به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،‌ سیزدهمین دوره جشنواره نقد کتاب، روز دوشنبه (29 آذرماه)، با معرفی برگزیدگان خود در محورهای تخصصی سیزده‌گانه شامل هنر، میراث‌پژوهی، علوم تربیتی و روان‌شناسی، علوم و فنون، فلسفه - کلام و عرفان، تاریخ و جغرافیا، علوم اجتماعی، ادبیات (متون و شعر کهن، متون و شعر کلاسیک و ...)، فقه و حقوق، اطلاع‌رسانی و ارتباطات، قرآن و حدیث، اخلاق و کودک و نوجوان به کار خود پایان داد. ملاحت نجفی‌عرب، دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی با مقاله «نقد و تحلیل رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم از منظر زبان و جنسیت» برگزیده بخش «ادبیات داستان» بود. در همین راستا گفت‌وگوی کوتاهی را با وی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

نجفی‌عرب در معرفی مقاله خود گفت:‌ تحلیل آثار ادبی از منظر زبان و جنسیت در زبان فارسی، موضوع تازه‌ای است و نخستین‌بار رابین لیکاف با طرح نظریه «تفاوت زبان زنان با زبان مردان» تحول شگرفی در مطالعات زبان‌شناسی اجتماعی ایجاد کرد.

وی ادامه داد: زویا پیرزاد یکی از زنان داستان‌نویس معاصر است که در میان نویسندگان ادبیات معاصر جایگاهی مطلوب دارد. من در این مقاله با پژوهشی در رمان برجسته وی به نام «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم»، مکالمات قهرمانان را از حیث زبان و جنسیت بررسی و میزان موفقیت نویسنده را ارزیابی کرده‌‌ام.

این محقق و نویسنده با اشاره به اهداف نگارش این مقاله اظهار کرد: به‌نظرم در داستان‌‌نویسی باید تفاوتی میان دیالوگ‌های زنان و مردان قائل شد و من سعی کردم تا در این مقاله به این نکته بسیار مهم بپردازم؛ به همین دلیل دیالوگ‌ها را از نظر آوایی، کلمات و نحوی بررسی کرده‌ام تا نویسندگان جوان با مطالعه آن بتوانند کیفیت آثار خود را بهبود بخشند.

وی افزود: متاسفانه تعداد کتاب‌های منتشر شده در حوزه ادبیات داستانی با حوزه نقد قابل مقایسه نیست و این یک ضعف محسوب می‌شود چراکه یکی از راه‌های پیشرفت در حوزه ادبیات داستانی، توجه ویژه به نقد و بررسی آثار است.

نجفی عرب در توضیح فواید توجه به حوزه نقد گفت: اگر نقد دقیق و علمی باشد، پاسخگوی بسیاری از مشکلات این حوزه است چراکه داستان‌نویس جوان برای پیشرفت به این نقدها نیاز دارد تا به وسیله آن زاویه دیدش تغییر کند.

برگزیده سیزدهمین جشنواره نقد کتاب ادامه داد: نقد، موشکافی اثر است، اما متاسفانه برخی تصور می‌کنند که منتقد در نقد باید تنها ایرادات اثر را بگیرد، در صورتی‌که ما در نقد می‌خواهیم نقاط مثبت و منفی اثر را بررسی کنیم و برخلاف دیدگاه جامعه، نقد به معنای تخریب یک اثر نیست. از طرفی ما جامعه نقدپذیری نیستیم و به همین دلیل نیاز است که در این حوزه فرهنگسازی انجام شود تا جامعه به خواندن و شنیدن نقد علاقه‌مند شود.

این محقق با اشاره به عدم آشنایی جامعه با نقد بیان کرد:‌ در شرایطی که ما با خلأ نقد روبه‌رو هستیم، عده‌ای دست به بررسی بسیار سطحی از آثار می‌زنند و نام این کار را نقد می‌گذارند، در حالی‌که این نوشته‌های سطحی نمی‌توانند نقد باشند و به همین دلیل گاهی این نوشته‌ها به سمت تخریب می‌روند؛ بنابراین در گام نخست نیاز است که برخی دوستان به اصطلاح منتقد را با مقوله نقد آشنا کنیم.