در ابتدای این نشست غلامحسین مراقبی به عنوان دبیر نشست به آثار فروزانفر درباره مولانا و شمس و سوالاتی که درباره رابطه ، زندگی و مرگ شمس وجود دارد، اشاره کرد.
محسن مصباح اولین سخنران نشست گفت: من سعادت شاگردی بدیعالزمان فروزانفر در فضای حقیقی را نداشتم و زمانی که ایشان از دنیا رفت، نوجوان بودم اما با فروزانفر زندگی کردم چون او با مولانا زندگی کرده بود. فروزانفر در زمینه مولانا تلاش زیادی کرده است، او با نیکلسون – مستشرقی که روی آثار مولانا زحمت فراوانی کشید – ارتباط تنگاتنگی داشت. اما یک بار در یک کتابت از دیوان کبیر مولانا یک اشتباهی صورت گرفت و ناشری آن را منتشر کرد. ناشرین دیگر به تقلید از این ناشر مشق مینویسند و همه اشتباه میکنند که این اشتباه در اکثر نسخههای دیوان کبیر مولانا مشهود است؛ ولی فروزانفر این اشتباه را متوجه و در تصحیح خود رفع میکند.
او ادامه داد: نام دیوان شمس مولانا در ترکیه، دیوان کبیر است و فکر می کنم یکی از دلایلی که دیوان کبیر توسط فروزانفر، جلال همایی و این قبیل پیشکوتها در ایران با عنوان «دیوان شمس» کار شده، قدرشناسی حضرت مولانا نسبت به استاد خود شمس بوده است.
مصباح در ادامه به تخلص مولانا اشاره کرد و افزود: مولانا چندان به تخلص اعتقاد نداشت. برخی «شمس» و «خاموشی» را تخلص ایشان میدانند اما باید بگویم که تخلص مولانا هیچ کدام از اینها نیست. اکثریت غزلیات دیوان کبیر به کلمه شمس منتهی شده است ولی نمیتوانیم بگوییم چون اکثر ابیات این دیوان به این کلمه ختم شده، نام آن دیوان شمس تبریزی است، بلکه دلیل انتخاب این عنوان همان قدرشناسی مولاناست.
وی در ادامه ضمن اشاره به شبهاتی که درباره قتل شمس یا دفن او در قونیه وجود دارد، اشاره و آنها را رد کرد و گفت: بعد از غیبت شمس، مولانا خیلی دنبال او میگردد اما بعد از مدتی دست از این تلاش برمیدارد. چون شمس درون خود را پیدا میکند، یعنی پاک نهادی، بی اعتنایی به دنیا، خداشناسی و ... را که در وجود شمس یافته بود، در وجود خود پیدا میکند.
محسن مصباح
مصباح در ادامه به نی نامه مولانا اشاره کرد و گفت: بیت 35 نینامه به اشتباه به عنوان بیت اول اولین داستان مثنوی شریف یعنی داستان پادشاه و کنیزک به کار برده شده که در نسخهها و تصحیحات فراوانی به همین صورت اشتباه چاپ شده است. اما در آثار تصحیح شده فروزانفر این اشتباه رفع شده و بیت در جای درست خود قرار گرفته است.
در ادامه اعلا ستوده از اعضای هیات امنای آثار بدیع الزمان فروزانفر گفت: سیمین دانشور درباره فروزانفر میگوید در ادبیات فارسی بعد از اسلام چیزی نبود که فروزانفر نداند. فروزانفر هم نویسنده، هم شاعر و هم پژوهشگر بود. او میگفت ما در طول تاریخ شاعرهای بنام و خوبی داریم پس شعر و شاعری بس است و حال وقت آن است که به تحقیق و پژوهش درباره آنها بپردازیم که خود او در این زمینه پیشگام بود و پژوهشهای فراوانی انجام داد.
وی در ادامه به چرایی شکلگیری هیات امنای آثار فروزانفر اشاره کرد و افزود: خانواده فروزانفر که از نزدیکان بنده هم هستند، نگران چاپ و انتشار آثار او بودند و ما هم برای اینکه کار بهتر صورت گیرد این هیات امنا را شکل دادیم که دخترهای فروزانفر هم با آن همکاری میکنند. ما کار تجدیدچاپ آثار فروزانفر و چاپ یادداشتها و دست نوشتههای او که در دانشگاه تهران موجود است را در عین حال انجام میدهیم.
ستوده درباره درآمدهایی که نصیب هیات امنا میشود هم اعلام کرد. تصمیم گرفتهایم شهر «بشرویه» که زادگاه فروزانفر است را به شهر خواهرخوانده قونیه تبدیل کنیم که برای این کار زمینی بزرگ در این شهر خریداری کردیم و در آنجا یک موزه-کتابخانه و پيوهشگاه موقت احداث کردیم تا کارهای مولانا پژوهی انجام دهیم. البته هدف هیات امنا این است که این شهر را هم مانند قونیه به یکی از شهرهای توریستی و گردشگری مثل قونیه تبدیل کنیم.
نظر شما