پرونده «خاطرات دیدار شاعران با مقام معظم رهبری»/ شماره پنج؛ رضا اسماعیلی:
آرامش و برخورد فروتنانه حضرت آقا، تمام استرسهایم را از بین برد/ رهبری از آغاز انقلاب تا به امروز بزرگترین حامی شعر انقلاب بودهاند
رضا اسماعیلی، شاعر و پژوهشگر ادبی میگوید که در نخستین دیدار با حضرت آقا که در دوران ریاست جمهوری ایشان انجام شده، تمام استرسها و دلهرههایش با آرامش خاص معظم له و برخورد فروتنانه ایشان از بین رفته است.
اولین بار چه سالی مشرف به دیدار رهبری شدید؟
اولین دیدار من با امین شعر انقلاب در دهه اول انقلاب – بین سالهای 60 تا 65 - و در دوران ریاست جمهوری مقام معظم رهبری اتفاق افتاد.
در اولین دیدار چند ساله بودید و چه حس و حال خاصی در آن روز داشتید؟
من در آن سالها جوانی 24 یا 25 ساله بودم، احساسی که از دیدار با حضرت آقا داشتم، قابل توصیف نیست. احساس خیلی خوبی و آمیزهای از اشتیاق و افتخار داشتم. به راستی نیز نشاط و اشتیاق زاید الوصف شاعران برای حضور در برنامه دیدار با مقام معظم رهبری و شعرخوانی در این مجلس با شکوه و شاعرانه در قالب الفاظ نمیگنجد. از حدود یک ماه مانده به مراسم، شاعران به شوق دیدار حضرت آقا، از سراسر کشور به تکاپو میافتند تا به نحوی راهی برای حضور در این مراسم پیدا کنند. سیل ایمیلها، پیامکها و تلفنها به متولیان و مجریان مراسم گویای این اشتیاق زایدالوصف و عطش سیریناپذیر برای حضور در مراسم دیدار است. شاعرانی نیز که به هر علت توفیق حضور در این دیدار را پیدا نمیکنند، از شاعران دعوتشده به مراسم التماس دعا دارند که حتما سلامشان را به حضرت آقا برسانند.
چه خاطرهای از آن دیدار دارید؟
در آن سالها، دیدار شاعران با مقام معظم رهبری، دیداری خصوصی و بدون پوشش خبری و رسانهای بود. جمع شاعران شرکتکننده نیز به 30 تا 40 نفر محدود میشد. در آن دیدار خاطرهانگیز و فراموشنشدنی، شوق عجیبی به خواندن شعر در محضر رهبری داشتم و برای شعرخوانی لحظهشماری میکردم که به لطف خدا این فرصت فراهم شد و شعری برای امام علی (ع) خواندم و مورد تشویق کریمانه ایشان قرار گرفتم. دهه اول انقلاب بود و آن زمان ایشان در دوران ریاست جمهوری به سر میبردند و با شاعران زیادی نیز به دلیل علاقه خاصشان به ادبیات و شعر حشر و نشر داشتند، جلسههای دیدار با شاعران را نیز به صورت محدود و خودمانی برگزار میکردند و شاعران نیز با موضوع آزاد شعر میخواندند. در آن زمان من جوانی 25 ساله بودم و با شاعران حوزه هنری ارتباط داشتم. روزی آقای قزوه با منزل ما تماس گرفت و از من هم دعوت کرد که با جمعی از شاعران با یک مینیبوس به دیدار حضرت آقا برویم. من جوان بودم و جویای نام و از اینکه فرصتی فراهم شده که به دیدار رییس جمهور کشورم بروم اشتیاقی زایدالوصف داشتم و این دیدار برایم یک فرصت طلایی و شیرین بود. در عین حال مانند پرندهای مشتاق پرواز دلهره زیادی نیز داشتم و مردد بودم که کدام شعر را بخوانم که سرانجام شعری را درباره امام علی (ع) انتخاب کردم. یادم است در آن دیدار من و بسیاری از دوستان لباس اورکت بسیجی به تن داشتیم و پیش از شعرخوانی احساس میکردم شعرخواندن برایم بسیار دشوار باشد، در عین حال آرامش حضور و برخورد صمیمانه و فروتنانه ایشان باعث شد احساس کنم نه در مقابل یک شخصیت عالی رتبه سیاسی یعنی رییسجمهور کشور بلکه در برابر یک ادیب و شاعر حاضر شدهام و با امنیت خاطر و آرامش شعر خواندم. پذیرایی مختصر آن دیدار چای و شیرینی بود که در جوی صمیمانه و دوستداشتنی لذتبخشترین پذیرایی به حساب میآمد.
