خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در سمنان - محمود بانی: بدون شک در حال حاضر مهمترین عامل تعیین‌کننده وضعیت اکوسیستم جنگلی، انسان است. سرگذشت جنگل‌ها از گذشته دور تاکنون در کشورهایی که جمعیت انسانی متراکمی داشته‌اند، به خوبی روشن است؛ جنگل‌ها در این نقاط یا کاهش یافته یا ریشه‌کن شده‌اند مگر اینکه جامعه به قیمت چشم‌پوشی از برخی هدف‌های دیگر در حفظ آنها مجدّانه کوشیده باشد. کاغذ به عنوان یکی از محصولات طبیعت سرسبز و جنگل‌های طبیعی و انسان‌کاشت امروزه سهم زیادی از کیسه‌های زباله خانگی و مراکز اداری و تجاری را به خود اختصاص می‌دهد و یکی از اقلام با ارزش مواد جامد است که «طلای سفید» لقب گرفته است. بازیافت این ماده ارزشمند و استفاده مجدد از آن در برخی مصارف خاص نه تنها از قطع درختان، هزینه‌های تبدیل الیاف گیاهی به کاغذ و سایر هزینه‌های تولید آن می‌کاهد، بلکه از نظر اقتصادی نیز به‌دلیل سودآوری و تولید اشتغال از اهمیت خاص برخوردار است. اهمیت بازیافت کاغذ را می‌توان به‌طور کلی از دو نظر کمک به حفظ محیط زیست و منافع اقتصادی حاصل از آن و ضرورت بازیابی کاغذهای باطله مورد بررسی قرار داد. «علی جمالی»، فعال فرهنگی اهل شهرستان میامی در استان سمنان، حدود 5 سال است در حوزه تفکیک و فروش کاغذهای باطله و اهدای کتاب به مناطق محروم فعالیت می‌کند. با پیشه‌ی نوظهوری که در پیش گرفته، بیشتر آشنا شوید.

علی جمالی در ابتدای گفت‌وگوی خود با خبرنگار ایبنا، با اشاره به اینکه حدود 5 سال است که به جمع‌آوری کتاب و کاغذهای باطله مشغول است، گفت: با مطالعه یک متن کوتاه متوجه شدم که اگر همین مقدار اسراف کاغذ داشته‌ باشیم، در آینده نه چندان دور دیگر درختی نخواهیم‌ داشت. این مطلب ذهن مرا بیش‌ازحد درگیر خودش کرد. متاسفانه ما در ادارات دولتی به‌ویژه در بانک‌ها و آموزش و پرورش بیش از حد اسراف کاغذ داریم؛ چاپخانه‌ها، واحدهای آموزشی، مدارس و ادارات از دیگر منابع مهم تولید کاغذ باطله در کشورمان هستند.

وی افزود: با توجه به اینکه کاغذ ماده‌ای فاسد شدنی نیست، بهترین روش جمع‌آوری آن از مبدا قبل از مخلوط شدن با بقیه پسماندها است. شکی نیست که با جداسازی کاغذ و وارد ساختن مجدد آن به چرخه تولید می‌توان از آن به‌عنوان یک ماده خام در تولید کالاهای جدید مصرفی استفاده کرد از طرفی چون بازیافت مقرون به‌صرفه است، نسبت به دفن یا سوزاندن زباله هزینه کمتری را به جامعه تحمیل می‌کند. از بُعد زیست‌محیطی نیز بازیافت کاغذ اهمیت فراوانی دارد زیرا برداشت روزافزون از درختان برای تولید کاغذ، نابودی جنگل‌ها را به دنبال خواهد داشت؛ بازیافت کاغذهای باطله نه‌تنها سبب حفظ جنگل‌ها می‌شود بلکه کاهش هزینه‌های تولید را نیز به‌دنبال دارد.

این فعال فرهنگی اهل شهرستان میامی در استان سمنان بیان کرد: تاکنون مقالاتی هم پیرامون این موضوع نوشته‌ام اما برای آغاز فعالیت عملی از تهران و محل کار خودم شروع کردم که پلاستیک‌های متفاوتی تهیه کرده و در محل‌های مورد نظر قرار دادم تا کاغذها را در آن بریزیم. با فروش کاغذهای باطله برای افراد کم‌درآمد و بی‌بضاعت، لوازم التحریر و کتاب می‌خریدم.
 
