به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، هفدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران از سوی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و پژوهشکده باستان‌شناسی با همکاری موزه ملی ایران و وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ۲۹ و ۳۰ بهمن در تالار همایش‌های موزه ملی ایران برگزار می‌شود. باستان‌شناسان در این گردهمایی به مدت دو روز به ارائه بخشی از فعالیت‌های باستان‌شناسی در محوطه‌های باستانی کشور در سال ۱۳۹۷ می‌پردازند.

آیین گشایش این گردهمایی با سخنرانی علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور، بهروز عمرانی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و جبرئیل نوکنده، رییس موزه ملی ایران همراه است. این همایش با حضور باستان‌شناسان ایرانی و خارجی از کشورهای ایتالیا، آلمان، چین، اتریش، دانمارک، کشورهای عضو اکو و... برگزار می‌شود.

روح‌الله شیرازی، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی در این نشست گفت: در نشست تخصصی نخست با موضوعات کاوش باستانشناسی محوطه قلعه کرد آوج در قزوین از سوی حامد وحدتی نسب، سومین فصل کاوش باستانشناسی محوطه استرک - جوشقان در اصفهان از سوی محسن جاوری و جواد حسین‌زاده ساداتی، سومین فصل کاوش و لایه‌نگاری محوطه تاریخی قلعه دختر بازه هور و عباس‌آباد در خراسان رضوی از سوی میثم لباف خانیکی و گمانه‌زنی در محوطه جهانی شوش در راستای طرح تقاطع غیرهمسطح مسیر اهواز-اندیمشک در خوزستان از سوی سیاوش سراقی بررسی می‌شود.

وی افزود: همچنین در برنامه‌های روز نخست پروژه‌های سومین فصل کاوش باستانشناسی محوطه چگاسفلی در خوزستان از سوی عباس مقدم، نقشه باستانشناسی ایران؛ رویکردها و دستاوردها از سوی محمدرضا رکنی، هفدهمین فصل کاوش باستانشناسی شهر سوخته در سیستان و بلوچستان از سوی سیدمنصور سیدسجادی و انریکو آسکالونه، کاوش باستانشناسی تپه گاران در ایلام از سوی محسن زینیوند و چهاردهمین فصل کاوش باستانشناسی محوطه الموت در قزوین از سوی حمیده چوبک ارائه می‌‌شود.

شیرازی درباره نشست‌های روز دوم هفدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران نیز گفت: نشست اول روز دوم پروژه‌های گمانه‌زنی با هدف نمونه‌برداری از رسوبات دشت ورامین جهت انجام مطالعات دیرین اقلیم‌شناسی در تهران از سوی مرتضی حصاری و راینهارد برنبک، سومین فصل کاوش باستانشناسی محوطه سه تپه دشت نیشابور در خراسان رضوی از سوی حسن باصفا، کاوش باستانشناسی تپه خیبر در کرمانشاه از سوی سجاد علی‌بیگی و نیکول بریش و اولین و دومین فصل کاوش باستانشناسی شهر تاریخی تون در خراسان جنوبی از سوی محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار بررسی می‌شود.

وی افزود: در نشست تخصصی دیگری نیز خلاصه‌ای از پروژه‌های گمانه‌زنی به منظور لایه‌نگاری و تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه قزانچی در کرمانشاه از سوی مرجان مشکور و حسین داودی، سومین فصل کاوش آموزشی باستانشناسی تپه پوستچی در فارس از سوی علیرضا سرداری زارچی و حسنعلی عرب، سومین فصل کاوش باستانشناسی مجموعه باستانی لیارسنگ بن در گیلان از سوی ولی‌الله جهانی و کاوش باستانشناسی شهر زیرزمینی نصرآباد در اصفهان از سوی مجید منتظرظهوری ارائه خواهند شد.

