به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، حدود سه، چهار دهه قبل و با متمرکز شدن کتابفروشی‌ها و فروشگاه‌های صنایع دستی و آثار هنری در راسته چهارباغ عباسی در اصفهان، این مکان آرام آرام به یکی از کانون‌های فرهنگی جدی در اصفهان تبدیل شد اما تحولاتی که طی این سال‌ها در حوزه توسعه شهری و ساخت و سازهای جدید در نصف جهان شکل گرفت، از رونق فرهنگی این راسته، کاست.

امروز دیگر هر شهروند اصفهانی دریافته است که اگر می‌خواهد کتابی تهیه کند، یا از «آمادگاه» باید خرید کند یا از چهارباغ عباسی چرا که اکثر فروشگاه‌های کتاب در اصفهان در این دو خیابان گردهم آمده‌اند. همچنین آنها برای خرید کتاب‌های دست دوم نیز معمولاً سراغ پاساژ شکری چهارباغ می‌روند؛ جایی که همه کتاب‌های آموزشی را یک‌جا در این محل پیدا می‌کنند.

حدود قرن یازدهم هجری شاه عباس صفوی از میان باغ شهرهای ایران، «چهارباغ» را انتخاب کرد تا آن را به مکانی باشکوه برای خاندان صفوی تبدیل کند؛ مکانی که در صدسال اخیر به مرور به مکانی فرهنگی، تفریحی مبدل شده است.
چهارباغ در گذشته‌ نه چندان دور، نه تنها مرکزی تفریحی، سینمای، تئاتری، عکاسی و همچنین یک مرکز خرید، بلکه مکانی بود که اکثر کتابفروشی‌های اصفهان در آن جای گرفته‌اند: کتابفروشی وحدت (که موسس آن فیروز سلطانی بود)، کتابفروشی نیما (که در سال 1350 توسط مرحوم ثقفی تاسیس شد)، کتابفروشی تایید (که توسط مرحوم نویدی، جنب سینما ایران راه افتاد)، کتابفروشی مشعل (که توسط اسکندر چراغی کنار سینما فلسطین ایجاد شد)، کتابفروشی شهسواری جنب فلسطین، خانه کتاب روب‏روی هتل عباسی و کتابفروشی مهرآیین عباس‌آباد.

اما در سال‌های اخیر عبور مترو از خیابان چهارباغ عباسی اصفهان و تبدیل شدن آن به یک پیاده راه، جُنب و جوش را از این راسته فرهنگی گرفته است؛ ضمن اینکه همزمانی فعالیت این پروژه با افتتاح کتابفروشی‌های‌ هایپرمانند در چهارگوشه شهر، رکود و کسادی بعضی از کتابفروشی‌های چهارباغ و خیابان آمادگاه را، سبب شده است.

محمدی، صاحب یکی از کتابفروشی‌های زیرزمین پاساژ شكری درباره مشکلات کتابفروشی‌های این راسته، به خبرنگار ایبنا می‌گوید: متاسفانه باید بگویم که وضعیت فروشگاه‌های چهارباغ با عبور مترو و کم شدن مشتری بسیار سخت شده است.

وی می‌افزاید: کتابفروش‌ها از اصنافی هستند که با این کسادی و گرانی که دامنگیر جامعه شده است، دیگر کسی توان خرید کردن از آنها را ندارد. آنهایی هم که می‌خواهند کتاب بخرند، ترجیح می‌دهند از فروشگاه‌های بزرگِ فانتزی خریدشان را انجام دهند. با این وضعیت ما باید کم کم تعطیل کنیم.
صمصام شریعت، صاحب کتابفروشی کمند اما اعتقاد دیگری دارد؛ او که با خبرنگار ایبنا گفت‌وگو می‌کرد، معتقد است: عبور مترو و پیاده راه شدن چهارباغ هیچ تاثیری بر کار کتابفروش‌ها نخواهد گذاشت و نباید هم بگذارد. به نظر من هیچ چیز نمی‌تواند جای کتاب و یا جلوی فروش آن را بگیرد.

