به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «مفاخر ملی-مذهبی» انتشارات سوره مهر یک مجموعه چند جلدی از زندگی­‌نامه شاعران، دانشمندان، فلاسفه و ... ایرانی است که، قرن­‌ها پیش در این کشور زندگی می­‌کردند. در این مجموعه بچه‌ها قصه‌هایی کاملا ایرانی را می‌خوانند، قصه‌هایی که هر کدام قسمتی از هویت و ریشه کشور هستند. این بخش از کتاب‌های سوره مهر را نویسنده‌های خوبی بازنویسی می‌کنند تا بچه‌ها هم سهم خود را از این گنجینه داشته باشند. یکی از کتاب‌های این مجموعه «زندانی قلعه هفت حصار» است که زندگی­‌نامه ابوعلی­‌سینا است و حسین فتاحی آن را انجام داده است. 

فتاحی، زندگی ابوعلی­‌سینا را در قالب داستان‌ و متناسب با فهم و درک نوجوانان نوشته است. نه تنها کتاب بلکه زندگی او پر است از ماجراهای گوناگون و پرشور که هم مایه سرگرمی‌اند و هم آگاهی‌بخش. با فتاحی درباره این کتاب و لزوم بازنویسی زندگی­‌نامه دانشمندان برای بچه‌ها حرف زده و این را پرسیدیم که می‌توان با مطالعه به بچه‌ها مسیر داد و زندگی‌شان را تحت‌تاثیر قرار داد. او معتقد است اگر راه، شیوه زندگی این دانشمندان را جلوی بچه­‌هایمان نگذاریم مردم یک کشور، به آدم‌هایی بی­‌ریشه و بی‌­هویت تبدیل می­‌شوند. در نتیجه نوجوانان برای الگوبرداری رو به فرهنگ غرب می­‌کنند. اگر واقعا دغدغه دین داریم، باید زندگی بزرگانی که داریم یا کسانی را که در عمل انسان­‌های بزرگی بودند، به بچه­‌ها نشان دهیم تا اینها الگو بچه‌های ما شوند. در ادامه گفت‌وگوی ما با این نویسنده را می‌خوانید:

چرا زندگی ابن­‌سینا را برای بازنویسی و ارائه به نوجوان‌ها انتخاب کردید؟
یک طرح به عنوان مفاخر ملی-مذهبی از سمت آقای زم در حوزه هنری کلید زده شد. در این طرح از نویسندگان دعوت شد که زندگی مفاخر را به صورت داستانی بازنویسی کنند. من زندگی ابوعلی‌­سینا را انتخاب کردم. زندگی او را خواندم. کتاب­‌هایی را که با نگاه­‌های مختلفی بود، مطالعه کردم. بنابراین تصمیم گرفتم برای شناخت درست و دقیق نوجوانان از این دانشمند، زندگی او را بازنویسی کنم. چون در رابطه با زندگی ابوعلی‌­سینا نگاه‌­های متفاوتی وجود دارد. روایت‌­ها گاها متناقض هستند. در بعضی کتب اغراق شده و در بعضی اجحاف. سعی کردم یک روایت تاریخی و درست و در عین حال صحیح­‌ترین روایت از زندگی او، به صورت داستان بنویسم. زندگی ابوعلی­‌سینا دائما دستخوش فراز و نشیب بوده است. به همین علت او زندگی معمولی نداشته است چون دائما در حال فرار از دست پادشاهان آن زمان بوده است.

