اگر عکس نخست گزارش را ملاحظه کنید، عکس چهارراه شهدای قم را نشان می‌دهد که در افواه عمومی مشهور است به چهارراه بیمارستان؛ جایی که می‌توان از آن به قلب کتاب قم نام برد. اگر هم این مطلب را بدون عکس مطالعه می‌کنید، به عرض شما می‌رسانیم که از سه‌راه موزه (همان ابتدای خیابان شبستان) تا فلکه جانبازان (که خیابان شهدا یا همان صفائیه را شامل می‌شود) و از پل حجتیه تا میدان روح‌الله و حتی تا میدان معلم، مراکز فروش کتاب، کتابخانه‌های شهر قم و ناشران زیادی را دربرمی‌گیرد، و همانطور که اشاره کردیم چهارراه بیمارستان، چهارراه و نقطه کانونی این مسیر است. این گذرگاه را که برایتان ترسیم کردیم، بدون در نظر گرفتن کتابفروشیها و کتابخانه‌های پراکنده در سطح شهر بود؛ ناگفته پیداست شما کمتر معبری در قم بدون نشان و نشانه‌ای از کتاب خواهید یافت.
چهارراه شهدا (چهارراه بیمارستان) - راسته کتابفروشیها و ناشران قم
همین ابتدای گزارش این را هم اضافه کنیم که استان قم از نظر آمار و ارقام دومین استان بعد از تهران در حوزه چاپ و نشر کتاب، و اولین استان در موضوع چاپ کتاب‌های دینی است. استانی که با عددی نزدیک به 1300 چاپخانه و بالغ بر 200 کتابفروشی، این شرایط را برای خود فراهم کرده است که محل رجوع استان‌های دیگر باشد. اطلاعات اداره کتاب استان هم نشان می‌دهد ماهانه مقدار قابل توجهی از این محصول به کشورهای دور و نزدیک صادر می‌شود.
هر شهروند یا مسافری می‌تواند بدون هیچ تحقیق و تفحصی درک کند که «کتاب» یکی از عنصرهای فرهنگی مهم این استان است. کتابخانه‌های متعدد عمومی و تخصصی، کتابفروشیها، چاپخانه‌ها و حتی فروشنده‌های کتاب دست دوم که در کوچه و خیابان‌های مسیری که در بالا تشریح کردم بساط پهن می‌کنند، موید همین نکته است که قم شهر هزار کتابخانه است؛ همانطور که برخی این عنوان را برای قم قائل شده‌اند. با در نظر گرفتن همه این ویژگی‌ها، اما شوربختانه یک خیابان، چهارراه، میدان یا مکان عمومی به نام «کتاب»، در شهر قم نامگذاری نشده است.
به نظر می‌رسد با توجه به جایگاه کتاب در فرهنگ ایرانی - اسلامی و به‌خصوص جایگاه این عنصر فرهنگی در استان قم، ضروری است به عنوان کمترین اقدام یک خیابان، چهارراه، میدان یا مکان عمومی به اسم و عنوان کتاب اختصاص یابد. به همین بهانه به سراغ مسئولین و فعالان حوزه فرهنگ به‌خصوص کتاب در قم رفتیم تا هم نظر آن‌ها را جویا شویم و هم این موضوع را به گوش آن‌ها برسانیم، بلکه فکری بکنند و اقدامی در این راستا انجام دهند.
پیش از انتقال نظرات مسئولان و فعالان حوزه کتاب، شاید ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که: هفته کتاب در پیش است و امیدواریم تیتر گزارش بعدی ما این باشد: «قدم زدن در خیابان کتاب به مناسبت هفته کتاب» یا این یکی، «آغاز کتابگردی از خیابان کتابِ قم». البته اگر کرونا اجازه دهد!
