دكتر محمدرضا سعيدی، معاون اجرایی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌انسانی دانشگاه‌ها(سمت) ضمن اشاره به تاریخچه تاسیس این سازمان به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) اظهار کرد: نقد سازمان باید در بستر زمان انجام شود؛ سمت در طول سه‌دهه گذشته بیش از دو هزار عنوان کتاب درسی دانشگاهی تولید و منتشر کرده است. شمارگان این تعداد کتاب در مجموع بیش از 38 میلیون نسخه است بهای کتابهای سازمان به‌طور معمول نصف بهای رایج بازار نشر دانشگاهی تعیین می‌شود که هدف مسئولان حفظ این وضعیت است. حضرت امام‌خمینی(ره) سال 63 ضمن ابراز خرسندی از تاسیس سازمان مبلغ یک میلیون تومان به سمت کمک کردند. کمک ایشان یک برکت بود.
مشارکت بیش از 1500 استاد و پژوهشگر با سمت
وی در تشریح نقش سمت در حوزه تقویت نشر دانشگاهی کشور افزود: توجه نداشته‌ایم که اگر این سازمان نبود، نیاز جامعه دانشگاهی به چند‌صد‌هزار کتاب چگونه بر‌طرف می‌‌شد؟ مشارکت بیش از یک‌هزار و 500 استاد دانشگاه، پژوهشگر و صاحب‌نظر حوزوی و دانشگاهی به ایجاد شبکه‌‌ای برای تولید کتاب را با موفقیت کسب کرده‌ایم. اندازه‌گیری کیفیت فعالیت‌های سمت نیازمند گذشت سال‌هاست اما درباره دستیابی به اهداف کمی می‌توان به رونمایی از پانصدمین، هزارمین، هزار و پانصدمین کتاب‌سمت اشاره کرد. دوهزارمین کتاب سازمان نیز امروز چهارشنبه (12آبان‌ماه) رونمایی خواهد شد.
سعیدی با تاکید بر توجه سازمان سمت به امر پژوهش در امر تولید کتاب ادامه داد: متولیان در ابتدای تاسیس، حذف جزوه از دانشگاه‌ها را هدف قرار دادند که امروزه نهاد‌های خصوصی و دیگر مراکز علمی این مهم را دنبال می‌کنند؛ سمت نیز با توجه به این شرایط، تبدیل مرکز تحقیق سازمان به پژوهشکده، افزایش تعداد اعضای هیات علمی را با هدف پشتیبانی از سازمان در دستور کار قرار داد. معتقدم که یک‌سوم فعالیت سمت به حوزه نشر مربوط می‌شود و دو سوم دیگر به اصطلاح هنوز زیر‌آب است. رونمایی از دوهزارمین کتاب سمت، گامی برای معرفی دیگر جنبه‌های فعالیت سازمان است.
معاون اجرایی سمت درباره اهداف پژوهشکده سمت گفت: مرکز تحقیق و توسعه در سال 1383 با هدف انعکاس پژوهش‌های حوزه علوم‌انسانی و تولید کتابهای مبنایی در دانشگاه‌ها تاسیس شد. پژوهشکده نیز این اهداف را دنبال می‌کند. تامین پشتوانه فکری برای تولید کتاب درسی، توجه به معیار و استاندارد‌های این دسته از کتاب‌ها از اهداف تاسیس پژوهشکده سازمان است. کتابهای دانشگاهی در موسسات مطرح بین‌المللی به‌صورت گروهی تالیف می‌شوند؛ به‌عبارت دیگر در جریان تولید کتاب آموزشی جمعی از صاحب‌نظران حوزه روان‌شناسی، گرافیک، طراح جلد، ویراستار در کنار مولف حضور دارند. تولید کتاب در کمترین حجم با ارائه موثر‌تر محتوا و توجه به ماندگاری اثر، اهداف اصلی تدوین چنین فرآیندی است.
تولید محتوای چند رسانه‌ای در سازمان سمت
سعیدی ادامه داد: مسئولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز در جلسه اخیر با اعضای هیات امنا بر توجه به معیارهای مطرح بین‌المللی تولید کتاب دانشگاهی تاکید کردند. توجه به محتوای چند‌‌رسانه‌‌ای نیز از دیگر موضوعات مهم در عرصه نشر دانشگاهی است. وجود یک متن هوشمند الکترونیک برای پژوهشگران بسیار کاربردی است.
وی با اشاره به لزوم توجه به آینده‌نگری در حوزه نشر تخصصی برای بهبود آتیه نشر دانشگاهی اظهار کرد: حوزه نشر علاوه بر وجود مشکلات عمده، تحولات فراوانی را نیز تجربه کرده است. چاپ غیرمجاز کتابهای دانشگاهی به دو شیوه دستی و الکترونیک از مهم‌ترین مباحث و معضلات نشر دانشگاهی به حساب می‌آید؛ علاوه بر این تقسیم کتاب دانشگاهی به بخش‌‌های مختلف از سوی استاد یا دانشجو که به‌منظور آمادگی در آزمون نهایی صورت می‌گیرد دیگر آسیب‌های نشر دانشگاهی است. در صورت بی‌توجهی به مشکلاتی از این دست این حوزه از فشار‌‌های اقتصادی بیش از پیش صدمه می‌بیند. آینده نشر دانشگاهی متاثر از مجموع این مباحث است.