ابن­‌سینا که در قرن چهارم بوده یعنی تقریبا هزار سال پیش، به نظر شما زندگی او مناسب نوجوانان امروزی است؟
بله. قطعا. چون داستان زندگی انسان معروفی است. علاوه بر این، کتاب زندگی­نامه دانشمندی است که نه تنها به عنوان یک دانشمند بزرگ ایرانی است؛ بلکه به‌عنوان یک دانشمند معروف در جهان است. در حال حاضر کتاب‌­های ابوعلی‌­سینا هم در دانشگاه­‌های پزشکی دنیا و هم در دانشگاه‌­های سنتی ایران تدریس می‌­شود. نظرات او هنوز که هنوز است مورد استفاده قرار می‌­گیرد. علاوه بر آن مسائل سیاسی آن زمان را به تصویر کشیده است. زندگی درباریان و خویشاوندان آن­ها را که غرق در فساد مالی بودند، نشان می‌­دهد. در قرن چهارم کشور به وسیله چندین پادشاه اداره می‌­شد و مردم تحت نفوذ پادشاهان آن زمان بودند. حتی مرگ او به صورت دسیسه اتفاق می­‌افتد. زندگی پر از ماجراجویی داشته است. با چاپ بیشتر این کتاب می‌توانیم زندگی درست و دقیق ابوعلی­‌سینا را به مردم معرفی کنیم. «زندانی قلعه هفت حصار» زندگی پرجاذبه و پرتلاطم و در عین حال تلاش یک فیلسوف را نشان می‌­دهد. ابوعلی­‌سینا در حین فرار نیز لحظه­‌های از دانش آموختن و آموزش دادن دست برنمی­‌دارد. دائما در حال مداوا بیماران است. زمانی که زندانی می­‌شود و در داخل زندان بزرگ­ترین اثر خود را می‌­نویسد. این کتاب می­‌تواند حتی برای جوانان و بزرگسالان هم جذاب باشد و حداقل سالی یک بار به چاپ مجدد برسد.
این کتاب‌ها می‌تواند بر روی نحوه زندگی نوجوانان امروزی تاثیر بگذارند؟
صد در صد. یکی از مشکلاتی که در حال حاضر و در زندگی نوجوان امروز است، راحت‌­طلبی و ساده­‌طلبی است. نه تنها نوجوان امروز بلکه خیلی از ما با کوچک‌­ترین مشکلی جا می‌­زنیم و از سختی فرار می­‌کنیم. در صورتی که زندگی ابوعلی­‌سینا درست برعکس این موضوع است. زندگی او پر است از تلاش، سخت‌­کوشی و اینکه در بدترین شرایط هم از اهداف خود دور نمی­‌شود. تمام این نکات درس­‌های بشری است. پیامبران هم در طول رسالت خود به دنبال بیان همین مطالب بوده‌­اند. این مطالب نه تنها در نوجوانان بلکه در کلیه سنین تاثیرگذار است. به خصوص برای کسانی که به دنبال دانش­‌اندوزی هستند یا حتی کسانی که می‌خواهند در حوزه طبابت مشغول به کار شوند. این کتاب روش درست مشهور شدن را به انسان‌­ها آموزش می­‌دهد. ممکن است فردی از راه دزدی و یا زیر پا گذاشتن حق دیگران به این شهرت رسیده باشد. ولی ابوعلی‌­سینا از راه درست مشهور می­‌شود. حتی لحظه‌ه­ای از شاخص‌­های شخصیت انسانی و یا اصول اخلاقی که اسلام بدان پافشاری کرده است دست نمی‌­کشد. او هرگز از آداب و رسوم ایرانی و اسلامی دور نشده است. در سخت‌ترین شرایط قدم کجی برنداشته است. همیشه در کنار مردم بوده و به آن­ها کمک کرده است. همواره سعی به افزایش علم خود در جهت آسایش مردم را داشته است. تمام این خصوصیات یک سرمشق برای مردم است. پیامبران و امامان سرمشق معنوی انسان­‌ها هستند؛ اما ابوعلی­‌سینا به عنوان یک سرمشق انسانی است که اگر کسی بخواهد مشهور شود به چه صورت و از چه طریقی به راه درست رسیده بدون اینکه حق کسی ضایع شود. نه از طریق دروغ، حقه و مدرک جعلی. او نه تنها در علم پزشکی بلکه در علم نجوم، فلسفه و ... به عنوان درآمد دانشمندان زمان خود بود. بعد از گذشت هزار سال هنوز مطالب او در دانشگاه‌­ها تدریس می­‌شود.