.jpg)
نامگذاری یک مکان به‌نام کتاب یک کار ارزشمند است
حسن مالکی‌نژاد، عضو شورای اسلامی شهر قم و رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر، از نامگذاری یک خیابان یا یک ساختمان بزرگ فرهنگی به نام «کتاب» در این شهر استقبال کرد و گفت: با توجه به جایگاه کتاب، این یک پیشنهاد ارزشمند است اما به‌دلیل اینکه نامگذاری معابر مرکز شهر انجام شده است، باید مکان‌یابی برای این نامگذاری را پیگیری کنیم.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر قم با اعلام آمادگی شورای شهر قم برای نامگذاری مکانی تحت عنوان «کتاب» در شهر اضافه کرد: مشکلی در این رابطه وجود ندارد؛ معمولا پیشنهادهایی به شهرداری یا شورا داده می‌شود و این پیشنهادها در کمیته نامگذاری که جلسات آن در شهرداری برگزار می‌شود و حقیر نیز در آن کمیته هستم، مطرح و پس از تایید به کمیسیون خدمات شهری ارائه و سپس در صحن علنی شورا مصوب می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که در راستای تحقق این هدف چه کمکی از دیگران برمی‌آید؟، تصریح کرد: شما هم به عنوان یک شهروند و کسی که علاقه‌مند به فرهنگ است، می‌توانید در قالب نامهای مکان مورد نظرتان را به بنده پیشنهاد دهید تا پیگیری‌ها انجام شود.
.jpg)
با توجه به صحبت‌های رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر قم که نقش شهرداری را هم در این موضوع پررنگ کرد، به سراغ مهدی کلانترزاده مدیر اداره‌کل ارتباطات و اموربین الملل شهرداری قم رفتیم و مسئله را از او پیگیر شدیم. کلانترزاده ضمن تشکر از دغدغه‌مندی خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، این پیشنهاد را خوب ارزیابی کرد و گفت: جلسه آینده کمیته فنی سازمان زیباسازی و کمیته نامگذاری ملجا خوبی برای طرح این موضوع است.
مدیر اداره‌کل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری قم با اشاره به اینکه در خیابان ارم نمادهای مشاغل قم کار شده و در حال تکمیل است، بیان کرد: حوزه کتاب هم در قم از جایگاه ویژه و مهمی برخوردار است و حتما این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
مدیر بعدی که موضوع را با او مطرح کردم - گرچه وظیفه نامگذاری بر عهده او نیست - اما به عنوان متولی اصلی فرهنگ در استان لازم بود با او هم گفتگو کنم، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم بود. سید موسی حسینی کاشانی، در این زمینه گفت: به‌نظرم نامگذاری یک میدان یا خیابان می‌تواند در راستای اهداف فرهنگی تعریف شود چون قطعاً نامگذاری هر میدان، خیابان یا معبری می‌تواند ذهن‌ها و نگاه مخاطب را به سمت این موضوع سوق دهد و تاثیرگذاری مشخصی بر مخاطب داشته باشد؛ کما اینکه می‌بینیم که اسامی و نامگذاری همراه خودش این فرهنگ‌سازی را داشته است.
.jpg)
شأن کتاب در این نامگذاری رعایت شود
وی اضافه کرد: بحث نامگذاری میدان، معبر یا خیابان در حوزه اختیارات شورای اسلامی شهر است؛ اما گاهی ازسوی شورای فرهنگ عمومی پیشنهادهایی به شورای شهر داده می‌شود که می‌توان این کار را از این طریق هم پیگیری کرد.
حسینی کاشانی محقق شدن این موضوع را نکته خوب و مثبتی ارزیابی کرد و یادآور شد: با توجه به ظرفیت خیلی بالای کتاب در قم، لازم است معبری تحت این عنوان داشته باشیم. اعتقادم بر این است آن میدان یا خیابان باید از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد و با یک کار کارشناسی مکانی به این موضوع اختصاص پیدا کند.
این مقام مسئول با ابراز حمایت از این طرح و تاکید بر این نکته که نظرش مثبت است، ادامه داد: اگر کارشناسی خوبی برای نقطه‌یابی این مکان صورت نگیرد، به نظرم شأن کتاب آنگونه که باید باشد رعایت نخواهد شد.
وی به عنوان پیشنهاد به نقاط مرتبط و مناسب اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه از قدیم در مسیر چهارراه صفائیه و چهارراه بیمارستان کتابفروشیها و ناشران خیلی زیادی فعالیت داشته‌اند، این مکان می‌تواند پیشنهاد خوبی برای موضوع نامگذاری با عنوان «کتاب» باشد؛ که لازم است از طرف دوستان سنجیده شود.