شیرازی ادامه داد: نشست‌های سوم و چهارم دومین روز از هفدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران شامل ارایه کاوش آموزشی باستانشناسی در محوطه کویر کفرود ورزنه، بخش شرقی حوضه آبریز زاینده رود در اصفهان از سوی علی شجاعی و  بابک رفیعی، کاوش آموزشی گورستان‌های شرقی و غربی عصر آهن قره تپه سگزآباد در قزوین از سوی مصطفی ده پهلوان، کاوش به منظور خواناسازی حصار بیرونی قلعه کوه خواجه در سیستان و بلوچستان از سوی حسین مرادی، دومین فصل کاوش باستانشناسی در محوطه ربع رشیدی در آذربایجان شرقی از سوی بهرام آجورلو و بررسی و شناسایی محوطه‌های پارینه سنگی کوهپایه‌های ایذه در خوزستان از سوی مژگان جایز، کاوش‌های نجات‌بخشی در محدوده سد کانی سیب در آذربایجان غربی از سوی رضا حیدری، پنجمین فصل بررسی‌های مشترک باستانشناسی جنوب کرمان کرمان از سوی نادر علیدادی سلیمانی و پیترفلزنر و دومین فصل گمانه‌زنی به منظور لایه‌نگاری در تپه ارگ نادری در خراسان شمالی از سوی علی‌اکبر وحدتی و لیانگرن ژانگ است.



شیرازی به آخرین دستاورهای باستان‌شناسی در قالب کتاب نیز اشاره کرد و گفت: یکی از بهترین مواردی که کمک می‌کند آخرین دستاورهای پژوهشی را در معرض دید و قضاوت باستان‌شناسان دیگر قرار بدهیم مجموعه مقالاتی است که در قالب هفدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران منتشر شده است. این مجموعه مقالات در دو جلد و بیش از 1400 صفحه است که همزمان با روز برگزاری همایش توزیع می‌شود.

وی به انتشار مجله تخصصی باستان‌شناسی نیز پرداخت و افزود: همچنین از سال گذشته یکی از کارهایی که انجام داده‌ایم انتشار مجله‌ای با عنوان باستان‌شناسی است که سومین شماره آن زیر چاپ است و چهارمین آن نیز در دست تهیه است. پیش‌تر سلسله گزارش‌های باستان‌شناسی که در حدود 16 و 17 شماره آن به فعالیت‌های باستان‌شناسی و میدانی تا پایان 1305 پرداخته بود دوباره احیا کرده‌ایم و نخستین شماره سری دوم آن نیز در این همایش رونمایی خواهد شد.
 
شیرازی ادامه داد: این مجموعه مقالات فعالیت‌های پژوهشی، باستان‌شناسی و میدانی تا سال 97 را دربرمی‌گیرد. در ابتدا مجموعه مقالات کوتاه بود اما با ارائه تصاویر صفحات بیشتری را به خود اختصاص داد. خوشبختانه یکی از الزامات این گردهمایی این بوده که مجموعه مقالات ارائه شده بر اساس مجوزهای صادره مطرح شده است و هر مقاله بر اساس مجوزی است که در تاریخ مشخص و کاوش مشخص ذکر شده است. تمام اطلاعات کاوش‌ها در این مجموعه مقاله‌ها آمده است.

رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی افزود: ما در پژوهشکده باستان‌شناسی فعالیت‌های پژوهشی مختلفی داریم که در قالب چندین کتاب در سال گذشته منتشر شده است. فعالیت‌های پژوهشی و تدوین کتاب در موقعیت‌های مختلف و مناسبت‌های مختلف منتشر می‌شود. همچنین مقالاتی از سوی اعضای هیات علمی در قالب برنامه‌های میدانی و کاوش در مجله‌های معتبر بین‌المللی چاپ می‌شود.

وی افزود: همچنین در جنب هفدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران نمایشگاهی داریم  که آخرین دستاوردهای پژوهشی و یافته‌هایی که به دست آمده است در معرض نمایش قرار می‌گیرد. در این نمایشگاه اشیاء شاخص مهم در پنج محوطه را به معرض نمایش قرار داده‌ایم. همچنین در کتابی به معرفی اشیا شاخص 10 محوطه باستان‌شناسی پرداخته‌ایم و اطلاعات توصیفی و تصویری این یافته‌هایی که در سال گذشته انجام شده در دسترس قرار می‌دهد.

شیرازی ادامه داد: پراکندگی جغرافیایی در این پژوهش‌ها وجود دارد که سراسر ایران را دربرمی‌گیرد و نقشه پراکندگی محوطه‌های 10گانه نیز به تصویر کشیده شده است. نتیجه کاوش‌های شوش در این مجموعه مقالات آمده است و یکی از دستاوردهای ارزشمند پژوهشکده باستان‌شناسی در کاوش‌های شوش آمده است.



