علمی با اشاره به اینکه افراد می‌توانند بدون مراجعه به کتاب‌فروشی به‌صورت تلفنی یا اینترنتی، کتاب سفارش دهند و در خانه تحویل بگیرند، ادامه داد: به نظر من شایع شدن این شیوه خرید و فروش کتاب اشتباه است و تبعاتی را برای بازار کتاب به‌همراه دارد؛ چراکه وقتی مشتری با مراجعه به کتاب‌فروشی کتابی را انتخاب می‌کند، کنار خرید کتاب، سری به اجناس دیگر هم می‌زند و مایحتاج لوازم‌التحریر خود را تهیه می‌کند. مشتری ممکن است سری به کافه‌کتاب‌ها بزند و دقایقی از زمان خود را آنجا بگذراند، کتاب مطالعه بکنند؛ اما با ترویج خرید اینترنتی و تلفنی، فقط کتابی را که می‌بیند و دنبالش است، خریداری خواهدکرد. این روند به فروش در کوتاه مدت کمک خواهدکرد، اما فروش درستی نیست.
به گفته او، فرد متقاضیِ کتاب، در خرید اینترنتی، نمی‌تواند با فروشنده گفت‌وگو کند و از کتاب‌های دیگری که در آن حوزه منتشر شده‌است، آگاه شود. مدیر کتاب‌فروشی بدرقه جاویدان ادامه داد: در این شرایط فروش انجام می‌شود، اما در نهایت دود این فروش به چشم کتاب‌فروش و همکاران دیگر می‌رود؛ چراکه همه عادت می‌کنیم که در خانه بنشینیم و از راه اینترنت، محصولات کتاب‌فروشی را خریداری کنیم. این عادت درحد خرید یک جلد کتاب پاسخگوی رفع نیازها است، اما به‌طور کلی روش درستی نیست. باید مشتریان و مخاطبان به کتاب‌فروشی‌های محله سر بزنند و از محصولات جدید آگاه شوند.
در آینده همه کتابفروشیها از بین خواهندرفت
علمی با طرح این سوال که اگر قرار بر فروش اینترنتی باشد، چه لزومی به فعالیت کتابفروشیها در سطح شهر وجود دارد، گفت: در سایه فروش اینترنتی، کتابفروشیها می‌توانند فعالیت خود را تعطیل کنند، همه ناشران کتاب‌ها را در انبارهای خود نگه دارند و از راه سایت به فروش برسانند. وقتی ناشران و سایت‌های فروش، کتاب‌ها را با تخفیف 25 تا 30 درصد می‌فروشند، مردم چرا از کتاب‌فروشی خرید کنند؟ در آینده همه کتابفروشیها از بین خواهندرفت.
او با اشاره به روند افزایش کتابفروشیها در تهران و شهرستان، این افزایش را محدود به تعداد کتاب‌فروشی‌هایی دانست که نمی‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند و افزود: چرخ کتابفروشیها نمی‌چرخد، مخصوصا با اجاره‌هایی که ملزم به پرداخت آن هستند. کتابفروشان در تهران و شهرستان‌ها با چک‌های برگشتی مواجه هستند. در انتشارات جاویدان، انتشارات بدرقه جاویدان و فروشگاهی که داریم -نشر، پخش و کتاب‌فروشی داریم- می‌بینیم که اشتباهات در کجای روند شکل گرفته‌است؛ اما این اشتباهات برطرف نمی‌شود. درست است که همه جای دنیا اجناس به‌صورت اینترنتی به‌فروش می‌رسد، اما مساله فروش کتاب در کشور ما متفاوت است؛ چراکه فرهنگ مطالعه در ایران بسیار کاهش یافته‌است.