نامگذاری یک خیابان یا میدانی در حاشیه شهر رفع تکلیفی بیش نیست
قبل از اینکه سراغ مسئول بعدی برویم، مناسب دیدیم نظر چند تن از فعالین فرهنگی به‌خصوص حوزه کتاب را هم جویا شویم. «مجید غلامی جلیسه» که نامش با کتاب و کتابخانه و اسناد گره خورده است، این پیشنهاد را خوب و بایسته دانست و گفت: تحقق پیشنهاد شما لازم و ضروری است اما به شرط آنکه برای رفع تکلیف نباشد و مسئولین صرفا به نامگذاری یک خیابان و یا میدان دور که در حاشیه شهر واقع شده است، تکلیف را از سر خودشان باز نکنند.
این فعال حوزه فرهنگ و کتاب یادآور شد: برای حصول نتیجه، بهتر است یک جریان خبری ممتد در قالب یک سناریوی خبری راه بیندازید و با استفاده از نظرات اهالی قلم، ناشران، کتابفروشان و مسئولین کتابی و فرهنگی شناخته‌شده، جریان را به سمت نامگذاری یک خیابان و یا فلکه تا هفته کتاب امسال هدایت کنید.
بی‌هزینه‌ترین اقدام نامگذاری یکی از اماکن عمومی به‌نام کتاب است
حسن رجبیان مدیر کتابخانه آیت‌الله حائری یزدی (فیضیه) و دبیر مجمع کتابخانه‌های تخصصی استان قم (مکتا) از دیگر گزینه‌های بود که برای تهیه گزارش با او صحبت کردیم. وی در ابتدا ضمن پرداختن به ابعاد فرهنگی شهر قم گفت: قم با خصوصیات درازدامن و خصوصیات فرهنگی و آیینی و داشتن نقش چشمگیر در تاریخ معاصر ایران شایسته هر گونه عنایت و توجه خاص است.
وی در این راستا، وجود آستان حضرت معصومه (س) و موقعیت زیارتی این شهر، استقرار مرکزی‌ترین پایگاه روحانیت، حضور مراجع تقلید، تردد بسیار زیاد طالبان علم از اقصی نقاط کشور و دنیا، فعالیت صدها مرکز آموزشی پژوهشی بزرگ و کوچک اعم از حوزه‌های علمیه، دانشگاه، کتابخانه‌های فراوان و متنوع عمومی، خصوصی و تخصصی، خیل کتابفروشیها، ناشران و چاپخانه‌ها و حتی تعداد کتابخانه‌های شخصی خانگی را در شهر قم به یاد آورد و تصریح کرد: قم به‌نسبت جمعیتش، بالاترین آمار را در در این حوزه‌ها در ایران داراست و شاید عنوان شهر هزار کتابخانه زیبنده آن باشد؛ چنانکه گفته‌اند، این شهر را به‌صورت یک قطب بسیار مهم و تاثیرگذار درآورده است.
رجبیان ادامه داد: خصوصیات ویژه این شهر، حساسیت و نگاه ویژه‌ای به مسئولان کشوری نسبت به این شهر بخشیده است؛ اما این نگاه ویژه لزوماً با فراهم‌سازی و رفع نیازهای رشد و توسعه این شهر فرهنگی همراه نبوده است و چه‌بسا در مواردی حمایت‌های خاص حاکمیتی در قالب پشتیبانی مالی رهاوردی خسارت‌بار به دنبال داشته است. به‌خاطرم رسید که سال‌ها قبل شهردار وقت قم که از درآمد شهرداری در مقابل هزینه‌های گزاف آن گله‌مند بود به بنده گفت زمانی سیاست بر این بود که شهر قم به یک شهر فرهنگی و حوزوی تمام‌عیار تبدیل شود و بر این اساس از ایجاد واحدهای صنعتی در قم جلوگیری می‌کردند، لذا بسیاری از ظرفیت‌های اقتصادی شهر با این سیاست بلااستفاده ماند.
