به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به تازگی محمود امجدی مجموعه داستانی از داستان‌های پنج نویسنده مشهور ژاپنی، ترجمه کرده است. کتاب «داستان‌های ژاپنی» توسط نشر ثالث منتشر شده و شامل داستان‌هایی از یاسوشی اینویه، هاروکی موراکامی، شچیرو فوکازا، آکوتاگاوا و کنجی ناگامی است. این مجموعه داستان، ژاپن معاصر و کهن را نشان می‌دهد و هر داستان برآیند سبک کاری نویسنده است. این نویسندگان همگی از معروف‌ترین نویسندگان ژاپنی در جهان هستند که آثار آن‌ها به زبان‌های مختلف ترجمه شده است. ادبیات ژاپن بعد از تحولات اجتماعی-سیاسی توانست به جهانی‌شدن نزدیک شود و هر یک از این نویسندگان در این جهانی‌شدن ادبیات ژاپن نقش بسزایی داشته‌اند. در ایران موراکامی بیشتر از بقیه شناخته شده است اما خواندن این مجموعه ما را با ادبیات ژاپن و تلفیق سنت و مدرنیته در ادبیات داستانی آشنا می‌کند. در ادامه گفت‌وگوی ایبنا را با محمود امجدی می‌خوانید:

از دلیل ترجمه مجموعه داستان‌های ژاپنی به ما بگویید. 
من به ادبیات و سینمای ژاپن علاقه دارم. چند نویسنده ژاپنی از جمله اکوتاگاوا را برای این مجموعه انتخاب کردم، نویسنده‌ای که همچون صادق هدایت، پایانِ دردناکی داشت و در 35سالگی خودکشی کرد. اما با وجود این دوره کوتاه زندگی و فعالیت، یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان ژاپن به حساب می‌آید و جایزه ادبی معتبری به نامش استوار است. تنها جایزه‌ای در ژاپن که بر فروش کتاب اثرگذار است. مثلا کتاب ریزاواتایا در سال 2013 تیراژی بالاتر از پانصدهزار جلد داشته و یا رمان هیتومی کانه هارا از یک میلیون جلد فراتر می‌رود. او متولدِ 1892 است. یاسوشی اینوئه با کسب جایزه اکوتاگاوا به شهرت می‌رسد. آثارش مورد توجه کارگردان‌های بزرگی همچون کوروساوا قرار می‌گیرد. که ای کومانی با توجه به رمان استادِ چای، فیلمی می‌سازد که برنده شیر نقره‌ای ونیز می‌شود. شیچیرو فوکوزاوا با اولین داستانِ کوتاهش، گردش در نارایاما جایزه انسان نو را می‌برد. از این داستان دو بار برای ساختن فیلم استفاده می‌شود، کینوشیتا در سال 1958 و ایمامورا در سال 1983 که جایزه نخل طلای جشنواره کَن را می‌برد.

ایمامورا همان کسی است که برای بار دوم در سال 1997 برنده دومین نخل طلا، مشترکا با عباس کیارستمی می‌شود. کنجی ناکاگامی که متولد 1946 است فقط 46 سال عمر می‌کند (مرگ بر اثر سرطان کلیه). عشقش به نوشتن، جَز و سینما بسیار بزرگ است. او نخستین نویسنده متولد بعد از جنگ است که جایزه معتبر اکوتاگاوا برای رمان کاپ را بدست می‌آورد. هاروکی موراکامی می‌گوید که تک فرزند و گوشه‌گیر بودم، با کتاب‌ها و گربه‌هایم سر می‌کردم. فورا پی بردم که خیال و داستان تخیلی از زندگی واقعی بهتر است. با گربه‌هایم صحبت می‌کردم. من داستان‌هایی از این نویسنده‌های جالب توجه انتخاب کرده‌ام.
 
