به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) «مباحثی پیرامون دموکراسی و تنوع» مجموعه مقالاتی پیرامون مبحث دموکراسی و تغییرات و پیچیدگی‌های آن در جهان معاصر است که توسط «جلیل یعقوب زاده ی فرد» و به همت انشارات «قالان یورد» منتشر شده است. بخشی از این مقاله‌ها پیشتر در نشریات تبریز منتشر و اکنون در قالب یک کتاب گردآوری شده است.
مترجم در پیشگفتاری که بر کتاب نوشته برای همراه کردن مخاطبان سعی به ترسیم شمایی کلی از دموکراسی و تحولات آن در دوران اخیر دارد، تحولاتی که با برجسته شدن گفتمان اقلیت و آغاز موج جدید دموکراسی همراه است. او در توضیح اهمیت یافتن مفهوم اقلیت و قومیت در پدید آوردن شکل جدیدی از دولت مدرن می‌نویسد: «در سال‌های اخیر، سازمان‌های بین‌المللی، هماهنگ با تغییر برداشت‌های خود از حقوق بشر، دیدگاه‌های خود را درباره‌ی شاخص‌های دولت مدرن موردبازنگری قرار داده‌اند. ایده‌ی نوینی از ملّت- دولت‌سازی شکل‌گرفته است. در گفتمان بین‌المللی معاصر، ایده دولت واحد، متمرکز و متجانس به‌طور فزاینده‌ای پدیده‌ای غیر تاریخی و متعلّق به عصر ملّت- دولت‌سازی همگون ساز معرفی می‌شود و در مقابل دولت‌های متکثر، چند زبانی و چند سطحی با ساختارهای داخلی پیچیده برای شناسایی و توانمندسازی مناطق و اقلیت‌های گوناگون، نماینده رهیافت دولت مدرن قلمداد می‌شوند. تغییر گفتمان بین‌المللی در تعیین شاخص‌های دولت مدرن درعین‌حال، راه را برای ورود اقلیت‌ها به صحنه سیاست به‌منزله بازیگران سیاسی گشود. در پرتو مدل قدیمی، بسیج سیاسی قومی در بسیاری از کشورها امری مذموم، نامشروع و مورد بدگمانی ارزیابی می‌شد، امّا امروزه، مشارکت ملموس و فعالانه کُنشگران و جنبش‌های سیاسی و قومی جزء ذاتی جامعه آزاد و دموکراتیک شناخته می‌شود.»
در حقیقت آن چه در این مجموعه مقالات مورد توجه بوده، بازخوانی بخشی از تجربه کشورها و نظریه‌پردازی‌های صورت گرفته در حوزه مفهوم دموکراسی با تکیه بر مفاهیم تنوع محوری است. کتاب از پنج مقاله تشکیل‌شده که هر کدام بخشی از این موضوع را مورد توجه قرار داده‌اند. مقاله نخست با عنوان «گزاره‌های هستی‌شناختی نظریات دموکراسی تک‌لایه‌ای و چندلایه‌ای به قلم «ایلخان تکه‌لی» با رویکردی فلسفی به بررسی گزاره‌های معرفت‌شناختی و فرایند تصمیم‌گیری در هر یک از مدل‌های دموکراسی می‌پردازد. این مقاله نشان می‌دهد چگونه با تحوّل معرفت‌شناختی پیش‌آمده مدل‌های دموکراسی تحول‌یافته و صورت کاملتری پیدا کرده‌اند، به‌گونه‌ای که انتقادات وارده بر دموکراسی را پوشش دهند.
«لیبرال دموکراسی در بن‌بست: لزوم بازنگری در روابط اقلیت- اکثریت برای برقراری صلح و اجتناب از مناقشه نوشته «نور اولوشاهین» مقاله دوم این مجموعه است که تلاش می‌کند در سایه نقد لیبرال دموکراسی راه‌حل‌هایی را که در دموکراسی‌های امروزین برای تنظیم روابط بین اکثریت و اقلیت ارائه‌شده است، موردبحث قرار دهد.
مقاله‌ی سوّم تحت عنوان «ایده‌ی دموکراسی متکثر و حقوق بشر» به قلم «بلنت یاوز» به بررسی رابطه دموکراسی و حقوق بشر می‌پردازد و در سایه این بحث، تفاوت ماهوی بین دموکراسی مبتنی بر رأی اکثریت و دموکراسی متکثر را به بحث می‌نشیند.
«بازاندیشی در بحران شهروندی: ملی‌گرایی لیبرال و نظریات میهن‌پرستی مبتنی بر قانون اساسی» عنوان مقاله‌ی چهارم است که توسّط «تولگا کارابولوت» به نگارش درآمده است. این مقاله به نقد دموکراسی مباحثه‌گر و نظریه میهن‌پرستی مبتنی بر قانون اساسی و یا همان چیزی که ملی‌گرایی مدنی نامیده می‌شود، می‌پردازد. ازآنجاکه برخی از مباحث مطروحه در ترکیه با ایران همانندی بسیاری را نشان می‌دهد، این مقاله ازنقطه نظر درک و ارزیابی نقطه نظرات برخی از صاحب‌نظران اصلاح‌طلب که دمکراتیزاسیون را ذیل ملی‌گرایی ایرانی تعریف نموده و آن را «ملی‌گرایی مدنی» می‌نامند می‌تواند مفید باشد.
مقاله پنجم و پایانی کتاب با عنوان «جمهوری‌خواهی لیبرال، چند‌فرهنگ‌گرایی و دموکراسی» نوشته ناظم ایرم به بازخوانی انتقادی رویکرد چند‌فرهنگ‌گرایی به‌عنوان مسلط‌ترین رویکرد در برخی از کشورهای مهاجرپذیر اروپایی و آمریکایی همچون سوئد و کانادا می‌پردازد. این مقاله نشان می‌دهد که قبول پیش‌فرض‌های فرهنگی این نظریه چگونه راه را برای سوءاستفاده‌ی گروه‌های نژادپرست که تفاوت‌های قومی را با انتساب آن به فرهنگ توجیه می‌سازند، می‌گشاید.
«مباحثی پیرامون دموکراسی و تنوع» نوشته گروهی از نویسندگان با ترجمه جلیل یعقوب زاده فرد در 182 صفحه، شمارگان 200 نسخه و قیمت 42 هزار تومان به همت انتشارات قالان یورد در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
سه‌شنبه ۸ تیر ۱۴۰۰ - ۰۹:۰۴
نظر شما