وی افزود: بنده بدون اینکه در مقام ارزشیابی سیاست مزبور در آن مقطع باشم، سخنم این است اگر قابلیت‌های اقتصادی قم به فعلیت نرسید و ظرفیت فعال موجود هم به افول گرایید؛ اما درمقابل نه‌تنها قابلیت‌های فرهنگی چنانکه باید و شاید رشد و توسعه نیافت بلکه توانمندی‌های موجود هم به نحو شایسته معرفی نشد. البته این بحث از ابعاد مختلف قابل بررسی است ولی یکی از نکاتی که مورد غفلت واقع شده است به نمایش گذاردن عناصر فرهنگی شهر است.
دبیر مجمع کتابخانه‌های تخصصی استان قم در رابطه به نمایش گذاردن عناصر فرهنگی شهر و اقداماتی در این زمینه پاسداشت، نگهداری، معرفی و استفاده از مواریث فرهنگی و هنری یادآور شد: با کمال تأسف باید گفت بسیاری از مواریث فرهنگی و هنری در سالیان دور و نزدیک دست‌خوش بی‌مهری شده است و درنهایت فرسودگی واقع شده است. کمترین کار به نمایش کشیدن عناصر فرهنگی و هنری این خطه است که ممکن است در قالب نامگذاری و معرفی از طریق رسانه یا ساخت برنامه‌های متنوع انجام شود.
مدیر کتابخانه آیت‌الله حائری یزدی قم به اهمیت این نامگذاری هم اشاره کرد و افزود: در همه دوران‌های تاریخی نامگذاری نقش چشمگیری در به یادآوری و نهادینه‌سازی عناصر مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایفا کرده است. با نامگذاری می‌توان بدون صرف هزینه و نیروی زیادی ذهن‌ها را به سوی نقطه خاص سوق داد که دراین‌میان می‌بایست عناصر بومی از اولویت خاصی برخوردار باشند.
وی تاکید کرد: یکی از مقوله‌های مهم که فصل مشترک بسیاری از حوزه‌های فرهنگی محسوب می‌شود، کتاب است. این پدیده شگفت که ماحصل دانش بشری در قرون و اعصار بوده، هم‌اکنون نیز علی‌رغم پیدایش رقبای قدرتمند همچنان موضوعیت خود را حفظ کرده است. کمترین و بی‌هزینه‌ترین اقدام نامگذاری یکی از اماکن عمومی و معابر شهر به این نام یا نامی مرادف و مرتبط با آن است. نام نهادن بر روی تقاطع همانند تقاطع مجتمع ناشران در خیابان معلم که علاوه بر هم‌جواری با مجتمع بزرگ ناشران، اِلِمان زیبایی از کتاب و مطالعه را در خود جای داده است، به نام کتاب یا مرادفی مناسب که همین پیام را منتقل کند، در همین راستا خالی از وجه و وجاهت نیست.
رجبیان ابراز امیدواری کرد که مسئولان و کارگزاران شهر فرهنگی قم، با دقت و ظرافت بیشتر این مقوله پراهمیت را مورد توجه قرار دهند.
تا اینجای کار با توجه به نظرهای مثبت و امیدوارکننده مسئولان و فعالان فرهنگی دورنمای روشنی برای پیگیری این موضوع پیش رویمان قرار گرفت. از اینجا به بعد به سراغ مسئولانی رفتیم که ارتباط مستقیمی به سوژه گزارش نداشتند؛ اما حوزه مسئولیت‌شان فرهنگی و مرتبط با کتاب بود.
کمترین انتظار نامگذاری مکانی به اسم کتاب است
هادی قبادی مدیر اسناد و کتابخانه ملی استان قم هم دلگرممان کرد و از این طرح حمایت خود را اعلام کرد. وی گفت: اینکه مکانی اعم از خیابان، میدان و چهارراه به اسم کتاب نامگذاری شود، کمترین انتظار است. با توجه به ظرفیت بالا و جایگاه رفیعی که قم در این حوزه دارد، ضرورت دارد فراتر از آن بیندیشیم و مراجع ذیربط در این خصوص اهتمام بیشتری داشته باشند.
