به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «زن، معنویت و حکمت» (شنبه 21 فروردین ماه) با سخنرانی زهرا کاظمی، مترجم و پژوهشگر، مریم صانع‌پور، مدیر گروه پژوهشکده مطالعات زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و با حضور جمعی از علاقه‌مندان در محل این پژوهشگاه برگزار شد.
 
«دائوی اسلام» کتابی حاصل درسگفتار

کاظمی گفت: کتاب «دائوی اسلام» اثر خانم مارتا مولف ژاپنی‌الاصلی است که در ایران دکترای ادبیات فارسی و سپس کارشناسی ارشد در رشته فقه و الهیات را دریافت کرد. وی در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود به ازدواج موقت و بررسی این پدیده در شاخه‌های فقهی پرداخته است.
 
این مترجم اظهار کرد: وی در دوره تحصیلات خود با بسیاری از نمایندگان سنت حکمی اسلام آشنا شد و سپس با «ویلیام چیتیک» از پژوهشگران و اسلام‌شناسان ازدواج کرد و راهی آمریکا شد. وی در آمریکا نخستین‌بار درس «معنویت زنان در ادیان جهان» با دیدگاه شرق دور و با تأسی بر کتاب «ایچینگ» را تدریس کرد. کتاب «دائوی اسلام» حاصل درسگفتارهای این پژوهشگر ژاپنی است که در سال 1392 منتشر شد. 
 
کاظمی با بیان اینکه کتاب «دائوی اسلام» سرشار از نقل قول‌های نماینده‌های سنت حکمی است، افزود: این پژوهشگر در کتاب خود از عرفان عملی، نظری و نقل قول‌های ابن‌عربی و شاگردان وی و همچنین از کتاب «فتوحات» و «فصوص الحکم» ابن‌عربی استفاده شایان توجهی کرده است. 
 
حل کردن معضلات زنان مسلمان با جهان‌بینی اسلام

وی با طرح این پرسش که این اثر می‌تواند یک کار تطبیقی بین فلسفه چین و فلسفه اسلامی باشد؟ گفت: قصد خانم مارتا این تطبیق نبوده است بلکه وی می‌خواهد در اثر خود مفاهیم اصلی مکتب دائو و مفاهیم سنت اسلامی را توضیح دهد. کتاب حاضر در 10 فصل سه بخشی با عناوین الهیات، جهان‌شناسی و علم‌النفس تالیف شده است. 
 
این پژوهشگر ادامه داد: پرداختن به مسایل و معضلات زنان و جامعه کنونی باید از این منظر صورت بگیرد که از حقیقت زنانگی و مردانگی دور نشویم. چنان‌چه برخی از فمینیست‌ها بر این عقیده هستند که رویکرد متداول در پاسخگویی به معضلات پیش آمده در جامعه اسلامی را باید از منظر غربی پاسخ داد. در صورتی که مولف کتاب «دائوی اسلام» بر این عقیده است که جهان‌بینی اسلامی باید احیاء شود.
 
بازگشت به سنت اسلامی؛ پیام اصلی «دائوی اسلام»

مترجم کتاب «دائوی اسلام» با اشاره به پایبندی مولف کتاب به اصول و سنت‌های حکمی اسلام گفت: بازگشت به سنت حکمی اسلام پیام مهم این اثر است. از منظر این پژوهشگر ژاپنی دغدغه اساسی در سنت اسلامی این موضوع است که انسان چیست؟ بعد از پاسخگویی به این پرسش است که می‌توان به مسایل دیگر پاسخ داد. مولف کتاب «دائوی اسلام» در اثر خود پاسخ قطعی به شبهات نداده بلکه فضا و بستری را برای خواننده فراهم می‌آورد که خود به استدلال در این موضوع دست یابد. 
 
حضرت زهرا (س) مظهر عقل و خردورزی است

در ادامه نشست «زن، معنویت و حکمت» مریم صانع‌پور، مدیر پژوهشکده مطالعات زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در سخنانی به تبیین مبانی حکمی خطبه‌های حضرت زهرا (س) پرداخت. وی با بیان اینکه حضرت محمد (ص) فاطمه را پاره تن و روح خود نامیده است، گفت: حضرت رسول دختر گرامی خود را روح محمدی می‌نامد زیرا حضرت رسول (ص) خود عقل اول است.
 
وی با بیان اینکه هانری کُربن به عنوان یکی از اسلام‌شناسان و فیلسوفان فرانسوی در کتاب «ارض ملکوت» به واکاوی شخصیت زهرای اطهر (س) پرداخته است، گفت: هانری کُربن اعتقاد دارد حضرت فاطمه (س) «سوفیا» است یعنی دارای عقل و قدرت الهی است که همه عالم را درمی‌یابد و آن را نور باران می‌کند. به اعتقاد کربن اگر منشأ اخلاق فاطمی نبود ناشناخته‌ها برای همیشه در پرده غیب باقی می‌ماند. اصلی‌ترین نقش الگویی حضرت زهرا (س) نه فقط برای زنان بلکه برای همه انسان‌ها است زیرا الگوهای متعالی جنسیتی نیستند. 
 
مدیر پژوهشکده مطالعات زنان با بیان اینکه اصلی‌ترین نقش حضرت زهرا (س) نقش عقلانی ایشان است، اظهار کرد: حضرت فاطمه (س) مظهر عقل و خردورزی است. زیرا پیامبری که مصداق عقل اول است ایشان را «ام‌ابیها» نامیده است. وی مادر امامانی است که همه وارث شجره آگاهی‌بخش انبیاء هستند. حضرت زهرا در اسلامی که در کنار قرآن به عنوان منشور نظری دیده می‌شود الگوی عملی انسان‌هاست. 
 
«عقل»؛ محور خطبه‌های حضرت فاطمه(س)

صانع‌پور ادامه داد: سخنانی که در خطبه‌های حضرت زهرا دیده می‌شود عنصری برای آگاهی‌بخشی است زیرا این بانوی گرامی اسلام در خطبه‌های خود «عقل» را سرچشمه فرمایشات خود قرار می‌دهد و اعتقاد دارد که تعبد بدون تعقل امری بی‌ارزش است. ایشان در خطبه خود که در میان مهاجران انصار ایراد فرمودند ابتدا به فرایند وجودی پرداخته و سپس ارتباط موجودات را با مبدا تعالی‌بخش بیان کردند. ایشان در یک فرایند معرفتی به مبدا وجود که همان «الله» است اشاره می‌کنند. 
 
وی با اشاره به اینکه حضرت زهرا (س) در ادامه خطبه خود با عباراتی متقن و مستدل به سیر قدرت رحمانی خداوند می‌پردازد، گفت: حضرت زهرا (س) به خوبی عقل حضوری و عقل حصولی را ترسیم می‌کند و میان عالم قضای الهی و عالم مغرورات انسانی پیوند ایجاد می‌کند. 
 
نشست «زن، معنویت و حکمت» با شعرخوانی فاطمه راکعی ادامه یافت.