به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کووید 19، ویروسی از خانواده کروناویروس‌هاست که شاید تا چند ماه قبل، بیشتر مردم دنیا حتی نامی از آن‌ نشنیده بودند، اما امروز چنان شخصیتی به خود گرفته که نه تنها اکنون، بلکه شاید تا سال‌ها و دهه‌ها بعد نیز کسی به سادگی نامش را از یاد نبرد. این ویروس از کشور چین خود را به جهان معرفی و رفته رفته حضورش را به همه دنیا اعلام کرد. بزرگترین و پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا نیز تا امروز نتوانسته‌اند جلوی گسترش این ویروس و صدماتی که بر پیکره کشورهای مختلف ایجاد کرده را بگیرند. اما این ویروس نیز به‌زودی همچون بسیاری از بیماری‌های مهلک و همه‌گیر در برابر نبوغ و علم بشر تسلیم خواهد شد. 

در مدت چندین ماهه درگیری دنیا با این ویروس، پژوهشگران و دانشمندان به یافته‌های ارزشمندی رسیده‌اند و مقالات متعدد و چندین کتاب نیز درباره ساختار و رفتار این ویروس و نکات مهم مرتبط با این موضوع منتشر شده است. در کشور ما نیز برخی پژوهشگران براساس یافته‌های علمی و تجربیات بالینی که بدست آورده‌اند، دست به تألیف کتاب زده تا در آگاهی‌بخشی جامعه گامی موثر برداشته شود. یکی از کتاب‌هایی که در این راستا به نگارش درآمده، «دانستنی‌های ضروری درباره بیماری ناشی از کروناویروس جدید (کووید 19)» است. 

دکتر علی یزدی‌نژاد؛ نویسنده این کتاب در گفت‌وگو با ایبنا بیان کرد: کووید-19 که امروزه نام آن برای همه مردم جهان آشناست، به بیماری‌ای اطلاق می‌شود که که یکی از انواع کرونا ویروس‌ها عامل آن است. بررسی‌های اپیدمیولوژیک، بهداشتی و پزشکی حاکی از آن است که اگر تمام تلاش‌مان را برای کنترل و پیشگیری از این بیماری نکنیم، در بحث درمان به مشکلات و سختی‌های فراوانی برخواهیم خورد؛ لذا تأکید اصلی ما باید بر پیشگیری به‌ویژه پیشگیری سطح اول یعنی جلوگیری از ابتلاء افراد سالم باشد. در این پروسه جدا از یک‌سری زیرساخت‌ها و امکانات که باید از سوی مسئولان مربوطه فراهم و ایجاد شود، نقش مردم بسیار پررنگ است. مردم زمانی می‌توانند در این پیشگیری مداخله اساسی داشته باشند که جواب پرسش‌های خود را در زمینه کووید-19 به‌درستی بدانند و آگاهی‌های علمی خود را درمورد این بیماری افزایش دهند.
وی افزود: با توجه به این‌که مدت زیادی از شیوع این بیماری در جهان نمی‌گذرد، دانسته‌های ما در برخی موارد محدود بوده، دائم در حال تغییر است و روزبه‌روز عوض می‌‌شود؛ بنابراین اگر مردم اطلاعات خود را به‌روز نکنند، ممکن است راه را به اشتباه رفته، دچار بیماری، سردرگمی و اضطراب شوند. مردم باید به روش درست در جریان اطلاعات مربوط به این بیماری قرار گیرند. متأسفانه در سراسر دنیا بسیاری از رسانه‌ها به‌ویژه در محیط‌های مجازی عمدا یا سهوا اطلاعات اشتباه زیادی به مردم می‌دهند؛ پس ما وظیفه داریم تا اطلاعات درستی از این بیماری خطرناک را در اختیار مردم بگذاریم. کتاب مورد بحث بر مبنای چنین رسالتی نوشته شده است.