لزوم شکل‌گیری وحدت ملی برای رفع مشکلات نشر دانشگاهی
سعیدی درباره نقش استاد و دانشجو در رفع مسائل نشر دانشگاهی افزود: قدم نخست برای رفع مشکلات نشر دانشگاهی باید از سوی دانشگاهیان برداشته شود. نا‌آگاهی علاوه بر مشکلات اقتصادی از دیگر دلایل کپی‌غیر‌مجاز از سوی برخی دانشجویان است. درج متنی در ابتدای کتاب با هدف تاکید بر رعایت حق مولف از برنامه‌های سازمان است.
این مقام مسئول در حوزه نشر دانشگاهی با اشاره به لزوم وحدت ملی در حوزه رفع مشکلات نشر دانشگاهی ادامه داد: تلاش در مجموعه سمت بر توجه به تولید کتابهای مبنایی، شناسایی و رفع نیاز دانشجویان در حوزه کتابهای علوم‌انسانی متمرکز شده؛ علاوه براین ارتقاء سطح پژوهش‌های سازمان سمت با هدف تولید کتاب براساس معیارهای روز و ایجاد مامن برای متخصصان حوزه نشر با چشم‌انداز ارائه خدمت به جامعه علمی گسترده‌تر از دیگر مباحث اساسی در تحکیم وحدت ملی در حوزه نشر است.
چند گام کوتاه در نظریه‌پردازی بومی
وی درباره چگونگی تولید کتاب بومی با توجه به نبود نظریه‌پردازی در حوزه علوم‌انسانی گفت: برای پاسخ به این پرسش درباره تولید کتاب بومی دانشگاهی در حوزه علوم‌انسانی باید یک مرجع بالاتر پاسخگو باشد. البته نباید فراموش کرد که آثاری براساس معیارهای دینی و ملی در سازمان تولید شده؛ به‌عنوان مثال در بخش زبان انگلیسی با بهره‌گیری از روش نوین ASP کتابهای آموزشی منتشر می‌شود. نظریه‌پردازی بومی که منجر به تولید کتاب بومی شود باید از بطن جامعه علمی اعم از دانشگاه و حوزه‌های علمیه شکل بگیرد که البته مقدمات آن ایجاد شده است. معارف شیعه، فلسفه، زبان و ادبیات فارسی و باستان‌شناسی از جمله تجربیات موفق سمت برای تولید کتاب بومی است. یاد‌آور می‌شوم که با ایده‌‌آ‌ل‌های تولید کتاب بومی فاصله زیادی داریم.
سعیدی درباره مهم‌ترین دغدغه سازمان سمت اظهار کرد: انجام وظایف ترسیم شده از زمان آغاز به کار سازمان یعنی رفع نیاز جامعه دانشگاهی به بهترین نحو مهم‌ترین دغدغه مسئولان سمت است. تولید آثار براساس مبانی دینی و ملی با بهترین کیفیت و نازل‌ترین قیمت نیز از دیگر اهداف و مشغولیت‌های سمت است. ثبات در سازمان اعم از ثبات در مدیریت، فعالیت با شتابی آرام، توجه به اصول اولیه و توانمندی نسبی در تامین هزینه‌ها نیز از موفقیت‌های سازمان به حساب می‌آید.
نقش‌آفرینی سمت در عرصه نشر بین‌الملل
معاون اجرایی سمت با اشاره به جنبه‌های پنهان این سازمان ادامه داد: یکی از جنبه‌های پنهان سازمان سمت ویرایش کتابهای دانشگاهی است؛ به‌عبارت دیگر هدف آموزش درست‌نویسی فارسی در این جریان دنبال می‌شود.
این فعال حوزه نشر دانشگاهی درباره فعالیت‌های سمت در بخش بین‌الملل گفت: بیش از 900 عنوان از کتابهای سازمان در افغانستان شناخته شده است، علاوه بر این از سال 1391 در روسیه نیز 20 عنوان کتاب سازمان سمت منتشر شده است. کتاب «پیام‌آور رحمت» نیز با هزینه مسلمانی از سن‌پترزبورگ به چاپ گسترده رسید. کتابهای مربوط به آیت‌الله معرفت به زبان روسی و در انگلستان، آثاری در زمینه مطالعت قرانی و در چین در حوزه مطالعات علوم‌انسانی، همچنین در کشور سوریه پنج عنوان کتاب سمت به چاپ رسیده است. سازمان همچنین با کشور عراق به‌صورت گسترده وارد مذاکرده شده و در مصر نیز کتاب‌هایی را منتشر کرده؛ بنابراین به نظر می‌‌رسد که امروز سازمان به نهاد فراملی تبدیل شده است.
چهارشنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۵ - ۱۱:۰۰
نظر شما