«شازده کوچولو»؛ کتابی برای همه نسل‌ها
با نگاهی به پروفروش‌‌ترین کتاب‌های کودک و نوجوان در طرح‌های فصلی فروش کتاب، می‌بینیم با اینکه 76 سال از انتشار کتاب «شازده کوچولو» نوشته آنتوان دوسنت اگزوپری می‌گذرد با فروش 595 نسخه در صدر پرفروش‌ها قرار دارد. این کتاب بارها در تمام دنیا چاپ شده و متنی کلیدی در ساختار شخصیتی کودکان محسوب می‌شود. آنتوان دو سنت اگزوپری یک خلبان عاشق پرواز بود که چند ماه پس از انتشار «شازده کوچولو» با هواپیمایش در دریای مدیترانه مفقود شد، اما افسانه پسربچه موطلایی که از سیارکی به نام ب۶۱۲ آمده بود، همچنان ادامه دارد.
کتاب شازده کوچولو «خوانده شده‌ترین» و «ترجمه شده‌ترین» کتاب فرانسوی‌زبان جهان است و به عنوان بهترین کتاب قرن ۲۰ در فرانسه انتخاب شده است. از این کتاب به طور متوسط سالی یک میلیون نسخه در جهان به فروش می‌رسد. این کتاب در سال ۲۰۰۷ نیز به عنوان کتاب سال فرانسه برگزیده شد. این کتاب تا به حال به بیش از ۲۵۰ زبان و گویش ترجمه شده و با فروش بیش از ۲۰۰میلیون نسخه، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ محسوب می‌شود.
اما در این میان نکته قابل توجه این است که تا به حال ترجمه‌های متعددی از «شازده کوچولو» در ایران منتشر شده اما با نگاهی به آمار پرفروشهای طرح‌های مختلف فصلی که در طول سال‌های گذشته از سوی موسسه خانه کتاب اجرا شده است، می‌بینیم که به جز ترجمه احمد شاملو هیچکدام از ترجمه‌های دیگر با اینکه برخی از سوی مترجمان مطرحی مانند محمد قاضی، ابوالحسن نجفی، عباس پژمان و ... ترجمه شده‌اند، نتوانسته‌اند به جدول پرفروش‌ها راه یابند. البته در این مساله علاوه بر این که نام احمد شاملو به عنوان یکی از چهره‌های مطرح و شناخته‌شده در ادبیات، تاثیر دارد، وجود کتاب صوتی با صدای ابوالحسن تهامی و بهاره رهنما و تبلیغات گسترده‌ای که نشر نگاه در فضای مجازی و رسانه‌ها انجام داده نیز در فروش آن بی‌تاثیر نیست.
استقبال بچه‌ها از طبقه‌دارترین خانه‌درختی دنیا
با اینکه در طول دهه گذشته بازار کتاب کودک و نوجوان در ایران با حجم عظیم و قابل توجهی از کتاب‌های ترجمه در حوزه‌های مختلف پر شده اما در طرح‌های فصلی فروش کتاب، مجموعه «خانه درختی» همچنان در رقابت با «شازده کوچولو» از مطرح‌ترین آثاری است که از سوی مخاطبان مورد استقبال قرار گرفته. مجموعه «خانه درختی» اثر اندی گریفیتس است که با ترجمه آنیتا یارمحمدی از سوی نشر هوپا، منتشر شده. مجموعه داستان‌های «خانه درختی» با تصویرگری تری دنتون شامل 7 کتاب تصویری با عنوان‌های «خانه درختی ۱۳ طبقه»، «خانه درختی ۲۶ طبقه»، «خانه درختی ۳۹ طبقه»، «خانه درختی ۵۲ طبقه»، «خانه درختی ۷۸ طبقه»، «خانه درختي 91 طبقه» و «خانه درختي 104 طبقه» است که ماجراهای پرهیجان و خنده‌دار طبقه‌دارترین خانه‌درختی دنیا را تعریف می‌کنند.