انتخاب داستان‌های این مجموعه بر چه اساسی صورت گرفته است؟ 
 نظرم این بود که از این پنج نویسنده جالب توجه، داستان‌هایی در ژانرهای مختلف به خوانندگان پیشنهاد بدهم. نخست داستانی اجتماعی در آداب و رسوم و سنت‌های ژاپن پیشنهاد شده است. آنگاه یکی از اولین داستان‌های تخیلی موراکامی که برای اولین بار در مجله هفتگی معروف نیویورکر در سال 1990 به چاپ رسید. سپس یک داستان جنایی متفاوت و به دنبالِ آن یک داستان از افسانه‌های ژاپنی می‌آید. و سرانجام روایتِ زندگی شخصی اکوتاگاوا که می‌داند آخرین روزهای عمرش را می‌گذراند. یک بار دست به خودکشی می‌زند و با ناکامی مواجه می‌شود اما بار دوم موفق می‌شود و به نگرانی و هراسش از این‌که بسان مادرش در جنون غرق و نابود شود پایان می‌بخشد. ما در این مجموعه داستان‌ها از ژاپن مدرن و معاصر تا ژاپن کهن و اسطوره‌ای داستان می‌‌خوانیم. درباره ژاپنی که در این مجموعه منعکس شده بیشتر توضیح دهید. 
دوره ی مِیجی (1916-1867) با تغییر موضع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شناخته می‌شود. این تغییر موضع، تبدیلِ سیستم فئودال به یک سیستم صنعتی غربی است. یعنی پایان سیاست انزوای خود خواسته و آغاز سیاست نوسازی اعلام می‌شود. نویسنده معروف ژاپنی، سوزِکی ناتسومه، نماینده این گذر ژاپن به سوی تجدد و نوگرایی است. رمانِ او «من یک گربه هستم» این دگرگونی را از نقطه نظر یک گربه بیان می کند. وقتی اکوتاگاوا در سال 1915 داستانِ راشومون را می نویسد، سوزِکی ناتسومه که پیشگام نوگرایی است، او را به عنوان نویسنده به رسمیت می‌شناسد و مورد تشویق قرار می‌دهد. ژاپن درهایش را به سوی خارج می‌گشاید اما برای وفق دادن سنت‌هایش با مدرنیته آمده از غرب در رنج است. اکوتاگاوا این دشواریِ آمیختگی پیوندِ ادبی کشورش و غرب را عینیت می‌بخشد. همه نویسندگان این مجموعه داستان، پرورش یافته دوران مدرن و پسامدرن ژاپن هستند. موراکامی سال‌های زیادی در اروپا و آمریکا زندگی و تدریس کرده است. تاثیر غرب در آثارش محسوس است. اگرچه او به ادبیات پست مدرنیست نزدیک شده است و از او نویسنده‌ای جهانی ساخته اما برای شخصیت‌های رمان و داستان‌هایش، زندگی تحقق یافته ژاپنیِ معاصر را نگه داشته است.
 
درباره داستان «ملاقات» از یاسوشی اینویه  و سبک منحصر به فردش بگویید. 
همانطور که گفتید، سخت است که سبکی برای این نوول در نظر گرفت. منحصر به فرد برازنده‌اش است. داستانی بسیار ساده اما پر معنی و دلپذیر. در آن تعلیق است. به مسایل اجتماعی می‌پردازد، و لحظه‌های شاعرانه دارد و از طنز هم بسیار بهره برده است. فراموش نکنیم که او فلسفه خوانده، رساله دکتری‌اش راجع به پل والری شاعر فرانسوی بوده و از سال 1929 شروع به نوشتن اشعارش می‌کند.
 
درباره تخیل در داستان «تلویزیون‌چی‌ها» موراکامی بیشتر توضیح دهید. 
 موراکامی تاثیر نویسندگانی چون ریموند چندلر، کورت ونگات و فرانتس کافکا را انکار نمی‌کند. او به ادبیات پست مدرنیست نزدیک شده است. برای اشاره به یکی از مشخصه‌های داستان «تلویزیون‌چی‌ها»، می‌توان از رئالیسم جادویی مختصِ داستان‌ها و رمان‌های  گابریل گارسیا مارکز نام برد. تعریف خیلی ساده رئالیسم جادویی، به کار بردن عناصر جادویی در یک دنیای واقع گرا است. شخصیت مرد داستان، کارمند عادی یک شرکت سازنده وسائل الکتریکی است که ناگهان مورد هجوم تلویزیون‌چی‌های غیرعادی قرار می‌گیرد. زنِ حساس و زود رنج او که با کوچک‌ترین تغییر در آپارتمان نارضایتی‌اش را ابراز می‌کند، با دیدن تغییرات بی‌شماری که تلویزیون‌چی‌ها در آپارتمان به وجود آورده‌اند، هیچ عکس‌العملی از خود نشان نمی‌دهد. این داستان، مکرر به رنگِ خیال و توهم آمیخته شده است. شخصیت‌ها، مستقر در یک زندگی عادی و روزمره در دنیایی واقع گرا، ناگهان از ریل خارج می‌شوند. چاپِ ترجمه این داستانِ ژاپنی در یک مجله مهم ادبی آمریکایی (نیویورکر) یک حادثه تعیین کننده برای حرفه نویسنده‌اش و برای تاریخ ترجمه ادبیات ژاپنی به انگلیسی بود. از آن پس، آثار موراکامی در بیش از 50 کشور جهان چاپ شده‌اند.
 
