ربابه شیخ‌الاسلام، دانشیار و عضو سابق هیات علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره روند تالیف کتاب در حوزه تغذیه و تاثیر آن بر اصول تغذیه عموم مردم گفت: اصولا روش‌های پیشگیرانه‌ای با تغذیه برای جلوگیری از بروز بیماری‌ها وجود دارد که می‌توان در کتاب‌ها انعکاس داد. سال‌ها پیش روند ترجمه و تدوین کتاب در حوزه تغذیه در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این بود که کتاب منتشر شده فقط به شبکه‌های بهداشتی و درمانی کشور راه پیدا می‌کرد و مجوز انتشار آن در فضای عمومی داده نمی‌شد؛ در حقیقت فعالیت محققان در حوزه تغذیه یک خدمات دولتی و برای دولت محسوب می‌شد.
وی ادامه داد: در حال حاضر کمبود کتاب‌هایی که اصول تغذیه مردم را استاندارد کند، بسیار احساس می‌شود. در بسیاری از کتاب‌های بازاری محتوای اغراق‌آمیز زیادی نگاشته می‌شود و در این کتاب‌ها توجه به غذا تا اصول درست تغذیه و اینکه مردم چگونه باید مراقب تغذیه خود باشند پوشش داده نمی‌شود.
به گفته شیخ‌الاسلام انعکاس برخی محتوای مهم در حوزه اصول تغذیه مناسب باید از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری‌ها انجام شود و برای این امر از مولفان حمایت کنند تا مردم بدانند که در سفره‌های خود چه گروه‌های از مواد غذایی وجود داشته باشد.
وی با اشاره به جلوگیری از بروز برخی بیماری‌ها با تغذیه پیشگیرانه گفت: قطعا هزینه‌های درمان با ارائه خدمات پیشگیرانه بسیار کاهش پیدا می‌یابد. در این صورت افراد کمتر بیمار می‌شوند؛ همچنین توانمندی جسمی افراد در مواجه با بیماری افزایش پیدا می‌کند. متاسفانه نگرش وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی به بیماری‌ها نگاه درمانی است که باید به سمت نگرش پیشگیرانه حرکت کنند.
وی با اشاره به آموزش مردم در امر اصول تغذیه تاکید کرد: در مورد آموزش مردم مشکلات فراوانی وجود دارد. چراکه وزارت بهداشت نمی‌تواند به عنوان مجری در این امر عمل کند. در ایران به آموزش تغذیه بهایی داده نمی‌شود، همچنین دانشگاه‌ها هم اهمیتی برای آن قائل نیستند.
شیخ‌الاسلام افزود: با وجود اهمیت زیاد پیشگیری بیماری‌ها با تغذیه هنوز نتوانسته‌ایم مدیریت کلان سلامت کشور را به اهمیت تغذیه وافق کنیم و کتاب‌هایی را منتشر کنیم که ویژه مردم باشد؛ ضمن اینکه بخش خصوصی فعالیت چندانی برای مردم نمی‌کند.
وی در پاسخ به این پرسش که به نظر شما در حوزه علوم تغذیه چه مواردی نیاز است که بیشتر بازتاب داده شود و در کتاب‌ها گنجانده شود، گفت: چون از زمان خلقت بشر تعریف غذا یعنی راهی برای رهایی از گرسنگی بوده است و عنصری بوده که همیشه در میان مردم وجود داشته است، غذا را به عنوان یک ابزار زندگی می‌شناختند نه یک علم. اینکه در این مواد غذایی دارای چه ویژگی‌هایی باشد به اندازه‌ای که ذائقه بپذیرد عمل می‌کنیم نه چیزی که باعث حفظ سلامتی شود؛ یعنی به ذائقه اهمیت زیادی می‌دهیم تا به سلامتی به همین دلیل است که در سال‌های اخیر به بیماری‌های ناشی از تغذیه نادرست دچار شده‌ایم.
همیشه پیشگیری بهتر از درمان بوده است
این پژوهشگر گفت: اما نگرش پزشکان درباره بیماری به عنوان یک اتفاق همیشگی است و معتقدند بیماری همواره وجود دارد و باید درمان شود و چندان به فکر کاهش بیماری نیستند. اما من معتقدم باید با تغذیه مناسب شدت بیماری‌ها را کاهش داد. در واقع متولیان سلامت نباید تمام هم و غم خود را برای درمان بیماری‌ها بگذارند. آنها باید یک پله عقب‌تر بروند و به در راستای پیشگیری از بیماری‌ها فعالیت جدی‌تری داشته باشند و برای حفظ سلامت جامعه تلاش کنند.
وی گفت: وقتی مشکلات در عرصه دولت و کلان وجود داشته باشد با کتاب و آموزش مردم نمی‌توان کاری را از پیش برد. برای مثال اگر به مردم بگویید نان سنتی نخورید و سراغ نان‌های سالم‌تر بروید اما وقتی تولید انبوه کشور نان سنتی است، دسترسی به نان‌ها سالم با محدودیت مواجه می‌شود.
شیخ الاسلام خاطرنشان کرد: متخصصان تغذیه نمی‌توانند تمام اصول تغذیه درست را بنویسند آنها باید در سطح کلان کار کنند. البته کتاب‌های زیادی هم می‌توان راجع به سبزی و میوه نوشت اما وقتی همین سبزیجات با آب نامناسب آبیاری شده باشند و یا صیفی‌جات با کود نامناسب تغذیه شده باشند، هدف اصلی حاصل نمی‌شود که پیشگیری از بیماری‌ها با استفاده از تغذیه و داشتن تغذیه مناسب است .
وی ادامه داد: وقتی محققان شرایط بد مواد غذایی را می‌دانند دست و دلشان به نوشتن کتاب نمی‌رود. در واقع وقتی متخصصان می‌دانند که حتی با انعکاس محتوای دقیق علمی هدف اصلی حاصل نمی‌شود و مردم هم نتیجه نمی‌گیرند، کتاب نمی‌نویسند و مردم هم دیگر به نوشته‌ها اعتماد نمی‌کنند.
یکشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۷ - ۱۷:۰۲
نظر شما