«اندی» و «تری» ساکنان این خانه درختی هستند و با هم کتاب می‌نویسند؛ هر طبقه پر از اختراعات عجیب‌و‌غریب و وسایل و موجودات بامزه است. این مجموعه سراسر خنده و ماجرا از دو آدم است که مدام فکر تفریح، خوشگذرانی، اختراع و ماجراجویی هستند، اما کارشان را هم به بهترین شکل ممکن انجام می‌دهند. تری خراب‌کاری می‌کند و اندی درستش می‌کند. البته یک‌جاهایی هم تری به دادِ اندی می‌رسد. «جیل» هم هست. دوست اندی و تری. دختربچه‌ای که توی خانه‌اش یک‌عالم حیوان نگهداری می‌کند و خانه‌اش کم از باغ‌وحش ندارد.
«خانه درختي 104 طبقه»، «خانه درختي 13 طبقه»، «خانه درختي 39 طبقه»، «خانه درختي 52 طبقه»، «خانه درختي 65 طبقه» و «خانه درختي 78 طبقه» به ترتیب پرفروش‌ترین عنوان‌های این مجموعه در طرح تابستانه کتاب بودند.
یادداشت‌های روزانه تام گیتس در فهرست پرفروش‌ها
مجموعه «تام گیتس» نوشته لیز پیشون با ترجمه بهرنگ رجبی هم که از سوی نشر هوپا منتشر شده کماکان در طرح‌های فصلی فروش کتاب، از پرفروش‌ترین کتاب‌های ترجمه شده حوزه کودک و نوجوان محسوب می‌شود. داستان‌های «تام گیتس» تلفیقی از متن و تصویراند و بیشتر حجم این کتاب‌های قطور و پربرگ را تصویر پر کرده که همین امر به علاوه طنز اثر آن را برای کودکان به ویژه کودکان کم‌خوان مناسب کرده است. از دیگر ویژگی‌های این مجموعه این است که کودکان با خواندن داستان‌های تام گیتس نوشتن را فعالیتی سرگرم‌کننده خواهند یافت و احتمالا به نوشتن و روایت کردن با کمک تصویر تشویق خواهند شد.
ماجراهای «تام گیتس» نخستین مجموعه‌ای است که لیز پیشون برای نوجوانان نوشته است. این مجموعه به بیش از ۳۶ زبان ترجمه شده است و طرفداران بسیاری در بین کودکان سراسر دنیا دارد. نخستین جلد مجموعه «تام گیتس» جایزه کتاب خنده‌دار رولد دال و جایزه واترستونز و جایزه ردهاوس را در کارنامه خود دارد. جلد چهارم این مجموعه هم جایزه بلوپیتر را از آن خود کرده است. مجموعه «تام گیتس» داستان گرفتاری‌ها و دردسرهای یک پسربچه شیطان و خلاص شدن او از این مخمصه‌هاست که به شکل یادداشت‌های روزانه با زبانی طنز و تصویر روایت شده است.
«بهانه‌هاي عالي (و چيزهاي خوب ديگر)»، «دنياي معركه تام گيتس»، «همه چي محشر است (نسبتا)»، «بیسکوییت‌ها، گروه‌های موسیقی و نقشه‌های خیلی حسابی»، «فكرهاي نبوغ‌آميز (بيشترشان)»، «ماجراهای تماشایی (تا حدی)»، «تام گيتس خيلي فوق‌العاده است (توي بعضي كارها)»، «مهارت‌هاي خفن (تقريبا)»، «خوردنی‌های خیلی ویژه (... نه)»، «قانون سگ‌هاي آدم‌خوار (فعلا)»، «خانواده، دوستان و موجودات پشمالو»، «بهترین کلاس»، «آره! نه (شاید ...)» و «بختم یکم گفته» به ترتیب پرفروش‌ترین عنوان‌های این مجموعه در طرح تابستانه کتاب 98 بودند.
استقبال از داستان‌های هیجان‌انگیز و پلیسی «کارآگاه سیتو و دستیارش چین می ادو»
از دیگر مجموعه‌های پرفروش طرح تابستانه کتاب سال 1398، می‌توانیم به مجموعه «کارآگاه سیتو و دستیارش چین می ادو» اشاره کنیم که کماکان در لیست پرفروشهای طرح‌های فصلی فروش کتاب قرار دارد. این مجموعه هیجان‌انگیز و پلیسی اثر آنتونیو ایتوربه است که با ترجمه رضا اسکندری از سوی نشر هوپا برای گروه سنی 6 تا 16 سال منتشر شده و شامل 10 جلد است که در آن کارآگاه سیتو و دستیار چینی‌اش، در «اداره پرونده‌های عجیب، مرموز و خیلی سخت» پلیس کار می‌کنند. هوش و دقت کارآگاه سیتو در حل پرونده‌ها باعث شده که همه او را یکی از بهترین کارآگاهان دنیا بدانند، اما چیزی که بیشتر از همه باعث شهرت او شده، علاقه فراوانش به املت سیب‌زمینی است.
