به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «تاریخچه فلسفه زمان» نوشته آدریان باردون به ترجمه حسن امیری آرا از سوی نشر کرگدن روانه بازار نشر شده است.

فصول اصلی این کتاب شامل موضوعاتی چون زمان و تغییر، ایده‌آلیسم و تجربه، آیا زمان می‌گذرد؟، پیکان زمان، زمان و اختیار و زمان و زمان ـ مکان است.

آدریان باردون استاد فلسفه در دانشگاه ویک فورست در یادداشتی که برای ترجمه فارسی این کتاب نوشته می‌گوید: «طبیعتِ زمان و تغییرْ طى هزاران سال از جمله موضوعات اصلی مورد توجه فلاسفه بوده است. فلاسفه متقدم یونان، همچون پارمنیدس و زنون الئایی، به طبیعتِ به‎ظاهر متناقض‎نمایِ تغییر به دیده شک می‎نگریسته‌اند: برای آنکه چیزی تغییر کند باید هم یک چیز باشد و هم چیزی دیگر؛ برای آنکه چیزی خلق شود باید هم باشد و هم نباشد. فلاسفه مسیحی، همچون آگوستین اهل هیپو، و فلاسفه مسلمان، همچون غزالی، مسئله گذر زمانی را در پیوند با مسئله ابدیت دنبال مى‌کردند.

این مطالعات به‌وضوح در تلقی کانت از علّیت، معرفت و استدلال کلامی ـ جهان‎‌شناختی اثرگذار بود. کانت شیوه تازه‎ای از تفکر درباره ایدئالیسم زمانی تأسیس کرد؛ هم‌زمان با اعتراضاتی که به تلقی واقع‌گرایانه نیوتن از مکان و زمان داشت، از رویکرد نیوتن به علم طبیعی دفاع مى‌کرد.

توجه به فلسفه زمان در قرن بیستم شتاب گرفت، چرا که تحولات جدید در فیزیک و علوم شناختی منجر به ابداعاتی در پدیدارشناسی، متافیزیک و منطق زمان شد. تحولاتی که در نظریه نسبیت و فیزیک کوانتومی پدید آمده بود منجر به تلقی‌هایى بسیار باریک‌بینانه‎تر از مسائل بغرنج قدیمیِ مربوط به زمان در میان فیلسوفان شد.

امروزه در فلسفه دانشگاهى هیچ حوزه‌‏ای پویاتر از فلسفه زمان نیست. انجمن‎های فعال بسیاری در جهان به این حوزه اختصاص دارد، که اگر بخواهیم نام برخی از آنها را ذکر کنیم باید به «انجمن فلسفه زمان» در آمریکای شمالی، «مرکز زمان» در استرالیا، و «مرکز فلسفۀ زمان» در ایتالیا اشاره کرد.

مسئله عمده در فلسفه زمانِ معاصر چگونگی آشتی دادن زمان آن‌گونه که در تجربه متجلی مى‌شود (در قالب گذرِ رویدادها و تغییر دینامیک در تجربه) با زمان آن‌گونه که در علم به ما معرفى مى‌شود (فیزیک مدرن زمان را به‌عنوان ترتیب استاتیک رویدادها، بدون گذشته، حال، یا آینده‌اى ذاتی، توصیف می‎کند) است. دیگر مسائل مربوط عبارت‌اند از سازگاری اختیار با تلقی علمی از زمان، دلیلِ جهت‌‏مندی ظاهری زمان و ارتباط میان علیت و زمان.

برای نگارنده مایه افتخار است که شاهد ترجمه کتابش به زبان فارسی، این زبان ممتاز فیلسوفان و شاعران، است. در گاه‎شمارى که فرهنگ فلسفی آکسفورد اخیراً از زمان زیست فیلسوفان منتشر کرده، نام زرتشت به‌عنوان نخستین فیلسوف ذکر شده است. فلسفه یونان باستان بسیار متأثر از سنت زرتشتی بوده است، درست همان‌گونه که تحولات فلسفى اروپا در قرون وسطی به‎شدت مرهون فیلسوفان مسلمان-ایرانی متأخری مانند ابن‌سینا و غزالی بوده است. ایران جامعه فلسفی فعال و شناخته‌شده‌ای دارد. امیدوارم در آینده شاهد تعاملات علمی بیشتری میان دانشگاهیان ایران و همتایان‌شان در دیگر نقاط جهان باشیم.»

کتاب «تاریخچه فلسفه زمان» نوشته آدریان باردون به ترجمه حسن امیری آرا با شمارگان هزار نسخه در 224 صفحه به بهای 20 هزار تومان از سوی نشر کرگدن منتشر شده است.