نگاهی به میوههای بهاری از دریچه کتاب/4
درخشش یاقوتهای انگور لابهلای صفحات کتابهای طب کهن/ میوهای که خداوند در قرآن به آن قسم یاد میکند
انگور از جمله میوههایی که در فصل بهار میوه میدهد. همه اجزای این میوه اعم از برگ، دانه و حتی شکوفه آن علاوه بر خاصیت خوراکی، خواص درمانی نیز دارد. کتابهای کهن طب سنتی شرح کاملی از فواید این میوه رنگارنگ ارائه کردهاند که مطالعات طب مدرن نیز بر آنها تاکید دارد. در قرآن کریم نیز از این میوه در سوره «تین» یاد شده است.
انگور در کتابهای دینی
رسول اکرم (ص) درباره فواید انگور فرمودهاند: «بهترین غذای شما نان است و بهترین میوه انگور.» همچنین ایشان فرمودند: «خرما، انگور و انار از زیادی طینت و اصل آدم آفریده شده است.»
در صفحه 458 دومین جلد کتاب «محاسن» به نقل از پیامبر اکرم (ص) آمده است: «بهار امت من هندوانه و انگور است.»
در صفحه 198 کتاب «مكارم الاخلاق» به نقل از حضرت علی (ع) آمده است: «در انگور خورشت، میوه ، غذا و حلواست.»
منصور بن یونس نیز در صفحه 144 کتاب «خصال» به نقل از موسیبن جعفر (ع) آورده است: «سه چیز ضرر نمیرساند، انگور رازقی، نیشکر و سیب لبنانی.»
در صفحه 35 دومین جلد از کتاب «عیونالاخبار» به نقل از امام رضا (ع) آمده است: «انگور را دانه دانه بخورید که گوارا و هضمکننده میشود.»
انگور به روایت تاریخ
کتاب «رستمالتواریخ» نوشته محمدهاشم آصف، از مورخان دوره زندیه و اوایل قاجار، انواع انگور در ایران زمان حکومت کریمخان زند را فهرست کرده است. براساس محتوای این کتاب، انواع انگور در این مقطع زمانی عبارتند از شاهانی، یاقوتی، خلیلی، عسکری، انگور کشمش، فخری، انگور شصت عروسان سیاه، الغی سیاه، مثقالی، رازقی، شیرازی، نباتی، مادربچه.
کتاب «رستمالتواریخ» در سال ۱۳۴۸به تصحیح محمد مشیری از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شده و دومینبار در سال ۱۳۸۱ به همت عزیزالله علیزاده تصحیح و در انتشارات فردوس در تهران به چاپ رسیده است.
انگور در طب سنتی
پوست انگور از نظر طب قديم ايران سرد و خشک است و خواص درمانی دارد. بهعبارت دیگر پوست انگور را خشک كرده و میسوزانند و خاكستر بهدست آمده را برای درمان اكثر زخمها استفاده میکنند. در طب کهن ایران، توصیه شده به دلیل دیرهضم بودن پوست انگور، اولویت بر مصرف انگور بدون پوست است.
براساس کتاب «قانون» ابنسینا، اگر انگور سفید و انگور سیاه در شیرینی و رقت برابر باشند، انگور سفید برای مصرف در اولویت قرار دارد. ابنسینا همچنین معتقد است که انگوری که دو یا سه روز از چیده شدنش میگذرد، برای مصرف بهتر از انگور تازه چیده شده است.
در کتابهای طب سنتی همچنین درباره مزاج انگور آمده که پوسته انگور سرد و خشک و ديرهضم و مغزش گرم و تر، دانهاش سرد و خشک است. خاصیت انگور تازه چیده شده، بادآور است، در صورتیکه بعد از مدتی آویزان ماندن پوستش پژمرده شود، به غذایی کامل و نیرودهنده معده تبدیل میشود. در کتاب «قانون» انگور در خاصیت با انجیر برابر دانسته شده است. در منابع طب کهن طب سنتی، مویز بهعنوان دوست کبد و معده معرفی شده است.
به عقیده مرحوم سید جلالالدین مصطفوی، پزشک و محقق طب سنتی، آب انگور در زنان باردار، برای رفع تنبلی رودهها بسیار مفید است. همچنین مصرف آب انگور در دوران شیردهی در افزایش شیر و افزایش کیفیت شیر بسیار موثر است.
خواص شکوفه انگور
درباره خواص شکوفههای انگور در کتاب «خواص میوههای خوراکی» نوشته مرتضی نظری آمده است: «شکوفه انگور تقویتکننده قلب و معده، همچنین بهبوددهنده استفراغ، آروغ و سکسکه است. شکوفه انگور، ترش کردن غذا در معده را درمان میکند، بنابراین میتوان 10 گرم از گرد شکوفه انگور را با کمی آب خورد و یا آن را جوشاند و بعد از هر وعده غذایی، نیم تا یک استکان، مانند چای نوشید.»
شناسایی خاصیت انگور در دنیای غرب
براساس کتاب «راهنمای کامل درمانهای طبیعی» ژوهانا برندت، نویسنده کتاب «درمان انگور» از یک رژیم غذایی تماما انگور، برای درمان سرطان حمایت میکند. او این شیوه درمانی را در سال ١٩٢۵ به هنگام آزمایش روی خود در مسیر مبارزه ٩ سالهاش با سرطان کشف کرد. او ادعا میکرد که خود را با این شیوه درمان کرده است.
انگور، مفید برای دندانها
نتایج پژوهشی که در سال 2009 در دانشگاه ایلینویز انجام و در «Journal of Nutrition» به چاپ رسیده نشان میدهد که انگور جلوی انتشار باکتریهای دهان که مسئول پوسیدگی دندان هستند را میگیرند. این خاصیت ضدباکتریایی انگور مدیون وجود دو ماده به نامهای «اولئانولیک اسید» و «آلدئید اولئانولیک» است که در پوست این میوه قرار دارد. البته به عقیده برخی از متخصصان باید روی این خاصیت انگور مطالعات بیشتری انجام شود، اما شکی وجود ندارد که قندهای موجود در انگور مانند قندهای صنعتی باعث انتشار باکتری و پوسیدگی دندان نمیشود.
نظر شما