این نویسنده گفت: در کمتر از یک ماه که از چاپ کتاب می‌گذرد، بارها ویرایش روی آن صورت گرفته و بسیاری از اطلاعات جدید مربوط به بیماری همچون بحث نحوه انتقال، فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک و مواردی از این‌دست در ویرایش‌های جدید لحاظ شده است. این کتاب در قالب پرسش و پاسخ تدوین شده و ازجمله بحث‌ها و پرسش‌های مهمی که در این اثر به آن پاسخ داده شده و یا مورد بحث قرار گرفته، عبارتند از: ویروس کرونا چیست و بیماری ناشی از آن چه علائمی دارد؟ منظور از میزان کشندگی یک ویروس یا عامل بیماری‌زا چیست؟ ویژگی اصلی این بیماری که سرعت بالای انتقال آن است چه اهمیتی در گسترش بیماری دارد؟ چه افرادی بیشترین درگیری را دارند و بیشتر در معرض ابتلا هستند؟ تغییرات آب و هوایی چه تأثیری روی شیوع این بیماری دارد؟ تأثیر گندزدایی سطوح و اشیاء بر پیشگیری از سرایت بیماری چگونه است؟ آیا بیماران بهبودیافته باز هم ناقل بیماری هستند یا خیر؟

این پزشک و پژوهشگر که خود نیز در بخش خاکستری (ویژه کرونا)، به درمان بیماران مشغول است، درباره استفاده از ماسک به نکات مهمی اشاره کرد: تا هفته گذشته سازمان بهداشت جهانی اعتقاد داشت که افراد فقط هنگامی که در فضاهای بسته و با فاصله کم از دیگران قرار دارند، باید از ماسک استفاده کنند و در غیراین‌صورت به شرط رعایت بهداشت دست‌ها و فاصله‌گذاری مناسب نیازی به استفاده از ماسک نیست؛ اما امروز بحث انتقال بیماری از طریق هوا نیز علاوه بر انتقال از طریق قطرات تنفسی مطرح است و باید مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: بر این اساس، اگر به ماسک دسترسی دارید می‌توانید از آن در تمامی محیط‌هایی که در مواجهه با سایرین قرار می‌گیرید استفاده کنید، ولی اگر این امکان فراهم نیست، همواره فاصله 2-1 متری با دیگران را رعایت کنید، حتی‌الامکان از وسایل نقلیه عمومی مثل مترو استفاده نکنید، به‌جای استفاده از آسانسور از راه‌پله استفاده کنید، سعی کنید دست‌تان را به جایی نزنید و در صورت تماس دست با اشیاء و سطوح، تا زمانی که دست خود را به دقت با آب و صابون نشسته‌اید آن‌را به صورت، دهان، بینی و چشم‌هایتان نمالید.
 
نویسنده کتاب «دانستنی‌های ضروری درباره بیماری ناشی از کرونا ویروس جدید (کووید 19)»، تأکید کرد: اگر می‌خواهید ماسک بزنید، حتما از ماسک جراحی سه لایه استاندارد استفاده کنید. توجه داشته باشید این ماسک‌ها نیز بیش از دو ساعت کارایی ندارند و باید مرتبا عوض شوند. نکته مهم دیگر این است که افرادی که بیمار هستند، نباید از ماسک دریچه‌دار استفاده کنند، چون هوای بازدم آن‌ها که حاوی ویروس بیماری‌زا است از دریچه رد شده و دیگران را آلوده می‌کند.
یزدی‌نژاد افزود: ماسک‌های پارچه‌ای که این روزها به وفور تولید شده و به فروش می‌رسد، ارزشی در پیشگیری از بیماری ندارد و گاه تا 95 درصد ذرات میکرونی را از خود عبور می‌دهد. به علاوه این ماسک‌ها اعتماد به نفس کاذب به افراد می‌دهند و موجب می‌شوند که فاصله ایمن و لازم و نکات بهداشت فردی را رعایت نکرده یا کمتر رعایت کنند و به این ترتیب اثر معکوس بر ابتلاء افراد سالم دارند. مهم‌ترین نکته در استفاده از ماسک، میزان نفوذپذیری آن نسبت به ویروس است، لذا اگر منافذ آن نسبت به ویروس‌ها نفوذپذیر باشد، سودی دربر نخواهد داشت. همچنین استفاده از ماسک‌های دست‌دوز و پارچه‌ای که مشخص نیست چگونه و از سوی چه کسانی تولید شده‌اند، نه تنها مفید نیست، بلکه خطر انتشار بیماری را افزایش می‌دهد.
 