وی در این زمینه چند پیشنهاد مطرح کرد و یادآور شد: پیشنهاد اولم نامگذاری تقاطع خیابان ارم، شهدا، حجت، معلم به عنوان «چهارراه کتاب» (همان که در ابتدای گزارش از آن به عنوان قلب کتاب قم یاد شد) است. پیشنهاد دوم نامگذاری یک میدان در مناطق در حال توسعه شهر است که در این‌صورت اسم میدان کتاب جا می‌افتد. نامگذاری مثل میدان مرجعیت. اگرچه این میدان در حاشیه شهر و مناطق در حال توسعه ایجاد شده است، اما در زمان کوتاهی جای خود را در آدرس‌های مهم قم باز کرد.
مدیر اسناد و کتابخانه ملی استان قم پیشنهاد سوم خود را نیز عنوان کرد و گفت: در دستور کار قرار دادن باغ کتاب یا بوستان کتاب در طرح‌های آینده توسعه شهری می‌تواند پیشنهاد مناسبی باشد که دوستان شورای اسلامی شهر و شهرداری به آن توجه کنند. درنهایت تعمیم و گسترش پیشنهادهای مشابه در شهرهای استان و بسنده نکردن به مرکز استان نیز می‌تواند در این راستا مفید واقع شود.
نامگذاری کتاب در حد یک افتتاح و رونمایی باقی نماند
سجاد عمرانی، سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان قم هم با تکیه بر این نکته که ظرفیت‌های فرهنگی قم بسیار زیاد است، اما نسبت به آن‌ها کم توجهی می‌شود، گفت: اگر استان قم را با دیگر استان‌ها از لحاظ تعداد کتابخانه عمومی مقایسه کنیم، متاسفانه این استان موقعیت مناسبی از این نظر ندارد. قم با دارا بودن 23 باب کتابخانه پایین‌ترین آمار را در این خصوص نسبت به آمار کشوری به خود اختصاص داده است. درحالی‌که تراکم جمعیت در این استان زمینه خوبی برای راه‌اندازی کتابخانه‌های عمومی در سطح استان به‌ویژه مناطق کم‌برخوردار فراهم کرده است.
سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان قم اضافه کرد: قریب به 10 سال از کلنگ‌زنی کتابخانه‌های نوبهار و امام خمینی (ره) گذشته است و هنوز افتتاح نشده‌اند. اگر خیلی ساده به موضوع نگاه کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که این موضوع در اولویت قرار ندارد وگرنه، چنانچه جزو اولویت‌های اصلی بود، تاکنون باید به بهره‌برداری می‌رسیدند.
عمرانی بیان کرد: ما به عنوان نهاد کتابخانه‌های عمومی در زمینه ترویج کتاب و کتابخوانی خودمان را پیشتاز می‌بینیم و از اینگونه طرح‌ها و پیشنهادها حمایت می‌کنیم.
وی افزود: به‌رغم اینکه قم از یک ثقل علمی قابل توجه برخوردار است و به عنوان ام‌القرای جهان اسلام شناخته می‌شود، در شان این استان نیست که اِلِمان جدی یا عنوانی مهمی به نام کتاب در سطح شهر نداشته باشد.
این مقام مسئول در پایان گفت: اگر این نامگذاری اتفاق بیفتد، امیدوارم در حد یک افتتاح و رونمایی باقی نماند و علاوه بر اینکه به این سطح از فعالیت‌ها قانع نشویم به فتح بابی برای توجه بیشتر به فرهنگ ترویج کتاب و کتابخوانی در استان قم تبدیل شود.
نامگذاری محلی به نام کتاب حائز اهمیت است
در پایان این گزارش، موضوع را با علی حاجی‌تقی مدیر انتشارات «ارمغان طوبی» در قم، در میان گذاشتیم. وی معتقد است: قم به‌عنوان قطب دوم تولید کتاب در کشور و قطب اول کتاب در حوزه دین، شهری است که با علم و کتاب و به‌خصوص تولید محتوای نشر مکتوب پیوند خورده است.
مدیر انتشارات «ارمغان طوبی» در رابطه با تولید محتوای کتاب، افزود: این خیلی مهم است که بسیاری از کتاب‌ها به‌خصوص در حوزه دین، سیاست و علوم فلسفی که در شهر تهران یا شهرهای دیگر تولید می‌شوند، تولید محتوای آن‌ها در قم صورت گیرد. بااین‌وجود این شهر مشکلات زیادی در زمینه نشر مکتوب و کتاب دارد که شاید بحث نامگذاری یک مکان به نام کتاب در اولویت چندم قرار داشته باشد.
