به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، موضوع نقش و جایگاه امام در شیعه در ابتدای تاریخ اسلام تا زمان غیبت امام دوازدهم یکی از موضوع‌های با اهمیت در مطالعه تاریخ مذهب شیعی است. کتاب اثر «محمدعلی امیر معزی» هم می‌کوشد موضوع اشاره شده را به طور خاص در میان پیروان و شاگردان امامان (ع) مورد بررسی قرار دهد.
اصل کتاب «راهنمای ربّانی در تشیّع نخستین» به زبان فرانسوی است و «Guide divin dans le shi’isme original» نام دارد. امیر معزی نویسنده این کتاب یک اسلام‌شناس و صاحب کرسی شیعه‌شناسی در مدرسه عالی سوربن فرانسه است که تحصیلاتش در حوزه خاورشناسی و مطالعات ادیان است.
برخی منتقدان امیرمعزی بر این نظر هستند که بررسی‌های وی از تشیع به طور عمده مبتنی بر روش پدیدارشناسی و روش او میراث «هانری کربن» به امیرمعزی است. از امیرمعزی کتاب‌های مختلفی هم‌چون «راهنمای الوهی در تشیع نخستین» منتشر شده و به فارسی ترجمه شده‌اند. وی برای بعضی فعالیت‌هایش جوایزی هم دریافت کرده است.
نگاه امیرمعزی نسبت به مذهب شیعه با نگاه رایج در ایران تفاوت زیادی دارد که این موضوع در لابه‌لای آثارش مشهود است. به عنوان مثال وی معتقد است پیش‌تر یک تشیع اصیل وجود داشته که تشکلی سری ـ باطنی بوده است و نگاهش به اهل بیت به طور عمده معطوف به جنبه‌های فرابشری آنها بوه است.
کتاب «راهنمای ربّانی در تشیّع نخستین» امیرمعزی هم که به تازگی توسط نشر نامک منتشر شده را «نورالدین الله دینی» ترجمه کرده است. وی در بخش سخن مترجم این کتاب می‌نویسد: «در خلال پژوهش متون تاریخی و روایات و احادیث ائمه (ع) و آنچه منسوب به آنها می‌باشد گاهی با رویکردها و تعبیرهای تاریخی مواجه می‌شویم که به زمان و شرایط خاصی در تاریخ دراز و پرفراز و نشیب تشیّع مربوط می‌شود. اگر چه چنین موضوعاتی (مانند مصحف مخصوص ائمه یا مصحف حضرت فاطمه زهرا(س)، تمامیت قرآن، یا محتوای برخی از احادیث منسوب به ائمه(ع) در حوزه‌های مذهبی، اجتماعی و سیاسی) در تاریخ و میراث گرانبهای عقلانی و مذهبی تشیّع، وجود تاریخی داشته و دارند، ولی بسیاری از این رویکردها، روایت و باورها را باید در شرایط زمان و مکان تاریخی خودشان درک نمود نه الزاما به عنوان باور و نگاه مذهبی امروز تشیع...»
الله دینی معتقد است بیشتر موضوعات کتاب اخیر امیرمعزی اساس یا بنیاد کتاب «تشیع؛ ریشه‌ها و باورهای عرفانی» هستند که پیش‌تر همین مترجم آن را هم به فارسی برگردانده است.
کتاب «راهنمای ربّانی در تشیّع نخستین» به غیر از یک پیش‌گفتار در ابتدا و فصلی با عنوان نتیجه‌گیری شامل 4 فصل اصلی است. در فصل اول کتاب موضوع بازگشت به منابع، عقل و خرد، باطن‌گرایی و عقل‌گرایی و ماهیت و مرجعیت احادیث امامیه مورد توجه قرار گرفته‌اند. فصل دوم کتاب به وجود داشتن امامان پیش از خلقت آدم به شکل نور می‌پردازد. در فصل سوم با عنوان وجود امام کیهانی (ع) به ابعاد سیاسی زندگی امامان (ع) پرداخته است و در نهایت فصل چهارم کتاب وجود ماورای فیزیکی امام و موضوع‌هایی هم‌چون نظر امامیه درباره قدرت اطلاعات و موضوع غیبت مورد توجه قرار می‌گیرد. در بخش انتهایی کتاب هم یک نتیجه گیری شش صفحه‌ای به همراه ضمیمه‌ای با عنوان پیامد‌های غیبت به لحاظ فرد و جمعی مورد توجه قرار گرفته‌اند.
در بخشی از نتیجه‌گیری این کتاب می‌خوانیم: «... امام، راهنمای ربّانی، هم در بعد کیهانی، وجودی و هم در بعد تاریخی "جهان‌ّبینی" امام را تعیین می‌کند و بر آن سلطه دارد. اینجا، در بینشی گیج کننده که از وجود پیشینی کیهان زادی ـ امام ـ تا وجود ماورای طبیعی آخرت‌شناسانه می‌رود، ضمیر مذهبی، خلقت را از طریق صافی‌‌ای که امام است می‌بیند. بدون امام، جهان نابود می‌شود، از آن‌جا که امام حجت خداست، مظهر و اندام خداست و وسیله‌ای است که از طریق آن انسان می‌تواند اگر نه معرفت خدا را کسب کند که لااقل آنچه در خدا شناخته‌شدنی است، بشناسد. بدون یک هادی مقدس، دسترسی به خدا وجود ندارد و جهان در ظلمت فرومی‌رود....»
در بخش دیگری از نتیجه‌گیری این کتاب هم این‌طور آمده است: «خدای عزوجل برای دین (و دینداری) دو دولت قرار داده یکی دولت آدم علیه‌السلام و دیگری دولت شیطان و دولت آدم همان دولت خدای عزوجل می‌باشد. پس هرگاه خدای عزوجل اراده فرماید که به طور آشکار پرستش شود، دولت آدم علیه‌السلام را پیروز گرداند و هرگاه خدا بخواهد که در پنهانی پرستش شود –آن‌چنان که اوضاع جامعه بشریت امروز است- دوران دولت شیطان پیش آید.»
چاپ اول کتاب «راهنمای ربّانی در تشیّع نخستین» اثر محمدعلی امیرمعزی و ترجمه نورالدین الله‌دینی با شمارگان 1375 نسخه و قیمت 46 هزار تومان (جلد نرم) و 53 هزارتومان (جلدسخت) توسط نشر نامک در سال 98 منتشر شده است.
سه‌شنبه ۱۱ تیر ۱۳۹۸ - ۱۰:۰۳
نظر شما