست غرب جستجو و آن را بیان کنم. این پژوهشی که پس از این کندوکاو منتشر میشود یک فعالیت شخصی و بدون سفارش گرفتن از نهاد یا سازمانی است. امسال شعار «همدلی و همزبانی دولت و ملت» از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد و بنده نیز سراغ این رفتم که بدون تکیه بر کشور خاصی به جستجوی این مهم بپردازم که در جهان دولتها و ملتها چگونه با هم همکاری میکنند و دولتها چطور خودشان را به مردم نزدیک میکنند.
انتشار کتاب با موضوع «دولت و ملت: همدلی و همزبانی» چه تاثیری در گسترش این همدلی در میان مردم دارد؟
به نظر بنده مهم است که شعار سال به صورت یک کتاب تدوین و به جامعه عرضه شود تا دیگران نیز تشویق به پژوهش در ابعاد مختلف شعار سال شوند. پژوهشهای متعدد میتواند این شعار را در جامعه پررنگتر کند و موانع تحقق آن را بیابد و مورد تحلیل قرار دهد. با وجود اینکه چندین سال است که شعار سال به صورت یک سنت در کشور ما درآمده، اما تحقیق و پژوهش و به ویژه انتشار کتاب در این عرصه چندان مورد اعتنا نیست. از طرفی باید یادآور شوم که در عرصه بینالملل نیز کشورها در یک سال برخی اهداف را در قالب یک شعار سالانه مورد توجه قرار میدهند و این پدیده تنها مختص به ایران نیست.
در پژوهش درباره شعار سال (دولت و ملت: همدلی و همزبانی) نگاه نویسنده به دولت چه تاثیری در رویکرد آن دارد؟
تلاش من در پژوهش برای شعار سال (دولت و ملت، همدلی و همزبانی) توجه به نشانههایی است که در عرصه سیاست ملی میبینم و با توجه به این اصل به باز کردن و پروراندن پژوهش در این زمینه میپردازم. البته من سعی میکنم از نگاه جناحی به این حوزه دوری کنم. زیرا پرداختن به نگاه جناحی باعث دور شدن از اصل مطلب شده و هم حاشیههایی در موضوع ایجاد میکند. در حالی که من اصل را بر این قرار دادم تا یک نگاه کلی و بنیانی به شعار سال داشته باشم. این رویکرد باعث شده که با نگاه فراجناحی عرصه بینالملل را مورد توجه قرار دهم. به عبارتی شعار سال همچنانکه اشاره کردم قطعا مختص به ایران نیست و در کشورهای خارجی نیز این سیاست مشاهده میشود. در کشورهای خارجی به ویژه غربی اهمیت یک موضوع از سوی سیاستمداران آنها باعث میشود تا نخست نگاهی پژوهشی به آن مهم داشته باشند و پس از تعیین محورهای رسیدن به آن هدف ترسیم شده در طول سال برای دستیابی به آن سیاستگذاری شود. این در حالی است که بنده در این پژوهش از هیچ نهادی حمایت نشدم و به تنهایی کتاب را به نگارش درآوردم و منتشر کردم.
در پژوهش شما تا چه اندازه به همدلی و همزبانی ملت با دولت تاکید شده است؟
درباره محتوای کتاب باید بگویم در این پژوهش جامعه سیاسی و مدنی را شرح داده و رابطه بین سیاستگذاریهایی دولت و بازتاب آن را در میان ملت توضیح دادهام. البته در این کتاب به صورت مصداقی به یک کشور خاص اشاره نشده، بلکه بیشتر تکیه بنده بر این بوده که به صورت منطقهای با این مهم بپردازم، برای مثال فرهنگ غرب در یک محدوده زمانی مشخص مورد بررسی قرار گرفته که در این فرهنگ بعضی کشورها برای تصمیمگیریهای کلان خود در عرصه سیاسی نگاه و نظرملت را در سیاستهای داخلی و خارجی دخالت دادند. همچنین تلاش کردم مفهوم دولت در ادبیات سیاسی کشورهای غربی، آسیای میانه، آسیای شرقی را مورد بررسی قرار دهم. بر اساس این پیش زمینه سراغ این مهم در ایران رفتم که نزدیکی دولت و ملت میتواند چه نتایجی در عرصه سیاستگذاریهای داخلی و خارجی داشته باشد. کما اینکه بنده معتقدم نتیجه توافق هستهای در گام نخست نتیجه حمایت خردمندانه مقام معظم رهبری، بعد رئیسجمهوری ایران و سپس حمایت قاطع مردم از آنهاست و تیم هستهای با این پشتوانه و اطمینانخاطر توانستند در عرصه مذکرات 1+5 به موفقیت دست یابند.
نمونههای مصداقی این همدلی دو سویه چه مواردی را میتواند دربرگیرد؟
اگر بخواهیم در سالی که رهبر انقلاب شعار «همدلی و همزبانی دولت و ملت» را مطرح کردند به یکی از نتایج آن اشاره کنیم، رویکرد مثبت بخش دیپلماسی کشور است، رویکردی که مرهون مدیریت مقام معظم رهبری، سپس اتخاذ سیاست تنشزدایی و گسترش روابط کشور با جهان از سوی دکتر حسن روحانی و پیاده کردن این دیدگاه از سوی تیم هستهای در مذکرات است و این فرآیند بیش از هر چیز وام گرفته از همکاری و همراهی مردم در عرصه سیاست است که از بینش و منش نظام در روند مذکرات در دولت تدبیر و امید پشتیبانی کردند. من معتقدم اگر صبوری ملت در تحمل دشواریهای تحریم و همراهی ملت در اعتماد به دیپلماسی دولت تدبیر و امید نبود، این مهم یعنی دستیابی به توافق هستهای امکان نداشت. صبوری ملت ایرانی و انتخاب تیم مذاکرکننده مسلط به امور بینالملل منجر به این پیروزی شد. چنانکه مقام معظم رهبری در سخنان نوروز 94 درباره همراهی و پشتیبانی ملت از دولت میفرمایند: «در حقیقت اعتماد مردم است که پشتیبانی آنها را به وجود میآورد؛ و پشتیبانی و اتصال مردم به دستاندرکاران نظام است که توفیق این حرکت اسلامی را با اهداف اسلامی تضمین میکند... مردم هستند که پشتیبان واقعی نظامند؛ این پشتیبانی، متوقف به اعتماد است و این اعتماد هم باید باقی بماند.»
سهشنبه ۳ شهریور ۱۳۹۴ - ۰۸:۰۰
نظر شما