وی بیان کرد: قسمتی از دغدغه‌ها در رابطه با بی‌توجهی مسئولان شهر به موضوع کتاب و نشر برمی‌گردد. به‌عنوان مثال قم تا چند سال پیش یک کتابفروشی مناسب، بزرگ و مدرن نداشت. چون برخلاف شهرهایی مثل تهران و مشهد که شما می‌توانید با کاربری مسکونی کتابفروشی ایجاد کنید و فقط 10 درصد عوارض تجاری را بپردازید. شورای اسلامی شهر برای کتاب و کتابفروشی در قم چنین اهمیتی قائل نیست. مسئله دوم خود ناشران هستند که باز هم در تهران و خیلی شهرها شورای شهر به ناشران اجازه می‌دهد در محیط مسکونی فعالیت نشر داشته باشند، شورای اسلامی شهر قم چنین مساله‌ای را به رسمیت نمی‌شناسد و ناشران را ملزم می‌کند در محیط‌های تجاری فعالیت کنند و این موضوع توان رقابت ناشران را برای تولید محتوای کتاب پایین می‌آورد.
حاجی‌تقی که موضوع نامگذاری را در اولویت‌های بعدی حوزه چاپ و نشر می‌دانست، در ادامه صحبت‌های قبلی‌اش یادآور شد: موضوعات مهم دیگری هم هست؛ می‌توانم به‌عنوان نمونه به این مسئله اشاره کنم که با وجود اینکه در شهر قم یک سرمایه‌گذاری سنگین توسط بخش خصوصی در زمینه کتاب صورت گرفته است، با حمایت مسئولان می‌توان شهر قم را به یک قطب گردشگری فرهنگی تبدیل کرد.
وی تصریح کرد: مجتمع ناشران قم ظرفیت بسیار بالایی دارد، ولی الان نیاز به توجه و حمایت دارد تا به‌عنوان قطب گردشگری فرهنگی قم و یک بازار بین‌المللی کتاب علوم مذهبی مطرح شود. حمایتهایی مثل فضاسازی اطراف، ساخت و ایجاد پیاده‌رو در خیابان‌های اصلی مثل صفایئه، سرویس حمل‌ونقل عمومی، که بخش دولتی می‌تواند از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام دهد تا باعث توسعه و رونق صنعت نشر با موضوع کتاب در قم و در ادامه توسعه شهر قم شود، اما به این مسئله کاملاً بی‌توجهی می‌شود که گاه به سوءتوجه می‌انجامد.
این فعال حوزه چاپ و نشر کتاب در پایان گفت: موضوع نامگذاری محلی به نام کتاب موضوع حائز اهمیتی است. من هم با این پیشنهاد موافقم و اگر از بنده بپرسند کدام محل می‌تواند برای این موضوع مناسب باشد، به نظر من جایی که الان مجتمع ناشران که موضوع اصلی آن کتاب است قرار گرفته و به پاساژ قدس و خیابان صفائیه (مرکز نشر و کتاب قم) نزدیک است از خیابان حد فاصل چهارراه فاطمی تا میدان روح‌الله و بعد میدان معلم خیلی جای مناسبی است که به‌نام کتاب نامگذاری شود.
نظرات مثبت و حمایت‌ها را به فال نیک می‌گیریم. 24 آبان هفته کتاب است. ابتدای مهر دوباره سوژه را پیگیری می‌کنیم که اگر اقدامی صورت نگرفته باشد، زمان برای تصمیم‌گیری در رابطه با نامگذاری محلی به عنوان «کتاب» از دست نرفته باشد. امیدواریم در هفته کتاب همانطور که در مقدمه گزارش عنوان کردیم یکی از دو جمله «قدم زدن در خیابان کتاب به مناسبت هفته کتاب» و «آغاز کتابگردی از خیابان کتاب قم» تیتر گزارش بعدی باشد. دوباره تاکید می‌کنیم: کرونا اگر بگذارد!
نظر شما