جواد علی‌محمدی اردکانی به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: پژوهش جدیدی که چندی پیش آن را با همراهی یکی از دانشجویانم به نام کلثوم عابددوست انجام دادم، درباره چادرشب‌های خطه گیلان است. این کتاب با عنوان «چاشو» روانه کتابفروشی‌ها می‌شود. «چاشو» به معنای چادرشب است.
وی افزود: جغرافیای شمال ایران، ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از دیگر مناطق فلات ایران متفاوت می‌کند. فلات ایران غالباً دشت است و تنها بخشی از آن در قسمت غرب ــ یعنی زاگرس ــ کوهستانی است. در این مناطق امکان دسترسی و دستیابی سریع‌تر است. بنابراین فرهنگ‌ها به واسطه جنگ‌ها و تهاجمات اقوام دیگر بسیار سریع دستخوش تغییر و تحول می‌شدند، اما وضعیت شمال ایران متفاوت بود.
علی‌محمدی اردکانی ادامه داد: به نسبت دیگر مناطق فلات ایران، راه‌ها در شمال ایران صعب‌العبور بود. بافت جنگلی شمال باعث می‌شد تا آمد و شد در آنجا دشوار و سخت باشد. بنابراین بومی‌های کنار دریای کاسپین بسیار خوب می‌توانستند در مقابل دشمن از خود دفاع کنند. یکی از دشواری‌های اعراب پس از حمله به ایران نیز فتح مناطق شمال بود، بنابراین این مناطق تا مدت‌ها هویت ایرانی خود را حفظ کردند. بر این اساس کهن‌الگوهای ایرانی (آرکیتایپ‌ها) ثبات بیشتری در میان تفکر مردم شمال ایران داشتند.
این مدرس و پژوهشگر حوزه هنر در ادامه با اشاره به این نکته که فرهنگ سنتی ایران در مناطق شمال کشور ماندگاری زیادی داشته و دارد، گفت: هنوز هم می‌توان نقوشی را که در سفالینه‌ها و دیگر آثار به‌جای مانده از تمدن‌های کهنی چون «مارلیک» و «املش» کاربرد داشته‌اند، در چادرشب‌های قاسم‌آباد گیلان مشاهده کرد. ما در این کتاب ابتدا از نظر ساختاری چادرشب‌ها را بررسی کرده و در ادامه به تحلیل ریشه‌های تاریخی نقوش کار شده روی آنها پرداختیم. فرآیند تولید این چادرشب‌ها نیز در این پژوهش به طور کامل توضیح داده شده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ، همچنین با اظهار تأسف از بی‌توجهی پژوهشگران به هنرهای سنتی ایرانی گفت: متاسفانه تولید این چادرشب‌ها نیز مانند دیگر مصنوعات هنرهای سنتی ایران، کم‌کم روبه فراموشی می‌رود. امیدوارم این پژوهش قدمی در ثبت تاریخی این هنر باشد.
جواد علی‌محمدی اردکانی دارای مدرک دکترای پژوهش هنر از دانشگاه شاهد است. وی هم‌اکنون به عنوان عضو هیات علمی در دانشکده هنر و معماری دانشگاه علم و فرهنگ به تدریس اشتغال دارد.
«پژوهشی در زیلوی یزد» و «همگامی ادبیات و نقاشی قاجار» از جمله کتاب‌های منتشر شده علی‌محمدی اردکانی است.
وی افزود: جغرافیای شمال ایران، ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از دیگر مناطق فلات ایران متفاوت می‌کند. فلات ایران غالباً دشت است و تنها بخشی از آن در قسمت غرب ــ یعنی زاگرس ــ کوهستانی است. در این مناطق امکان دسترسی و دستیابی سریع‌تر است. بنابراین فرهنگ‌ها به واسطه جنگ‌ها و تهاجمات اقوام دیگر بسیار سریع دستخوش تغییر و تحول می‌شدند، اما وضعیت شمال ایران متفاوت بود.
علی‌محمدی اردکانی ادامه داد: به نسبت دیگر مناطق فلات ایران، راه‌ها در شمال ایران صعب‌العبور بود. بافت جنگلی شمال باعث می‌شد تا آمد و شد در آنجا دشوار و سخت باشد. بنابراین بومی‌های کنار دریای کاسپین بسیار خوب می‌توانستند در مقابل دشمن از خود دفاع کنند. یکی از دشواری‌های اعراب پس از حمله به ایران نیز فتح مناطق شمال بود، بنابراین این مناطق تا مدت‌ها هویت ایرانی خود را حفظ کردند. بر این اساس کهن‌الگوهای ایرانی (آرکیتایپ‌ها) ثبات بیشتری در میان تفکر مردم شمال ایران داشتند.
این مدرس و پژوهشگر حوزه هنر در ادامه با اشاره به این نکته که فرهنگ سنتی ایران در مناطق شمال کشور ماندگاری زیادی داشته و دارد، گفت: هنوز هم می‌توان نقوشی را که در سفالینه‌ها و دیگر آثار به‌جای مانده از تمدن‌های کهنی چون «مارلیک» و «املش» کاربرد داشته‌اند، در چادرشب‌های قاسم‌آباد گیلان مشاهده کرد. ما در این کتاب ابتدا از نظر ساختاری چادرشب‌ها را بررسی کرده و در ادامه به تحلیل ریشه‌های تاریخی نقوش کار شده روی آنها پرداختیم. فرآیند تولید این چادرشب‌ها نیز در این پژوهش به طور کامل توضیح داده شده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ، همچنین با اظهار تأسف از بی‌توجهی پژوهشگران به هنرهای سنتی ایرانی گفت: متاسفانه تولید این چادرشب‌ها نیز مانند دیگر مصنوعات هنرهای سنتی ایران، کم‌کم روبه فراموشی می‌رود. امیدوارم این پژوهش قدمی در ثبت تاریخی این هنر باشد.
جواد علی‌محمدی اردکانی دارای مدرک دکترای پژوهش هنر از دانشگاه شاهد است. وی هم‌اکنون به عنوان عضو هیات علمی در دانشکده هنر و معماری دانشگاه علم و فرهنگ به تدریس اشتغال دارد.
«پژوهشی در زیلوی یزد» و «همگامی ادبیات و نقاشی قاجار» از جمله کتاب‌های منتشر شده علی‌محمدی اردکانی است.
نظر شما