سیداحمد نادمی منتقد ادبی مترجم و شاعر در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در پاسخ به این پرسش که چگونه داستان‌هایی با موضوع پیامبراسلام (ص) متناسب با ذائقه مخاطب آگاه امروزی آفریده شود که عاری از کلیشه‌ها و حرف‌های تکراری باشد، گفت: باید کلیشه‌ها و حرف‌های تکراری و البته ذائقه مخاطب آگاه امروزی را شناخت.
وی همچنین درباره اینکه چگونه می‌توان در داستان‌های دینی و مذهبی پلی زد میان مذهب، تاریخ و اسطوره و چگونه از این راه می‌شود به حقیقت رسید، بیان کرد: راه مدونی ندارد و خلاقیت نویسنده باید این مسأله را حل کند.
نادمی در پاسخ به این پرسش که چه نسبتی میان روایت‌ها و زندگی امروزی ما هست و آن روایات در زندگی امروز ما چه نقشی دارند و داستان چگونه می‌تواند این نسبت را به ما نشان دهد؟ بیان کرد: شان نزول روایت‌های معصومین، دلالت و راه‌نمایی به حیات طیبه است (بدون قید زمانی). داستان می‌تواند رسانه‌ای برای این دلالت باشد اگر داستان‌نویس خود را مکلف بداند. روایات، مضامین مناسبی برای داستان‌نویس مذهبی است.
این منتقد ادبی در ادامه با اشاره به خط قرمزها و داستان‌نویسان مذهبی گفت: داستان‌نویس مذهبی باید (مکلف است) خطوط قرمز را تبیین و تشریح کند.
او با بیان اینکه داستان‌نویس، مورخ نیست، ادامه داد: البته بهتر است که تخیل نویسنده، مشهورات تاریخی را نقض نکند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا توانسته‌ایم به نوعی از داستان برسیم که به آن بتوان گفت داستان دینی و آیا این نوع داستان مؤلفه‌های خاص خود را دارد یا خیر بیان کرد: بدون ارزش‌گذاری، داستان دینی در ایران سابقه‌ای طولانی دارد اما پس از انقلاب اسلامی روندی به سوی جریان شدن پیدا کرد. ادبیات انقلاب اسلامی، مجموعه‌ای است فربه مشتمل بر شعر و قصه که هم ویژگی‌های انقلابی را دارد هم صبغه اسلامی را. پس بخش مهمی از داستان‌های دینی امروز که متعلق به ادبیات انقلاب اسلامی است مولفه‌های اجتماعی (سیاسی) را در خود دارد. یعنی داستان دینی‌ای که موضع‌گیری سیاسی در آن مهم است. از داستان‌های کوتاهی که در سال‌های ابتدای انقلاب در نشریات (مثلا جنگ سوره) تا امروز شواهد مثال فراوان است.
آیا داستان دینی در تقسیم‌بندی‌های نوع ادبی (ژانر) نیز قرار می‌گیرد: من ژانری به اسم ژانر دینی در متون نظری ندیده‌ام اما ایرادی هم نمی‌بینم که تبیین و تعریفی برای آن انجام شود.
وی در ادامه به نمونه‌هایی از داستان‌های خارجی با مؤلفه‌های داستان دینی اشاره و بیان کرد:
نمونه فراوان است، از داستان‌هایی که به زندگی مقدسین پرداخته‌اند تا رویکردهای دینی در بیان موضوعات مختلف. در همه ژانرهای ادبی هم می‌توان داستان دینی را پی گرفت. تالستوی روس، گوته آلمانی، گراهام گرین انگلیسی، پل کلودل فرانسوی داستان‌های دینی با تعبیری که آمد دارند.
وی پرداختن به موضوع پیامبر مکرم اسلام(ص) و اصلاح تصویر ایشان در متون و اذهان غربی‌ها را ضروری دانست و گفت با توجه به توهین‌های مکرری که در غرب به اسلام و پیامبر اسلام(ص) می‌شود و با توجه به نوعی اسلام‌هراسی که در غرب به و جود آمده، ادبیات می‌تواند نقش موثری در این بحران‌ها ایفا کند.
دوشنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۹ - ۰۹:۴۰
نظر شما