تحقيقات ميداني براي گردآوري، توصيف و حفظ زبانهاي در معرض خطر كشور به منظور انتشار اطلس زبانهاي ايراني در پژوهشكده زبانشناسي در حال انجام است./
دكتر يدالله پرمون به ميراث شفاهي اشاره كرد و افزود: ميراث شفاهي به زبانهايي گفته ميشود که متکلم دارند؛ زيرا ميراث شفاهي زباني ايران، معمولا نوشتار ندارند و بخشي از آنها به تازگي از بين رفته يا در آستانه نابودي است.
وي افزود: پژوهشكده زبانشناسي، كتيبهها و متون در تدوين پيكرههاي زباني، تدوين گويشهاي زباني ايران، توصيف و گردآوري اطلس زباني ايران از جنبه الفباي آوانگاري، نخستين ارگان رسمي ايران است كه از الفباي بينالمللي در تدوين پيكره زباني استفاده ميكند.
اين زبانشناس يادآور شد: اكثريت آثار زبانشناسي در مسائل آوايي و تدوين پيكره، قابل اتكا نيست از اين رو در اين پژوهشكده، شيوه تدوين پيكره از زبانهاي ايران و پيشنهادهايي براي آوانويسي گردآمده كه زبانشناسان ميتوانند از جنبههاي مختلف براي گويشنامهها به آن اتكا كنند.
عضو هيأت علمي پژوهشكده زبانشناسي، كتيبهها و متون خاطرنشان كرد: همچنين براي آوانوشتههاي مندرج در گويشنامههاي ايراني، استفاده از الفباي قديمي، غيراستاندارد و فاقد امكانات براي ثبت دقيق ظرايف تلفظي آسيبهاي بسياري به زبانهاي كهن وارد ميكند.
مدير گروه زبان و گويش خاطرنشان كرد: با استفاده از اين الفبا، پيكرههايي ارائه ميشوند كه ميتوانند مورد استفاده پژوهشگران ديگر قرار گيرند و در اين راستا، شيوه تدوين پيكره مطابق استانداردهاي دانش زباني يكي از مواردي است كه ميتوان بر پايه آن شيوههاي آوانگاري را به شكل مكتوب ارائه داد. از اين روي، پروژه بزرگي با عنوان پروژه ملي يکي از طرحهاي پيشتاز مصوب پژوهشکده زبانشناسي کتيبهها و متون تعريف شده است.
اين زبانشناس يادآور شد: ميزان بسيار زيادي از اطلاعات اين طرح ملي فراهم آمده و براي تدوين اطلس زبانهاي ايراني، دادهها و مواد زباني 40 آبادي با جمعيت بالاي 10 خانوار گردآوري شد كه براي يافتن گويشهاي خاص، گاه سراغ روستاها و آباديهايي با جمعيت بسيار محدود و انگشت شمار نيز رفتيم.
اين دکتراي زبانشناس تصريح کرد: بر اساس برآوردهاي انجام شده، جمعآوري ديتاي گويشهاي کمتر از 20 هزار آبادي کشور باقي مانده است.
وي افزود: برنامهريزيهاي اوليه براي تهيه اين اطلس از سال 80 تا 85 انجام شد و از سال 85 اين پروژه به صورت عملي کليد خورد كه در مرحله ورود اطلاعات زباني، طي سالهاي 85 تا 86 آوا نويسي بخش بسيار ارزشمندي از 10 هزار داده زباني انجام شده است.
پرمون در پايان تاکيد کرد: اميد است مرحله دوم اين پروژه با تأمين به موقع و کافي اعتبارات، اجرايي شود تا بتوانيم اطلس زبانهاي ايراني را تدوين كنيم و در اختيار زبانشناسان و علاقهمندان قرار دهيم.
نظر شما