خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در پرونده‌ای که با عنوان «شرایط ناشران برای انتشار داستان ایرانی» آغاز کرده‌ایم، در تلاش هستیم تا به شرایط ناشران برای انتشار داستان ایرانی بپردازیم. در همین راستا در پنجمین گفت‌وگو این پرونده به سراغ امیرحسین‌زادگان، مدیر نشر ققنوس رفته‌ایم.

کتاب نباید وقت مخاطب را بگیرد
حسین‌زادگان در توضیح روند انتشار رمان و مجموعه داستان ایرانی در انتشارات ققنوس به ایبنا گفت:‌ در حال حاضر به دلیل حجم بالای آثار در حال چاپ، پذیرش کتاب نداریم اما در زمان پذیرش، فرمی در سایت انتشارات قرار می‌گیرد که نویسندگان بعد از پُر کردن  آن، اثرشان را برای ما ارسال می‌کنند و کتاب ظرف مدت 20 تا 40 روز بررسی می‌شود و نتیجه از طریق ایمیل به اطلاع آنها می‌رسد.
 
وی ادامه داد: تیم انتخاب کتاب در نشر ققنوس از نویسندگان، کارشناسان و منتقدان  تشکیل شده است که برای آسایش این افراد، هیچ وقت اسامی آنها رسانه‌ای نشده است. البته شرایط به این شکل نیست که کتابی با نظر یک کارشناس منتشر شود و معمولاً کتاب، بعد از چندین مرحله بررسی، راهی پروسه انتشار می‌شود چراکه به اعتقاد نشر ققنوس کتاب نباید وقت مخاطب را هدر بدهد.

دوستان زیادی را به دلیل چاپ نکردن کتا‌ب‌شان از دست دادم

مدیر نشر ققنوس معتقد است که در انتشاراتش برای چاپ کتاب پارتی‌بازی نمی‌شود و در این راستا اظهار کرد: در طول سال‌های فعالیتم سعی کردم از اعتماد مخاطبان‌ سوءاستفاده نکنم؛ به همین دلیل تا به امروز پارتی‌بازی‌ نکردم و از این به بعد نیز نخواهم کرد. سر همین موضوع، خیلی از دوستی‌هایم به‌هم خورد و افراد زیادی هنوز که هنوزِ از من دلخور هستند. البته من از کاری که کردم پشیمان نیستم چراکه چنین رفتارهایی باعث اعتبار امروز نشر ققنوس شده است.

وی افزود:‌ شاید جالب باشد که بدانید روزی نیست که به ما پیشنهاد مالی برای چاپ اثری ندهند اما به نظرم در شأن یک ناشر نیست که در ازای دریافت پول، کتاب چاپ کند؛ از طرفی هزینه انتشار کتاب بر عهده ناشر است و نویسندگان جوان نباید به هر قیمتی دست به چاپ کتاب بزنند.

نویسندگان خوبی را به جامعه ادبی معرفی کردیم

حسین‌زادگان با اشاره به عملکرد نشر ققنوس در حمایت از نویسندگان جوان گفت:‌ اگر شخصی اطلاعات کامل از آثار نشر ققنوس داشته باشد، بدون شک می‌داند که یکی از دغدغه‌های اصلی ما در نشر ققنوس حمایت از نویسندگان جوان است و فکر می‌کنم معرفی نویسندگان سرشناسی مانند مرتضی کربلایی‌لو،‌ محمد حسینی، و منیرالدین بیروتی سندی برای اثبات این حرف باشد.
 
وی ادامه داد: البته این حمایت‌ها تنها در حوزه ادبیات تالیفی خلاصه نمی‌شود و در بخش ادبیات ترجمه و فلسفه نیز وضعیت به همین شکل است و توجه ویژه‌ای به کار اولی‌ها داریم اما بدون شک نمی‌توانیم از همه نویسندگان جوان حمایت کنیم.

