به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کرونا با ادامه روند صعودی شیوع در دنیا، در حال تبدیل شدن به یک اپیدمی گسترده شده و تاکنون تلاش‌های بی‌وقفه سازمان‌های بهداشت و درمان در کشورهای مختلف برای درمان و کنترل این بیماری، چندان ثمربخش نبوده است. علم بشر توانسته بسیاری از بحران‌ها را متوقف و مهلک‌ترین بیماری‌ها را کنترل و مهار کند و به‌زودی این ویروس موذی نیز در مقابل توانایی و نبوغ بشر تسلیم خواهد شد. اما در این بین نباید از یک مسأله مهم غافل شد؛ تبعات روانی شیوع خطرناک این ویروس کمتر از تبعات جسمانی آن نیست و این مسأله می‌تواند در روان و رفتار انسان ماندگار شده و شاید تا سا‌ل‌ها زندگی او را تحت‌تأثیر قرار دهد.
 
دکتر علی کربلایی؛ روانپزشک و دارای بورد تخصصی اعصاب و روان از دانشگاه شهید بهشتی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، درباره تبعات روانی شیوع این ویروس و راهکارهای کاهش این اثرات سخن گفت. وی بیان کرد: بخشی از ابتلا به هر بیماری و به‌ویژه بیماری‌های عفونی، مرتبط با سیستم ایمنی است. هرچه سیستم ایمنی قوی‌تر باشد، میزان ابتلا و مرگ‌ومیر کمتر خواهد بود. بخشی از سیستم ایمنی نیز به وضعیت اعصاب و روان مرتبط است. هرچه اضطراب، افسردگی، استرس، کم‌خوابی و اختلالات روانی بیشتر شود، سیستم ایمنی ضعیف‌تر می‌شود. هر روزه بیماران زیادی مراجعه می‌کنند که متأثر از این ویروس، بیماری آن‌ها تشدید شده است، به‌ویژه افراد وسواسی.
خطر تخریب سیستم تخمین ذهنی
مولف کتاب «آسکی در روانپزشکی» ادامه داد: باید توجه داشت که در این وضعیت نه تنها بیماران، بلکه حتی افراد عادی که وسواس نداشته‌اند نیز به‌صورت وسواس‌گونه‌ای اخبار رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مرتبط با شیوع این اپیدمی را دنبال می‌کنند که باعث می‌شود سیستم تخمین ذهنی ما دچار اختلال شود. به‌عنوان مثال طبق نتایج مشاهده شده در مدت شیوع این بیماری، احتمال فوت در میان مبتلاشدگان به ویروس کووید 19 به‌طور میانگین دو درصد است. چون هنوز دانش دقیقی درباره این بیماری وجود ندارد، رقم دو درصد یک تخمین است. در شرایط کنونی و در صورت تخریب سیستم تخمین، ذهن انسان این دو درصد را 20 درصد تخمین می‌زند که تحت‌تأثیر عوامل متعددی است.
 
وی گفت: در شرایط ویژه کنونی، در بین افراد عادی تخمین احتمال مبتلا شدن و فوت ناشی از ابتلا، بیشتر از آن چیزی است که باید باشد. همین عامل ترس ایجاد می‌کند و فرد را در یک چرخه و سیکل معیوب قرار می‌دهد. ترس باعث تضعیف سیستم ایمنی و افزایش درصد ابتلا می‌شود. ترس از یک درصدی که بالاتر رود، آسیب‌زننده است.

فقط به توصیه‌های متخصصان اعتماد کنیم
کربلایی با اشاره به برخی راهکارهای ساده برای کاهش اثرات منفی جو موجود در جامعه، اظهار کرد: رعایت اصول بهداشتی فقط براساس توصیه‌های متخصصان نه افراد متفرقه و اعتماد به نظرات علمی آن‌ها و آموزش به دیگران، می‌تواند در آرامش‌بخشی به جامعه کمک کند. مردم سعی کنند در صورت امکان در منزل بمانند و ضمن رعایت اصولی ایمنی و بهداشتی، به علاقه‌مندی‌های خود مانند ورزش بپردازند. در این شرایط ورزش مفرح و خانوادگی توصیه می‌شود. ایجاد فضای شاد و مفرح و جایگزین کردن برنامه‌های متنوع همچون ورزش، مطالعه و تماشای فیلم به‌جای مرور بیش از اندازه اخبار رسانه‌ها و فضای مجازی نیز در روحیه‌بخشی و ایجاد فضای آرامش‌بخش تأثیر مثبت دارد.
 
به‌جای ماسک و دستکش، به مردم کتاب بدهیم
این روانپزشک افزود: به‌نظرم اگر به‌جای ماسک و دستکش، کتاب رایگان در اختیار مردم قرار دهیم، می‌توانند در فرصت‌های بیشتری که برای در خانه ماندن در اختیار دارند به مطالعه روی آورده و تا حد زیادی فضای ذهنی آن‌ها عوض شود. این شرایط فرصت خوبی برای روی آوردن به کتاب و تشویق شدن به خواندن است. باید از اتفاقات فرصت بسازیم و به اعتقاد من شیوع کرونا یک فرصت است تا بسیاری از عادات غلط زندگی‌ خود را اصلاح و برخی موارد را تقویت کنیم. مثلا این فرهنگ نهادینه شود که کمتر دست دهیم و روبوسی کنیم که از نظر بهداشتی هم اهمیت دارد. یا اینکه با کتاب و مطالعه آشتی کنیم. از شرایط به‌وجود آمده می‌توانیم برای رجعت به خودمان استفاده کنیم. این بیماری نیز به کمک علم بی‌نهایت بشر، به‌زودی کنترل و درمان می‌شود، اما مهم این است که پس از پایان این دوره، یک کارنامه پربار فرهنگی به‌جای گذاشته باشیم.