مجموعه کتاب «پرونده‌های کارآگاه سیتو و دستیارش چین می‌ادو» نخستین کتاب‌های آنتونیو ایتوربه، روزنامه‌نگار ۴۹ ساله ساکن شهر ساراگوسای اسپانیا، در زمینه کودک و نوجوان است که در سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ از سوی انتشارات اسپانیایی ادبه (EDEBE) به چاپ رسید. ایتوربه در ابتدا این داستان‌های پلیسی را برای فرزندان خود که در آن زمان کوچک بودند، نوشت و پس از چاپ هم مورد استقبال خوانندگان قرار گرفت.
عنوان‌های این مجموعه به ترتیب عبارتند از: «یک دستیار همه‌فن‌حریف»، «مومیایی گمشده»، «مهمان ناخوانده»، «یک روز در میدان اسب‌دوانی»، «در جست‌وجوی موها»، «معما در جام جهانی فوتبال»، «سال نوی چینی»، «دردسر در کارخانه چترسازی»، «یک داستان خیلی مغناطیسی» و «پرونده ویژه: فراتر از ترس!». که از بین آن‌ها «پرونده ويژه: فراتر از ترس!»، «يك دستيار همه‌فن‌حريف»، «یک داستان خیلی مغناطیسی»، «موميايي گمشده»، «در جست‌وجوی موها»، «سال نوی چینی»، «مهمان ناخوانده» و «معما در جام جهانی فوتبال» به ترتیب پرفروش‌ترین عنوان‌های این مجموعه در طرح تابستانه کتاب بودند.
داستان‌هایی برای دختران بلندپرواز
کتاب «داستان‌های خوب برای دختران بلندپرواز: قصه‌هایی درباره زنان استثنایی» اثر النا فاویلی و فرانچسکا کاوالو نیز از کتاب‌هایی است که معمولا در فهرست پرفروشهای طرح‌های فصلی فروش کتاب قرار دارد. این کتاب با ترجمه امید سهرابی نیک و آرزو گودرزی از سوی نشر فرهنگ نو برای افزایش انگیزه و اعتماد به نفس در دختران نوجوان منتشر شده است. «داستان‌های خوب برای دختران بلندپرواز: قصه‌هایی درباره زنان استثنایی» با ارائه تعریف تازه‌ای از قصه و افسانه و بازگویی داستان‌هایی از زنان قهرمان – از الیزابت اول تا سرینا ویلیامز – به دختران قوت قلب می‌بخشد. این کتاب، مجموعه‌ای از داستان‌هایی درباره 91 زن و دختر موفق و موثر در جهان است که نویسندگان با هدف قوت بخشیدن به بانوان جهان آن را نوشته‌اند.
در این کتاب داستان‌هایی درباره مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان؛ آرتمیزیا جنتیلسکی، نقاش؛ آسترید لیندگرن، نویسنده؛ آلفونسینا استرادا، دوچرخه‌سوار؛ آملیا ایرهارت، خلبان؛ آمنه الحداد، وزنه‌بردار؛ آنا پولیتکوفسکایا، روزنامه‌نگار؛ آن ماکوسینسکی، مخترع؛ اشلی فیولک؛ موتورسوار؛ الیزابت اول، ملکه؛ امینه غریب فقیم، رئیس جمهور و دانشمند؛ اویتا پرون، سیاستمدار؛ ایرنا سندلر، قهرمان جنگ؛ بالکیسا چایبو، فعال حقوق زنان؛ برندا چپمن، کارگردان؛ پولیکارپا سالاواریتا، جاسوس؛ تامارا دلمپیتسکا، نقاش؛ جولیا چایلد، آشپز؛ جین آستین، نویسنده و ... بیان شده است.