وی با اشاره به نحوه صرف درآمد حاصله از فروش کاغذهای باطله، گفت: برای اولین بار که به سیستان و بلوچستان سفر کردم، متوجه شدم دانش‌آموزان و کودکان این منطقه حتی لوازم‌التحریر نداشته و بسیاری از آنان کتاب داستان را ندیده‌اند. این سفر و مشاهده چنین صحنه‌هایی من را برآن داشت تا درآمد فروش کاغذهای باطله را صرف خرید لوازم‌التحریر برای دانش‌آموزان این منطقه کنم و کتاب‌های اضافی که در منزل خود و بستگان دارم برای این کودکان ارسال کنم.
 
علی جمالی یادآور شد: پس از سه ماه جمع‌آوری کاغذ باطله و کتاب‌های اضافه از بستگانم، به فکر تهیه شعاری با عنوان «کاغذ، زباله نیست» افتادم و مجددا کتاب‌های اضافه را به سیستان و بلوچستان بردم که با موجی از استقبال بی‌نظیر کودکان و دانش‌آموزان مواجه شدم. آرام، آرام جمع‌آوری و خرید کاغذ باطله ادامه یافت تا اینکه خرید کتاب‌های دست دوم و اهدا یا فروش آن با همان قیمت در مناطق محروم کشور به‌عنوان برنامه جنبی روزانه‌ام قرار گرفت. استقبال گسترده مردم در جمع‌آوری و فروش کاغذهای باطله و اهدای کتاب‌های دست دوم‌شان به مناطق محروم و افراد نیازمند من را بر آن داشت تا جهت تسریع در این امور نمایندگان و همکارانی در استان‌های مختلف کشور داشته باشم.
 
این فعال فرهنگی استان سمنان ضمن بیان اینکه در 18 شهر و استان کشور نماینده دارم، گفت: با حجم انبوه جمع‌آوری کاغذها به فکر احداث کارگاهی جهت بازیافت و ورود مجدد به چرخه لوازم‌التحریر افتادم و در حوالی تهران موفق به تاسیس آن شدم که برای چند نفر نیز اشتغال‌زایی ایجاد شده است و کاغذهای سالم را مجددا سیمی کرده و هدیه داده و کاغذهای ضایعاتی را خُرد و به مقوا، جلد کتاب و دفتر تبدیل می‌کنیم. بارها به شهرداران شهرهای مختلف گفتم که تدابیری بیندیشید تا ضایعاتی‌ها کتاب‌های دست‌دوم را نابود نکنند و حتی‌الامکان آنها را به مناطقی که کتابخانه ندارند یا از وجود چنین کتاب‌هایی بی‌بهره‌اند، اهدا کنیم.
 
جمالی ضمن بیان اینکه این کار هیچ‌گونه درآمد ریالی برایم ندارد، ادامه داد: در شهرها و استان‌های مختلف کشور برای تبلیغات خرید کاغذ، جمع آوری کتاب‌های دست دوم و اهدای آن از وجود دانش‌آموزان استفاده می‌کنیم و بابت حق الزحمه تبلیغات نیزبه جای وجه نقد کتاب هدیه می‌دهیم. تاکنون کتاب‌های زیادی را به مدارس، کتابخانه‌ها و اهالی کتاب هدیه داده‌ایم و به این دلیل که اهداف ما رضایت خداوند بابت ترویج فرهنگ مطالعه بوده آمار کتاب‌های اهدایی را به طور دقیق نداریم و از بیان آن نیز معذوریم.
 
این فعال فرهنگی استان سمنان گفت: تنها خواسته‌ام از مسئولین، ثبت ملی شعار خودم با عنوان «کاغذ زباله نیست» است که برای ثبت آن نیز اقداماتی انجام داده‌ام که با طی مراحل اداری باید استعلام اداره امور مالیاتی را می‌گرفتم ولی از ترس مالیات از ثبت آن صرف‌نظر کردم زیرا اینگونه فعالیت‌ها کاملا بی‌چشمداشت است و اگر قرار بر اخذ و پرداخت مالیات باشد، یقینا نمی‌توان خدمات رایگان به اهالی فرهنگ و کتاب ارائه کرد.
 
وی با اشاره به تمایل اکثر نوجوانان و جوانان فاقد تمکن مالی برای دریافت کتاب‌های اهدایی به‌ویژه در حوزه داستان و رمان افزود: علاوه بر این، کتاب‌های کنکور و کمک آموزشی نیز به کرّات تهیه و توزیع شده است. در تهران تاکنون حدود 70 نفر کتابخانه شخصی‌شان را اهدا کردند و ما نیز آن کتاب‌ها را در مناطق محروم به صورت رایگان هدیه دادیم.