عده‌ای می‌خواهند یک شبِ محمود دولت‌آبادی شوند
مدیر نشر ققنوس در توضیح مشکلات نویسندگان جوان اظهار کرد: نویسندگان جوان  فکر می‌کنند هر چیزی  می‌نویسند، داستان است و باید چاپ شود. متاسفانه این دیدگاه در  ذهن افرادی شکل گرفته که  کتاب نمی‌خوانند و شیوه کاری آنها با نویسندگان نسل‌های قبل فرق دارد. در گذشته نویسندگان ما کتابی را می‌نوشتند و بعد از نظرخواهی از چند کارشناس خبره و 20،30 بار ویرایش و تغییر، آن را چاپ می‌کردند اما اکنون نویسنده حاضر نیست اشتباه‌هایش را رفع کند.
 
وی افزود:‌ عده‌ای می‌خواهند یک شبِ محمود دولت‌آبادی و هوشنگ گلشیری شوند و ناشران با آنها مانند این افراد برخورد کنند؛ در حالی که این افراد از دل چندین نویسنده و همه نسل‌های خود بیرون آمده‌اند و اگر نویسندگان جوان دنبال چنین برخوردهایی هستند باید تلاش کنند و از نوشتن خسته نشوند و آن‌قدر خوب بنویسند تا ناشر را مجبور به چاپ اثرشان کنند؛ کاری که این روزها نویسندگان جوانی مانند بیروتی و کربلایی‌لو انجام می‌دهند.
 
خودمان کتاب چاپ می‌کنم و خودمان هم از آن تعریف می‌کنیم
 
حسین‌زادگان در تشریح دلایل موفقیت ادبیات ترجمه در کشور و اقبال عمومی نسبت به این آثار گفت: خیلی از دوستان منتقد و روزنامه‌نگار دائم در حال مقایسه ادبیات تالیفی با ادبیات ترجمه هستند؛ در حالی که این مقایسه چندان درست نیست زیرا ما برای ترجمه به سراغ بهترین کتاب‌های جهان می‌رویم و بدون شک اگر بخواهیم همه آثار یک کشور خاص را منتشر کنیم، وضعیت شبیه به ادبیات تالیفی می‌شود.

وی ادامه داد: متاسفانه جلسه‌های نقد کتاب به شکل مناسبی برگزار نمی‌شود و در جلسه‌ها به جای نقد علمی شاهد اظهار نظرهای شخصی و غیرعلمی هستیم. از طرفی تعداد جشنواره‌های ادبی معتبر نیز نسبت به آثار منتشر شده بسیار کم است و همه این‌ها دست به دست هم می‌دهند تا اتفاق خاصی در حوزه ادبیات رخ ندهد زیرا خودمان کتاب چاپ می‌کنم و خودمان هم از آن تعریف می‌کنیم.

مدیر انتشارات ققنوس با اشاره به افزایش تعداد کتاب‌های ضعیف ادبیات در بازار نشر گفت: بدون شک شرایط چندان مناسبی در بازار کتاب‌های ادبیات حاکم نیست و به‌جز چند ناشر که کتاب‌های ارزشمند و خوبی تولید می‌کنند، سایر ناشران دست به انتشار هر کتابی می‌زنند و همین مسائل باعث شده تا شاهد شرایط مطلوبی در حوزه ادبیات نباشیم.

وی افزود:‌ من معتقدم که کتاب‌های ضعیف به مخاطب ضربه می‌زند زیرا آنها را  دلسرد می‌کند. البته امروزه و با گسترش فضا‌های مجازی، راه‌های بسیار زیادی برای شناسایی کتاب‌های ارزشمند وجود دارد.

حسین‌زادگان در معرفی راه‌های شناسایی کتاب‌ها ارزشمند حوزه ادبیات اظهار کرد: این روزها اکثر شاعران، نویسندگان و مترجم‌های مطرح، در شبکه‌های مجازی حضور دارند و کتاب‌های ارزشمند را معرفی می‌کنند که مخاطبان می‌توانند برای خرید کتاب به صحبت‌های این افراد اعتماد کنند. از طرفی از دل گزارش‌های نشست‌های نقد و بررسی می‌توان نتیجه‌های نسبتاً خوبی گرفت و از این طریق اقدام به خرید کتاب کرد.