آیا نوجوانان اطلاعات لازم از دانشمندان قرون گذشته دارند؟
خیر. زمانی که ابوعلی­‌سینا زندگی می­‌کرد دانشمندان بزرگ دیگری مانند ابوریحان بیرونی، فردوسی و ... زندگی می­‌کردند و او در کنار انسان­‌های خیلی بزرگی بوده و کسب علم کرده است. قرن چهارم زمانی نبوده که بگوییم هیچ شخص فرهیخته‌ه­ای نبوده، بنابراین در آن زمان مشهور شده است. بلکه او در میان این همه انسان فرهیخته بوده و توانسته به این درجه از شهرت دست پیدا کند. انسان‌­های بسیار قدر در هر زمینه‌­ای حضور داشتند. اما او در تمامی علوم مثل ریاضیات، نجوم، فلسفه، سیاست، دین و ... سرآمد بقیه بوده‌ است؛ اما متاسفانه نه تنها نوجوانان بلکه بزرگسالان نیز از زندگی ابوعلی‌­سینا بی­ا اطلاع هستند. افسوس که ما نسبت به بزرگان و دانشمندان کشورمان خیلی بی­مهری می­‌کنیم. زمانی که زنده هستند قدر آنها را نمی‌دانیم و زمانی که از دنیا می‌­روند تازه یاد آنها می‌­افتیم که دیگر دیر شده ­است. چه اتفاقی بیفتد که ما سراغ یک دانشمند برویم. مگر اینکه دنیا دست بر روی دانشمندی بگذارد و بگوید این دانشمند متعلق به ما است. در آن زمان تازه به یاد می­‌آوریم که دنبال کنیم و دانشمند خود را پس بگیریم. مثل مولوی که از شاعران ایران بوده است؛ اما در حال حاضر به اسم کشور ترکیه ثبت شده است و از دستمان گرفتند. حتی از معماری‌های ما نیز تصاحب می­‌شود و ما فقط نظاره‌­گر هستیم؛ اما اینها وظیفه ما نیست بلکه وظیفه دولت مردان یک کشور است که امکانات لازم را در اختیار دارند. اگر با این روال پیش رویم، دانشمندان ما در گمنامی زندگی می­‌کنند تا زمانی که یکی­‌یکی فراموش ­شوند.

با این اوصاف به نظر شما هنوز هم می‌توان با کتاب خواندن به بچه‌ها مسیر داد و زندگی‌شان را تحت تاثیر قرار داد؟
مولوی و ابوعلی­‌سینا از یک جنس هستند. مولوی در ادبیات و ابوعلی­‌سینا در فلسفه و طب افراد شاخصی هستند. اینها ریشه‌­های فرهنگی ملت ما و انسان هستند. اگر اینها را سرمشق خود قرار ندهیم و به آنها توجه نکنیم یک کشور بی­‌هویت خواهیم داشت. اگر راه، شیوه زندگی و سبک زندگی اینها را جلوی بچه‌هایمان نگذاریم مردم یک کشور، به آدم­‌هایی بی­‌ریشه و بی‌­هویت که در زندگی امروزی هم نمونه آنها را می­‌بینیم، تبدیل می‌­شوند. در نتیجه نوجوانان برای الگوبرداری رو به فرهنگ غرب می‌­کنند. به عنوان مثال کارتون باربی ساخته می‌­شود و الگو بچه­‌های ما می‌­شوند. اگر مسئولین به فکر تربیت بچه­‌ها آن هم تربیت دینی باشند با باربی و ساسی مانکن و ... نمی‌­توان انسان­‌های دینداری پرورش داد. اگر واقعا دغدغه دین داریم، با نوحه‌­خوانی و سینه زدن کسی دیندار نمی‌شود. باید زندگی بزرگانی که داریم کسانی را که در عمل انسان­‌های بزرگی بودند، به بچه‌­ها نشان دهیم. اینها الگو بچه­‌های ما شوند. وگرنه بیست سال می­‌گذرد، می‌­بینیم که کار از کار گذشته و کسی نمی‌­تواند کاری انجام دهد. همه چیز از هم می‌­پاشد. به قدری همه چیز خراب می­‌شود که ما از ریشه­‌های فرهنگی‌­مان جدا می‌­شویم. ناشرین به این دلیل به وجود آمدن که این ارتباط برقرار کنند. هیچ ناشری برای بهره اقتصادی وارد این کار نمی‌­شود. دغدغه ناشرین، دغدغه فرهنگی است. این وظیفه مسئولین است که فکری برای این مشکل کنند. نگذارند ریشه فرهنگی دفن شود. می‌ترسم ده سال آینده، مردم آنقدر با این افراد بیگانه شوند که وقتی صحبت از یک فرد دانشمند و مشهوری مانند ابوعلی­‌سینا کنیم مردم بگویند او چه کسی است؟ آیا همچنین شخصی وجود داشته‌ ­است؟