وی با اشاره به برخی دیگر از مباحث مرتبط با کرونا در این کتاب، بیان کرد: از دیگر سرفصل‌های کتاب، استفاده از دستکش و کارایی انواع مختلف آن است که به‌صورت کامل توضیح داده شده است. همچنین در این کتاب درباره میزان زنده ماندن ویروس روی سطوح مختلف و ارتباط بیماری‌های زمینه‌ای و شدت کووید-19، اطلاعاتی درباره تقویت سیستم ایمنی و باورهای اشتباهی که دراین‌باره وجود دارد، سامانه خودمراقبتی وزارت بهداشت، این‌که چه داروها و مواد غذایی را در مدت قرنطینه در خانه نگهداری کنیم، چطور بفهمیم کرونا گرفته‌ایم و چه موقع باید تست بدهیم، نکاتی درباره واکسن‌ها و درمان‌های کووید-19، توصیه‌هایی به اطرافیان بیمار، نکاتی درباره نحوه ورود به منزل، توضیحاتی درباره ضدعفونی‌کردن تلفن همراه، بحث فاصله‌گذاری اجتماعی، رعایت موارد ضروری در پمپ‌بنزین‌ها، شستشوی لباس‌ها و ضدعفونی‌کردن خریدها، مواد شوینده و گندزداها و نحوه رقیق نمودن و آماده‌سازی آن‌ها، شستشوی صحیح دست‌ها، نکات مهمی درباره استفاده از ماسک و دستکش به‌صورت کاربردی و ساده مورد بحث قرار گرفته است.
نویسنده کتاب «دانستنی‌های ضروری درباره بیماری ناشی از کرونا ویروس جدید (کووید 19)»، درباره بحث انتقال ویروس بین حیوان و انسان، نیز توضیح داد: یکی دیگر از موضوعاتی که این روزها در ارتباط با شیوع کرونا مطرح می‌شود، بحث انتقال ویروس از حیوانات به انسان است. هنوز روی این موضوع که این ویروس می‌تواند از حیوان به انسان یا بالعکس منتقل شود، بحث وجود دارد، اما بر پایه یافته‌هایی که وجود دارد، بهتر است که جانب احتیاط را رعایت کنیم و در زمان اپیدمی سعی کنیم فاصله ایمن را با حیوانات رعایت نموده و از تماس محافظت‌نشده با آن‌ها خودداری کنیم و در صورت تماس با حیوانات خانگی از ماسک و دستکش استفاده کنیم. مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا (CDC) تأکید کرده که افراد بیمار، مطلقا با حیوانات خانگی تماس نداشته باشند.
 
یزدی‌نژاد در پایان گفت: یکی از مهم‌ترین مباحث کتاب که در سرفصلی مجزا به آن پرداخته شده این است که مراقب اطلاعات نادرست و باورهای اشتباه درباره کرونا باشیم، زیرا خطر ارائه اطلاعات غلط و اشاعه مطالب غیرعلمی، از خود ویروس بیشتر است. در خانه بمانیم، دست‌های‌مان را مرتب با آب و صابون و در هر بار برای مدت 20 ثانیه بشوییم، در هنگام عطسه و سرفه، جلوی دهان و بینی خود را با دستمال یا قسمت داخلی آرنج بپوشانیم و اطلاعات نادرست و غیرعلمی را درباره کرونا بازنشر ندهیم.