«باشکوه‌ترین تخت‌ها» داستان یک انتقام است. این اثر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ 
تاکائو، وقتی به کلانتری رفت و آمد می‌کند و برخوردهایی با یکی از بازپرس‌ها دارد، حس می‌کند که رنجیده و زخم‌خورده است. به او اهانت شده است. شبح اغواکننده انتقام، ذهن و روحش را اشغال می‌کند. بخصوص که آن بازپرس، غیرمستقیم مانع شد که کتابی از داستایوفسکی را بدزدد. اما عامل دیگری هم محرک اوست. پدرش چند بار به خاطر دزدی آهن پاره‌هایی به زندان می‌افتد و هر بار به راحتی اعتراف می‌کند، و این «اعترافات برایش خیلی سخت و سنگین بود». در این آشفتگی ذهن و روح، وسوسه‌ای حاکی ازعصبانیت، به یکباره در او پیدا شد. این خود شیفتگی جایش را در ذهن او باز می‌کند و قسم می‌خورد که در مقابل همان میزِ کارِ کهنه کلانتری که پدرش اشک‌ریزان عذرخواهی کرده بود، بایستد و مقاومت کند. او هیچ مدرکی برجا نخواهد گذاشت.
 
درباره سویه‌های اسطوره‌ای داستان اهریمن بیشتر توضیح دهید.
 در افسانه‌های ژاپنی، یوکای‌ها (اشباح، ارواح و اهریمن‌ها) انواع مخلوقات خارق‌العاده در فرهنگ مردم هستند. اغلب آن‌ها یک روح شرور را به ذهن متبادر می‌کنند. اُونی ها نوعی یوکای هستند که در هنر و ادبیات و تئاتر ژاپن حضور دارند. با توجه به منابع، ظاهرهای متفاوتی باهم دارند اما به طور معمول شکل انسانی دارند، با قد و قامتی غول‌آسا و چنگال‌هایی تیز و برا. با این وجود، چون شکل‌شان کاملا مشخص نیست، بعضی جزییات اندام‌شان باهم کاملا متفاوت‌اند، مثلا تعداد چشم‌ها، انگشتان دست و پا، رنگ پوست که معمولا قرمز یا آبی است. در بعضی روستاها مراسمی برگزار می‌کنند تا اُونی‌ها را فراری دهند، به ویژه در ابتدای بهار. در بعضی جشن‌ها مردم دانه‌های سویا را به خارج از خانه می‌اندازند و فریاد می‌زنند: «اُونی خارج شو! مال و منال داخل شو!» مجسمه‌های میمون برای محافظت از اُونی‌ها نصب می‌شوند. اُونی‌ها به تدریج بدجنسی نخستین خود را از دست داده و به نقش محافظ آن‌ها افزوده می‌شود. و این چنین است که مردان لباس اُونی‌ها را به تن می‌کنند و در ابتدای راه‌پیمایی‌ها و رژه‌های جشن قرار می‌گیرند. کنجی ناکاگامی در شبه جزیره کی ای، زادگاه افسانه‌ای ژاپن به دنیا آمده است و طبیعت آن او را به وجد می‌آورد. در تمام نوشته‌هایش، که در آن‌ها دنیایی سحرانگیز و فریبنده مطرح است، شاهد تقاطع دنیای زنده‌ها و مرده‌ها، تقدس و پلیدی، که ویژگی یک ژاپن هم‌زمان اعجاب انگیز و وحشی است، هستیم.
 
مجموعه داستان‌ «داستان‌های ژاپنی» ترجمه محمود امجدی در 194 صفحه و با قیمت 35 هزارتومان توسط انتشارات ثالث به چاپ رسیده است.