جذابیت «پاستیل‌های بنفش» برای بچه‌ها
از دیگر کتاب‌هایی که به لیست پرفروشهای طرح تابستانه کتاب 1398 راه یافته،«پاستيل‌هاي بنفش» نوشته کاترین اپلگیت است که با ترجمه آناهیتا حضرتی از نشر پرتقال منتشر شده و در لیست پرفروشهای طرح عیدانه سال 1397 نیز قرار داشت. داستان این کتاب درباره پسری به نام جکسون است که وقتی پدرش به بیماری ام اس مبتلا می‌شود و کار خود را از دست می‌دهد، خانواده‌اش دوران سختی را پشت سر می‌گذارند. آن‌ها بسیاری از روزها چیزی برای خوردن ندارند و جکسون و خواهر کوچکش با اختراع یک بازی سعی می‌کنند تا گرسنگی را کمتر احساس کنند؛ اما پس از مدتی اوضاع بدتر می‌شود. پدر و مادر قادر به پرداخت اجاره خانه نیستند و جکسون و خواهرش باید خود را برای زندگی در یک مینی ون آماده کنند. پدر و مادرش با خوش‌بینی و شوخ طبعی تلاش می‌کنند آن‌ها را وارد مشکلات خودشان نکنند؛ اما جکسون که قبلا هم مدتی را در ون زندگی کرده بود، از این شرایط و همین طور از دست پدر و مادرش بسیار عصبانی است چراکه آن‌ها واقعیت را به او نمی‌گویند. برای همین تصمیم می‌گیرد از خانه فرار کند.
«ته جدولی‌ها» در دست علاقه‌مندان به فوتبال
اما مجموعه «ته جدولی‌ها» از کتاب‌هایی است که برای نخستین بار به لیست پرفروش‌ها راه یافته است. «راز داورهای خواب‌آلود» نخستین کتاب مجموعه «ته جدولی‌ها» اثر روبرتو سانتیاگو است که با ترجمه سعید متین از سوی انتشارات هوپا منتشر شده است. داستان این مجموعه درباره یک تیم فوتبال دبستانی است که تا قبل از اینکه کسی بخواهد تیمشان را منحل کند همیشه تهِ جدول بودند، اما با هم پیمان بسته‌اند که تا عمر دارند با هم بازی کنند و هیچ‌چیز از هم جدایشان نکند.
روبرتو سانتیاگو وقتی سیزده ساله بود، با تیم فوتبال مدرسه‌شان در مادرید، مدال خوش‌رنگی برنده شد. از آن موقع به بعد چند کتاب نوشت و چند فیلم ساخت، ولی هنوز به آن مدال و به دوستانش فکر می‌کند و برهمین اساس مجموعه ته‌جدولی‌ها را نوشت. او در نخستین جلد این مجموعه، داستان تیم فوتبال سوتوآلتو. که یک تیم ته‌جدولی و قعرنشینِ بلامنازعِ لیگ نونهالان است را بیان می‌کند. فقط سه بازی تا آخر فصل مانده و اگر بچه‌های تیم به خودشان نیایند و حداقل یکی از این بازی‌ها را نبرند، علاوه براین‌که سقوط می‌کنند، تیمشان کلاً سربه‌نیست می‌شود. چون به گفته انجمن اولیا، اگر تیم به دسته‌دوم برود منحلش می‌کنند و به‌جایش کلاس موسیقی می‌گذارند. با اینکه بچه‌ها می‌خواهند یکی از بازی‌های باقی‌مانده را ببرند و تیمشان را از خطر نابودی نجات دهند اما اتفاقی باورنکردنی همه برنامه‌های‌شان را به هم می‌ریزد و وقتی تیمشان خوب بازی می‌کند و سوارِ بازی است، داور وسط بازی توی زمین خوابش می‌برد و اوضاع خراب می‌شود. در دومین جلد این مجموعه با عنوان «راز هفت گل به خودی» اتفاق باورنکردنی‌ای برای ته‌جدولی‌ها افتاده است،آن‌ها را دعوت کرده‌اند تا در یک دوره مسابقات بین‌المللی با حضور چند تا از بهترین تیم‌های نونهالان دنیا شرکت کنند و آن‌ها به این موضوع فکر می‌کنند که آیا می‌توانند در یک مسابقه فوتبال بدون گل‌زدن ببرند.