بهروز عمرانی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز گفت: ما نسبت به شانزدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران در زمینه انتشارات گام‌های بسیار خوبی برداشته‌ایم و گزارش‌های باستان‌شناسی نیز در قالب کتاب منتشر شده است. همچنین از ظرفیت‌ها‌ی دیگر انتشاراتی که در زمینه میراث فرهنگی کتاب منتشر می‌کنند استفاده کرده‌ایم. امسال کتابی درباره بحث پارینه‌سنگی به کوشش سامان حیدری، یکی از پژوهشگران باستان‌شناسی در دست نشر داریم که به‌زودی منتشر خواهد شد و بحث ماتریس باستان‌شناسی خارجی نیز در دست تهیه است و کار بسیار ارزشمندی به شمار می‌آید.

وی افزود: نکته مهمی که در سال 97 انجام شد این است که اولین گزارش باستان‌شناسی در قالب مجموعه مقالات منتشر می‌شود و پس از آن نیز تحلیل‌ها و نظریه‌های تئوری باستان‌شناسی در قالب همایش ملی باستان‌شناسی انجام می‌شود و همه این‌ تحلیل‌ و بررسی‌ها مورد حمایت پژوهشکده باستان‌شناسی خواهد بود و ما با انجام این نشست زمینه ورود مباحث و تحلیل علمی را از سوی اعضای هیات علمی در قالب همایش‌ها داشته‌ایم که قرار است در سراسر کشور برگزار ‌شود و این نشست‌ها خوراک‌های اصلی را از تحلیل نتایج کاوش‌ها در مجموعه گردهمایی باستان‌شناسی ارائه خواهند داد.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: همچنین ذیل مرکز فرهنگی کودک با همکاری پژوهشکده مردم‌شناسی می‌کوشیم با بحث قصه و داستان موضوع باستان‌شناسی را به کودکان آموزش دهیم و با هدف‌گذاری چالش‌های باستان‌شناسی را از کودکی در معرض نمایش قرار دهیم. تاریخ شفاهی باستان‌شناسی نیز در دست تدوین است که به‌زودی منتشر می‌شود.

عمرانی ادامه داد: در هفدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران هیات‌های خارجی نیز بر این تکلیف هستند که به زبان انگلیسی ارائه مقاله داشته باشند. قصد داریم در تراز ایران فرهنگی گزارش‌های باستان‌شناسی را ارائه دهیم و با حضور پژوهشگران باستان‌شناسی خارجی در تراز بین‌المللی آن برگزار کنیم و ماحصل آن را در کنگره باستان‌شناسی که پیش از انقلاب نیز برگزار می‌شد، ارائه دهیم.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به انتشار سه کتاب به زبان خارجی در سال 98 نیز اشاره کرد و گفت: در سال 98 سه کتاب مشترک با تیم‌های خارجی منتشر کرده‌ایم که با سفیران آن کشورها رونمایی شد. نخست در همایش «ایران و ایتالیا؛60 سال سابقه همکاری‌های فرهنگی» کتابی از این همکاری‌های مشترک منتشر شد. کتاب «گرجیان در قبرستان مسیحی دولاب تهران» نوشته نیکولوز ناخوتسریشویلی و جورج سانیکیدزه نیز به زبان گرجی منتشر شد.

وی افزود: کتاب «گرجیان در قبرستان مسیحی دولاب تهران» به ذکر پیشینه خانوادگی قبرهای گرجیانی پرداخته که در جنگ جهانی اول به ایران آمده‌اند و در این کشور زندگی کرده و در ایران به خاک سپرده شده‌اند. در همایش «میراث مشترک فرهنگی ایران و افغانستان» کتاب «سردر ورودی غوری مسجد جمعه هرات» ارائه شد.

عمرانی گفت: کتاب اشاره شده دربرگیرنده مسجد جمعه هرات و شرحی از یک واقعه تاریخی است که به مرمت و حفاظت در افغانستان هم اشاره شده است. قدیمی‌ترین مدرسه بازمانده جهان ایرانی نیز که در هرات است هم معرفی شده است. متاسفانه چهره فرهنگی و تاریخی افغانستان به سبب جنگ مخدوش شده اما آنجا میراث برجسته‌ای وجود دارد. از این رو نباید آثار بلخ و غزنه و هرات را فراموش کنیم زیرا میراث مشترک دو ملت ایران و افغانستان هستند.

همزمان با آیین گشایش هفدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران و برگزاری نشست‌های تخصصی، نمایشگاه یافته‌های پژوهش‌های باستانشناسی در سال 1397 گشایش خواهد یافت.