به گزارش خبرگزاری کتاب (ایبنا) نشست «نقش آموزش و پرورش در معرفی کتاب‌های مناسب» به پیشنهاد دبیرخانه سامان‌بخشی کتاب‌های آموزشی، یکشنبه 17 اردیبهشت‌ماه با حضور فریبا کیا، معاون دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و بهروز رضائی، مدیر سایت «سامان کتاب» در سرای اهل قلم سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
​
فریبا کیا در این نشست عنوان کرد: تولید محتوای آموزشی و تربیتی برعهده وزارت آموزش و پرورش و به‌طور خاص بر عهده سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش است. محتوای آموزشی دو بخش رسمی و غیررسمی دارد که بخش رسمی آن کتاب‌های درسی و در کنار آن بسته‌های آموزشی و سایر مواد خواندنی است. تولید محتوای این مواد خواندنی و ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی که توسط بخش غیردولتی تولید می‌شود، بر عهده سازمان پژوهش است. آموزش‌های غیررسمی، نقش موثری در یادگیری دارد و نمی‌توان نقش آن را منکر شد. هم‌نوا کردن آموزش‌های غیررسمی با رسمی و هم‌افزایی بر اهداف تعلیم و تربیت، مستلزم یک مدیریت کارآمد و ساماندهی آن است.

معاون دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی گفت: وضعیت بُرد بُرد زمانی اتفاق می‌افتد که آموزش و پروش بتواند این سرمایه ملی را که توسط فرهنگ‌‌دوستان در بخش غیردولتی در زمینه فرهنگ عرضه می‌شود، با اهداف برنامه درسی هم‌راستا و هم‌نوا کند و باعث ارتقای کیفیت آموزشی شود. طرح ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی در همین راستا مصوب شده که از مهم‌ترین اهداف آن، بهره‌گیری از مشارکت بخش غیردولتی در تولید منابع آموزشی و تربیتی و تبادل نظر بین صاحبنظران در حوزه تعلیم و تربیت و هدایت تولیدکنندگان به تولید منابع آموزشی استاندارد و جلوگیری از منابع غیراستاندارد است.

وی افزود: ساماندهی این طرح، مشارکت بخش‌های خصوصی و غیرخصوصی را می‌طلبد. در همین راستا، آموزش و پرورش از یک سیاست ترغیبی و تشویقی استفاده کرده به این‌صورت که منابع استاندارد ناشران را به‌صورت رایگان در یک فهرست‌نامه توصیفی به نام «کتاب‌نامه رشد» چاپ و منتشر کرده و به‌عنوان منابع مناسب و پیشنهادی به مدارس سراسر کشور ارسال کرده است. در واقع آموزش و پرورش با اینکار به نوعی به‌گزینی کرده است.

فریبا کیا اظهار کرد: آموزش و پرورش با این طرح هم در وقت دانش‌آموزان، معلمان و اولیاء صرفه‌جویی کرده و هم از یک خرد جمعی استفاده کرده است. اگرچه هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم، اما کار ساماندهی یک کار رو‌به جلو است؛ اینکار باعث تولید مطلوب‌تر ناشران شده و روز به روز ارتباط و تعامل با ناشران بیشتر شده، به گونه‌ای که امروزه بیش از 800 ناشر بدون هیچ درخواستی آثار خود را برای بررسی ارسال می‌کنند.

معاون دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی ادامه داد: سازمان پژوهش حدود 5 سال است که در نمایشگاه کتاب شرکت و کارگاه‌های آموزشی مرتبط با نیاز ناشران برگزار می‌کند که این ارتباط چهره‌ به‌ چهره و حضور کارشناسانه می‌تواند مسیر هم‌گرا شدن برای تولید آثار مرتبط با اهداف آموزشی و تربیتی را تسهیل کند. همچنین برگزاری جشنواره کتاب‌های آموزشی از دیگر راهکارهای اجرایی است که در موضوع ساماندهی پیش‌بینی شده و تاکنون 14 دوره آن را برگزار کرده‌ایم.

وی گفت: سامانه راهنمای تولید کتاب‌های آموزشی و تربیتی نیز به تولیدکنندگان، مولفان و ناشران این امکان را می‌دهد تا قبل از تولید آثار خود بایدها و نبایدهایی که لازم است رعایت شود را دریافت کنند. شیوه تعامل با ناشران هم به‌صورت سیستمی شده است. در طرح ساماندهی گام بزرگی برداشته شده و اکنون باید فرهنگ‌سازی شود تا دانش‌آموز به سمت کتاب‌های مناسب و استاندارد برود که این حرکت کمک ناشران را می‌طلبد.

داوری آنلاین آثار در «سامان کتاب»
رضایی، مدیر سایت «سامان کتاب» متعلق به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی نیز در این نشست عنوان کرد: تا پیش از این، بررسی کتاب‌های ناشران، توسط سازمان و به‌صورت نیمه‌دستی انجام می‌گرفت. دو سال است که سامانه‌ای راه‌اندازی شده که ناشران عضو آن می‌شوند و به صورت آنلاین به مراحل و روند بررسی کتاب‌های خود دسترسی دارند، یعنی داوری به‌صورت آنلاین صورت می‌گیرد و در انتها کتاب‌های مناسب تشخیص داده شده، به محض تأیید به‌صورت آنلاین برای سایر کاربران قابل مشاهده است.

وی با معرفی سایت‌ «سامان کتاب» و سایت دیگری از این سازمان گفت: قابل ذکر است کتاب‌ها در این سایت برای رده‌های سنی مختلف، دسته‌بندی‌هایی به منظور سهولت در دسترسی به منبع مورد نیاز دارد و داوری توسط کارشناسان در دو بخش معیارهای عمومی و خصوصی صورت می‌گیرد تا مبادا اطلاعات اشتباه به دانش‌آموزان داده شود.
 
رضایی افزود: هر کتاب باید 80 امتیاز از معیارهای عمومی و 120 امتیاز از معیارهای اختصاصی و در مجموع 200 امتیاز کسب کند تا استاندارد اعلام شود. البته هر کتاب که بتواند 60 درصد امتیازها را کسب کند، مناسب معرفی می‌شود و در پایان سال فهرست همه کتاب‌هایی که در طول سال معرفی شده‌اند، در کتاب‌نامه‌های رشد چاپ می‌شوند که از طریق سایت هم قابل دسترسی است.