خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ ارتباط با ناشران کشورهای مختلف مشکلات و سختی‌هایی به همراه دارد، اما موجب تبادل اطلاعات میان فعالان حوزه نشر و ارتقای عملکرد هر دو طرف می‌شود. نمایشگاه‌های بین‌المللی و جوایز ادبی فرصتی مناسب برای برقراری این ارتباط است، با این وجود، لازم است تا در فاصله برگزاری آن‌ها قرارهایی میان ناشرها از کشورهای مختلف گذاشته شود و نویسندگان، مترجمان و تصویرگران از آخرین اقدامات و دستاورهای این حوزه با خبر باشند. انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سال‌ها است کپی‌رایت کتاب‌ها را خریداری و آن‌ها را با اجازه ناشر و مولف ترجمه و منتشر می‌کند. این موسسه برای گسترش ارتباط با همکارانش در دیگر کشورها اقداماتی انجام داده‌است که همه‌گیری بیماری کووید 19 آن را تحت تاثیر قرار داد.
سعیده ارگانی، مدیر بخش کپی‌رایت انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با تاکید بر اینکه آثار تصویرگران ایرانی راحت‌تر مورد قبول جامعه بین‌الملل قرار می‌گیرد، گفت: نویسندگان باید به مجامع بین‌المللی بیایند و کارهای موفق ناشران بین‌المللی را ببینند و نکاتی را در کارهای خودشان مد نظر قراربدهند.
به نظر شما برای گسترش حضور ناشران ایرانی و معرفی بیشتر آثار نویسندگان و تصویرگران در عرصه بین‌المللی چه اقداماتی باید انجام شود؟
اطلاع کلی از این فعالیت ندارم، درباره فعالیت‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌توانم بگویم، همواره توجه می‌شود تا کتاب‌ها به خوبی ترجمه شود. دوم حضور و معرفی خوب کتاب‌ها در جوامع بین‌المللی مطرح است. تلاش ما در کانون این است که بتوانیم کتاب‌ها را به صورت ترجمه شده در نمایشگاه‌های بین‌المللی معرفی کنیم. برای مثال در فروردین ماه نمایشگاه کتاب بلونیا برگزار می‌شود، قراراست تعدادی از کتاب‌های کانون را ترجمه، در چند نسخه چاپ کنیم، به آنجا ببریم و در عرصه بین‌المللی معرفی کنیم. یکی از راه‌های معرفی نویسنده‌ها ترجمه آثار آن‌ها است و کانون سعی کرده‌است هر سال چند اثر را در حد بضاعت ترجمه کند.
روش دیگر معرفی آثار و نویسندگان، حضور در جوایز ادبی است. مهم‌ترین آن‌ها آسترید لیندگرن و هانس کریستین آندرسن است. شورای کتاب کودک نامزدهای ایرانی جایزه اندرسن را معرفی می‌کند. کانون یکی از چهار هیات انتخاب کاندیداد در ایران است. در دو سال اخیر آقای حمیدرضا شاه‌آبادی را معرفی کردیم دوره‌های قبل آقای فرهاد حسن‌زاده، احمدرضا احمدی و هوشنگ مرادی کرمانی را معرفی کرده‌بودیم.
فعالیت دیگری که خانه کتاب و ادبیات برای مطرح کردن نویسندگان انجام می‌دهد، این است که هر سال نویسندگانی را انتخاب می‌کند و برنامه‌هایی ویژه برای نویسندگان و تصویرگران برگزار می‌کند تا آن‌ها فرصت رصد نمایشگاه‌های بین‌المللی و فعالیت روز ناشران و نویسندگان را داشته‌باشند.
در ایران مترجم‌های عالی نداریم
به نظر شما شما آثاری که در ایران تالیف و تصویرگری می‌شود، چه اندازه دارای قابلیت عرضه در بازار بین‌المللی است؟ آیا نویسندگان و تصویرگان بیشتر باید در زمان خلق اثر به مسائل بین‌المللی توجه کنند؟
باید بیشتر به این مسائل توجه کنند. تصویرگران به خوبی خود را در سطح بین‌المللی نشان دادند و جوایز زیادی بُردند، برخی از تصویرگران کارهای بین‌المللی و مشترک با نویسندگان خارجی کردند که نخستین بار توسط ناشران خارجی چاپ شده‌است. در حوزه بین‌الملل، کارهای تصویرگران بهتر از نویسندگان است، شاید یکی از دلایل این باشد که کارهای نویسندگان باید ترجمه و در سطح بین‌المللی معرفی شود، اما نیاز به تغییری در تصاویر نیست.