وی می‌افزاید: آنچه باعث رکود امروز کتابفروشی‌ها در کشور و همچنین شهر ما شده، مشکلات معیشتی مردم است وگرنه در همین چهارباغ به یاد دارم که در همه فصول سال، حتی در زمستان پربرف، مردم برای رفتن به کتابفروشی‌ها، شال و کلاه می‌کردند و اصلاً تفریحشان کتاب خریدن بود. به عنوان کسی که زندگی‌اش با کتاب گره خورده، معتقدم اگر مشکلات معیشتی نباشد یا کمتر باشد، خرید کتاب هم از رونق نخواهد افتاد؛ به خصوص در شهری فرهنگی مثل اصفهان.

مدیر کتابفروشی فرهنگسرای اصفهان که در ابتدای خیابان چهارباغ واقع شده است، اما در این باره به خبرنگار ایبنا می‌گوید: من معتقدم پیاده راه شدن چهارباغ، نه تنها رکودی برای اصناف ایجاد نکرده بلکه در آینده نزدیک باعث رونق کتابفروشی‌ها و مشاغل چهارباغ هم می‌شود. البته زمانی که پیمانکاران درگیر سنگ‌فرش کردن خیابان بودند، مقداری رکود را تجربه کردیم ولی پس از آن اوضاع بهتر شد.

به اعتقاد ابراهیم سپاهانی، در حال حاضر مردم برای تفریح و قدم زدن به چهارباغ می‌آیند و فضای آرام و خوب و آینده روشنی در انتظار خیابان چهارباغ است. مطمئن باشید که گذشت زمان و بیشتر شدن جاذبه‌های این پیاده‌راه، کسادی حال حاضر بازار کتابفروش‌های این راسته برطرف می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: خوشبختانه شهرداری اصفهان نیز همه تلاش خود را انجام داده و در کمترین زمان، این خیابان پیاده راه شد. جاذبه‌های گردشگری و تفریحی نیز که مدتی است اضافه شده است، قطعاً به زودی فضای فرهنگی جذاب و پررونقی را خواهد ساخت. معابر ورودی زیادی به چهارباغ داریم و من شخصاً برای این راسته فرهنگی، آینده خوبی پیش‌بینی می‌کنم.

یک پژوهشگر و مشاور در حوزه ارتباطات، برند و گردشگری نیز که مطالعات متمرکزی را در این حوره انجام داده است، نظری مشابه این کتابفروش دارد. عادل دهدشتی معتقد است: در درازمدت این پیاده‌راه باعث ایجاد یک راسته فرهنگی جذاب‌تر در چهارباغ می‌شود.

وی می‌گوید: در اکثر کشورهای دنیا اتفاقاً نمونه‌های موفق در راسته‌های فرهنگی مثل چهارباغ برای فروش صنایع دستی و فضاهای پیاده‌راه هستند. با ایجاد پیاده‌راه در فضاهای فرهنگی و حضور دوستداران حوزه‌های فرهنگی رونق ایجاد شده و فروش محصولات نیز بیشتر می‌شود.

این فعال حوزه گردشگری و فرهنگ می‌گوید: عبور مترو و پیاده‌راه شدن چهارباغ شاید دسترسی به این منطقه را سخت کند اما بیشتر از تمرکز بر آن، به نظرم در هر صنفی برای پاسخ به ذائقه مخاطب، ما باید روش‌های بازاریابی خودمان را به‌روز کنیم. شاید چیدن صندلی و فرصت امکان مطالعه و تامل بر روی کتاب این مشکل را هم رفع کند.

دهدشتی معتقد است: اگر در بعضی از فروشگاه‌ها، نوعی رکود و کسادی در این مدت ایجاد شده، دلیل آن بیش از آنکه پیاده راه شدن چهارباغ باشد، ناشی از تفاوت نیازهای فرهنگی مشتریان است؛ مخاطبان کتاب شاید ترجیح می‌دهند از فروشگاه‌های بزرگ که جامعیت، قیمت و تخفیف بهتری دارند، استفاده کنند؛ ایجاد شهرکتاب در شهرهای بزرگ نیز با همین هدف و انگیزه بوده و به نظر می‌آید، سایر کتابفروشی‌ها نیز باید به فعالیت شهرکتاب‌ها نزدیک شوند.