به گفته علمی، تیراژ پایین کتاب‌ها نشان دهنده پایین بودن کتابخوانی در کشور است. او افزود: سایت‌های اینترنتی مانند سی‌بوک فعالیت می‌کند و تخفیف دائم دارند، حتی در اعیاد و روزهای خاص تقویم، تخفیف‌های بالاتری می‌گذارد یا هزینه ارسال را رایگان می‌کنند. ناشران و کتابفروشان، دست کمی از سی‌بوک ندارند. سی‌بوک آثار کل ناشران را در یک سایت به‌فروش می‌رساند اما هر ناشر کتاب‌های خودش را در سایتش می‌فروشد و به همین دلیل به اندازه سی‌بوک مطرح نشده‌است. فروش اینترنتی برای کتاب اشتباه است.
علمی با اشاره به اینکه مدیر سی‌بوک، مدیر پخش صدای معاصر است، بیان کرد: او شرکت پخش و کتاب‌فروشی هم دارد، اما به درخواست ناشران و کتابفروشان توجه نمی‌کند و با ارائه تخفیف دائمی در فروش کتاب به کار خود ادامه می‌دهد.
همکاران ناشر و کتاب‌فروش همفکر و پشتِ هم نیستند
علمی با اشاره به فعالیت اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران که توسط همکاران نشر اداره می‌شود، گفت: این اتحادیه بهترین شکل فعالیت برای ناشران و کتابفروشان است، به دولت وابستگی ندارد و اگر قرار باشد قدمی برای فعالان این حوزه برداشته‌شود، بهتراست توسط همکاران انجام شود. اما باید ناشران و کتابفروشان هم کمک کنند، اگر هرناشر و کتاب‌فروش برای بالابردن فروش تخفیف دهد، همه این فعالیت‌ها در ادامه به خودمان لطمه می‌زند.
او درباره چرایی باقی‌ماندن مشکلات نشر توضیح داد: این مشکلات باقی خواهدماند و بیشتر هم خواهدشد، چراکه همکاران ناشر و کتاب‌فروش همفکر و پشتِ هم نیستند و هرکس برای خود و نشر خود سیاستِ کاری در نظر گرفته است. متاسفانه خودمانیم که به ادامه فعالیتمان لطمه وارد می‌کنیم. در صورتی که فقط خودمان می‌توانیم، به اصلاح آن کمک کنیم.
لزوم بازگشت به امکان خرید کتاب با کارت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد
علمی سالی دوبار کتاب‌ها را با تخفیف به فروش می‌رساند، یکی اردیبهشت‌ماه همزمان با نمایشگاه کتاب و دیگری در هفته کتاب که هفته آخر آبان‌ماه است. او ادامه داد: مساله دیگر طرح‌هایی است که خانه کتاب و ادبیات ایران به صورت فصلی برگزار می‌کند که به طورکلی با این طرح موافق نیستم؛ زیرا برگزاری فصلی آن باعث شده که مشتری‌ها به خرید کتاب با تخفیف عادت کنند. هر طرح در 15 روز برگزار می‌شود اما دو ماه و نیمِ دیگرِ آن فصل، به کتاب‌فروشی ضربه وارد می‌شود؛ چراکه همه خرید کتاب خود را در روزهای اجرای طرح انجام خواهندداد.
پیش از این، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بن‌هایی ارائه می‌کرد تا افراد بتوانند با استفاده از آن‌ها کتاب بخرند. پس از آن، کتابفروشیها ملزم به داشتن دستگاه‌های پوز بانکی شدند، تا دانشجویان و کارمندان بتوانند از کارت‌هایی که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد به آنان تخصیص داده‌شده بود، استفاده کنند. علمی دراین‌باره گفت: استفاده از کارت خرید، به نظرم اقدام درستی بود چراکه محدودیت زمانی خاصی نداشت. این کارت‌ها با تخفیف 20 درصد شارژ می‌شد و افراد می‌توانستند در طول سال از کتاب‌فروشی خرید کنند. باید به بن‌های عابر بانکی باز گردیم و با فرمول و پیشنهاهای جدید از آن‌ها استفاده کنیم.
نظر شما