ترجمه مساله قابل بحث در میان فعالان این حوزه است، زیرا در ایران مترجم‌های عالی نداریم و شاید یک دلیل عقب ماندن در عرصه‌های بین‌المللی همین مشکل ترجمه باشد.
نویسندگان خیلی خوبی در ایران داریم که موضوع‌های خوبی را کار می‌کنند. آثار مولفان ایرانی در مجامع بین‌المللی قابل ارائه است، البته درصورتی که شرایط مورد توجه به متون را در نظر داشته‌باشند. برای مثال متن‌ها طولانی نباشد و موضوع‌های جدید انتخاب کنند. در مذاکرات با ناشران بین‌المللی این مسائل را مورد توجه قرار می‌دهیم. گاهی ناشران خارجی به این دلیل که متن‌ها طولانی است یا موضوع جدید نیست، از کتاب استقبال نمی‌کنند. خیلی از مواقع می‌گویند که تصاویر خوب است، اما داستان خوب نیست. نویسندگان باید به مجامع بین‌المللی بیایند و کارهای موفق ناشران بین‌المللی را ببینند و نکاتی را در کارهای خودشان مد نظر قراربدهند.
لزوم تشکیل مجامع برای تبادل تجربه میان نویسندگان ایرانی و خارجی
با توجه به تجربه‌ای که در حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی مختلف دارید، آیا اقدامی بوده که بخواهید در ایران اجرا کنید و جای خالی انجام آن را احساس کرده‌باشید؟
چیزی که همیشه می‌خواستیم انجام شود، اما به دلیل مشکلات عدیده‌ای که نمی‌خواهم نام ببرم، نتوانستیم آن را عملی کنیم، برگزاری مجامع و کارگاه‌هایی با حضور کارشناسان بین‌المللی بود. در برنامه داشتیم در کانون از نویسندگان مطرح دنیا دعوت و برای برگزاری کارگاه آموزشی برنامه‌ریزی کنیم، تا تبادل تجربه میان نویسندگان ایرانی و نویسندگانی از کشورهای دیگر اتفاق بیافتد. این روند می‌توانست رویداد مفیدی برای نویسندگان ایرانی باشد که به دلیل مشکلات اقتصادی به نتیجه نرسید.
البته باید توجه داشت که کانون چند دوره کارگاه‌هایی برای تصویرگران برگزار کرد، می‌خواستیم این اقدامات را برای تصویرگران هم داشته‌باشیم، اما به دلیل همه‌گیری بیماری کووید19 بسیاری از برنامه‌ها تغییر کرد. شاید در سال‌های آینده بتوانیم این دیدگاه را اجرایی کنیم اما هنوز به ثمر نرسیده‌است.
کیفیت چاپ در ایران خیلی بالا نیست
آیا مقدار بودجه‌ای که در گرنت در نظر گرفته می‌شود، به اندازه‌ای است که ناشران ایرانی بتوانند با همان بودجه شمارگان کتاب را در ایران چاپ کنند؟
در کانون چند بار با چنین درخواستی مواجه بودیم، اما عملی نشده‌است. در سال‌های گذشته چاپخانه‌ای مختص کانون داشتیم، اما چند سالی است که چاپخانه کانون فعالیت نمی‌کند، مواردی بود که ناشران خارجی کپی‌رایت را خریداری کردند و از ما خواستند تا کتاب را چاپ کنیم. آن‌ها حاضرند هزینه‌های چاپ را پرداخت کنند.
هزینه‌های چاپ در ایران نسبت به کشورهای دیگر پایین‌تر است، زیرا کیفیت چاپ خیلی بالا و جهانی نیست، اما ناشرانی که برای اولین‌بار می‌خواهند بازاریابی کنند، ترجیح می‌دهند از کیفیت کتاب صرف نظر و کتاب را در ایران چاپ کنند. وقتی چنین درخواستی از کانون می‌شود، آن‌خا را به چاپخانه‌داران ایرانی معرفی می‌کنیم.
چهارشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۰ - ۱۰:۲۴
نظر شما