«دختری که ماه را نوشید» در لیست پرفروش‌ها
«دختری که ماه را نوشید» نیز کتابی است که امسال توانسته با فروش 186 نسخه، رتبه یازدهم جدول پرفروشهای طرح تابستانه کتاب 98 را کسب کند. این کتاب اثر کلی بارنهیل است که با ترجمه فروغ منصور قناعی از سوی انتشارات پرتقال راهی بازار کتاب شده است و داستان جادوگر دل‌رحمی به نام زان پیر، را مطرح می‌کند که به نوزدان قربانی و رهاشده در جنگل کمک می‌کند و آن‌ها را در طرف دیگر جنگل، به خانواده‌هایی می‌سپارد که بتوانند ازشان نگهداری کنند. ماجرا از روزی شروع می‌شود که زان به جای نور ستاره، نور ماه را به نوزادی می‌خوراند. زان به خوبی می‌داد که نباید قدرت جادویی ماه را دست کم بگیرد و نوزاد را به حال خود رها کند؛ پس چاره‌ای می‌اندیشد تا نوزاد با قدرتی که دارد، به خودش و دیگران آسیب نرساند.
علاقه بچه‌ها به شناسایی «خوب‌های بد، بدهای خوب»
کتاب بعدی که توانسته با فروش 147 نسخه رتبه 22 را در لیست پرفروشهای تابستانه کتاب، به خود اختصاص دهد، کتاب «خوب‌های بد، بدهای خوب» نوشته سومان چینانی است که با ترجمه نعیمه حسینی از سوی انتشارات پرتقال راهی بازار کتاب شده است. در این کتاب که پیش‌تر در فهرست 30 کتاب نخست پرفروش‌ها قرار نداشت، «سوفی» و «آگاتا» به مدرسه‌هایی فرستاده می‌شوند که آدم بدها و آدم خوب‌های قصه‌ها را آنجا می‌سازند! آن‌ها فکر می‌کنند که می‌دانند جزء کدوم دسته هستند اما مساله این است که واقعاً خوبی و بدی آدم‌ها را به همین راحتی نمی‌توان فهمید. گاهی آدم‌ها اون‌طور نیستند که بنظر می‌آیند. همه آدم‌ها وجه‌های خوب و بد دارند و در هر شرایط و موقعیتی ممکن است یکی از آن‌ها را نشان بدهند و شاید نشود آن‌ها را به دو دسته «خوب» و «شرور» تقسیم کرد.
شیطنت‌ها و دسته‌گل‌های «جونی بی جونز»
مجموعه دیگری که امسال توانسته در فهرست‌پرفروش‌های ترجمه کودک و نوجوان مطرح شود، مجموعه «جونی بی جونز» است. این مجموعه از آثار باربارا پارک است که با ترجمه امیرمهدی حقیقت از سوی نشر ماهی منتشر شده است. در این مجموعه ماجرای دختربچه‌ای به نام جونی بی جونز مطرح می‌شود. او کودکستانی و دختری بسیار شیطان است و همیشه ماجرا می‌آفریند. زمانی می‌خواهد با عکس بدریخت خودش، لولوی زیرتخت را بترساند، یا نشان دهد که چگونه موهایش را کوتاه می‌کند یا این که می‌خواهد ثابت کند دزد نیست. و این دختر شیطان هر بار دسته گلی به آب می‌دهد. داستان‌ها علاوه بر طرح مسائل اخلاقی و تربیتی در قالب طنز که جونی آن را تجربه می‌کند و نمایش شیطنت‌های کودکان در این سن به چگونگی رفتار والدین با کودکان هم اشاره دارد.
«جونی بی جونز مو کوتاه می‌کند» دهمین عنوان این مجموعه است که رتبه 24 را کسب کرده است. در این داستان، جونی بی جونز می‌خواهد وقتی بزرگ شد، آرایشگر شود. ولی اول یک ذره تمرین لازم دارد با چند تا داوطلب که موهایشان را کوتاه کند و روی موهای خودش امتحان می‌کند. «جونی بی جونز و کیک میوه‌ای بی‌مزه بدمزه»، «جونی بی جونز و چندتا فضولی قایمکی یواشکی» و «جونی بی جونز و وراجی‌های زیادی» عنوان‌های بعدی این مجموعه است که در لیست پرفروش‌ها قرار گرفته است.
نظر شما