پیشنهاد مطالعه برای تعطیلات آخر هفته
سهراب یزدانی: مطالعه کتاب کودتای 28 مرداد یرواند آبراهامیان را از دست ندهید
سهراب یزدانی، استاد تاریخ دانشگاه خوارزمی کتاب «کودتا؛ ۲۸ مرداد، سازمان سیا و ریشههای روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن» اثر یرواند آبراهامیان، مولف تاریخ ایران معاصر را برای مطالعه آخر هفته پیشنهاد داد.
وی افزود: این کتاب با ترجمه محمدابراهیم فتاحی با استفاده از تازهترین اسناد موجود به موضوع کودتای 28 مرداد 1332 و تاثیر آن بر روند روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن تالیف شده است.
کتاب «کودتا؛ ۲۸ مرداد، سازمان سیا و ریشههای روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن» در چهار فصل «ملی شدن صنعت نفت»، «مذاکرات انگلیس و ایران»، «کودتا» و «میراث» نوشته شده است.
مولف هدف خود را از تالیف این کتاب با وجود این همه نوشته درباره کودتای 28 مرداد، چنین بیان میکند: «هدف این کتاب به چالشکشیدن دو موضوع جداگانهی مطرحشده در آثار قبلی در این باره است. یکی ادعای حسن نیت بریتانیا در مذاکرات نفتی با دولت مصدق و ادعای تلاش آمریکا برای ایفای نقش به عنوان یک میانجی صادق صلح و تلاش برای ناتوان نشاندادن مصدق از رسیدن به یک مصالحه، به دلیل لجاجت شخصی او و دیگری به چالش کشیدن این تعبیر است که کودتا صرفا در مقولهی جنگ سرد بود و ربط چندانی به منافع نفتی ایران و تسلط بر آن توسط قدرتهای بزرگ غربی نداشت.»
این کتاب برخلاف ادعاهای دیگران «تلاش میکند تا جایگاه کودتا را مشخصا و در درون مناقشهی میان امپریالیسم و ملیگرایی، بین جهان اول و جهان سوم، بین شمال و جنوب و میان اقتصادهای صنعتی توسعهیافته و کشورهای توسعهنیافته متکی به صادرات مواد خام، شناسایی کند.» آبراهامیان تاکید دارد که «با وجود به کاربردن زبان جنگ سرد و ادعای تلاش برای کنترل نفوذ کمونیسم در منطقه خاورمیانه، این موضوع هرگز نمیتوانست توجیهی برای اقدام نظامی و انجام کودتا در ایران تلقی شود.»
مولف در قسمتی از کتاب آورده است: «آمریکا در ابتدا تصمیم داشت که وارد این دعوا نشود. آمریکا حتی بریتانیا را به پذیرش ملیشدن نفت ترغیب کرد، تلاشهایی صورت داد تا مناقشه از راه مذاکره حل و فصل شود و بریتانیا را از حمله به ایران منصرف کرد. آمریکا این موضع بیطرفانه را تا پایان دوره ریاست جمهوری ترومن در ژانویه ۱۹۵۳ دیماه ۱۳۳۱ حفظ کرد، اما آن موقع دیگر بسیاری از مقامات امریکایی به این نتیجه رسیده بودند که سرپیچی مصدق از رسیدن به توافق در مناقشه نفتی، دارد نوعی بی ثباتی سیاسی ایجاد میکند که ایران را در معرض خطر سقوط به ورطه کمونیسم قرار میدهد.»
کتاب «کودتا؛ ۲۸ مرداد، سازمان سیا و ریشههای روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن» نوشته «یرواند آبراهامیان» با ترجمه محمد ابراهیم فتاحی، در ۳۲۸ صفحه با شمارگان دو هزار نسخه و بهای ۱۵ هزار تومان از سوی نشر نی منتشر شده است.
نظر شما