در آن دیدار چه شعری خواندید؟
در آن دیدار، من شعر زیر را که فرازی از یک مثنوی علوی است، خواندم:
ای علی، ای قبله آیینهها
بینهایت، بیکران، بیانتها
ای فراتر از تصور، از خیال
بحر عرفان، آفتاب بیزوال
ای تو خورشید نهان در زیر ابر
کوه علم و کوه حلم و کوه صبر
مظهر نور خدا، مولای دین
ای ملائک با نگاهت همنشین
جان قرآن، جانشین آفتاب
جلوه حق، اسم اعظم، نور ناب
جان ما را کن ز عشقت منجلی
ای فدایت جان عالم، یا علی
در آن دیدار چه ویژگی در حضرت آقا برایتان جذابیت خاص داشت؟
در کنار صمیمیت، فروتنی و مهربانی فوقالعاده، شخصیت ادبی مقام معظم رهبری بسیار بارز بود. اشتیاق زایدالوصفی که اهالی شعر و ادب به حضور در برنامه سالیانه دیدار رهبری با شاعران دارند نیز موید همین نکته است، این شور و اشتیاق بیانگر آن است که جامعه ادبی ما به رهبرمعظم انقلاب تنها به عنوان یک عالم دینی و رهبر سیاسی نگاه نمیکنند، بلکه در کنار همه این فضایل و کرامات، رهبر حکیم و فرزانه انقلاب را به عنوان ادیبی دقیقهیاب و منتقدی تیزبین نیز میشناسند که درک محضر ادیبانه و بهرهمندی از نقدهای عالمانه این شخصیت فرهیخته را در ارتقای کیفی آثار ادبی خود موثر میدانند. به راستی نیز برای جامعه هنری و ادبی ما باعث مباهات و افتخار است که رهبری نظام مقدس جمهوری اسلامی - همچون حضرت امام ( قدس سره الشریف ) - شخصیتی عالم، هنرمند، ادیب و صاحب تالیف علمی و فرهنگی فراوان است؛ شخصیت بیبدیلی که بیش از هر نویسنده و شاعری بر هنر و ادبیات احاطه و اشراف دارد و بیش از هر شاعر و نویسنده حرفهای رُمان، داستان و شعر خوانده است. اشراف و تسلط مقام معظم رهبری به ظرایف و دقایق هنر و ادبیات معاصر، گاهی باعث شگفتی و غبطه اصحاب فرهنگ و هنر میشود! تامل در این دقیقه که هیچ رُمان و مجموعه شعر تازه منتشر شدهای از نگاه تیزبین مقام معظم رهبری با همه مسوولیتها و مشغلههای سیاسی و اجتماعی به دور نمیماند - چنان که تقریظ عالمانه ایشان پیشانینوشت بسیاری از آثار ارزشمند است - به راستی نیز جای شگفتی دارد. اینکه رهبر فرزانه انقلاب با بزرگواری تمام بخشی از وقت خویش را در طول سال به دیدار با استادان شعر و ادب و شاعران اختصاص میدهند، حاکی از ادبپروری و شعردوستی ایشان است. ای کاش متولیان و مسئولان فرهنگی نیز از سیره عملی رهبر ادیب انقلاب، تکریم و تجلیل شایسته از اصحاب شعر و ادب را بیاموزند. ای کاش ... !!
کدام یک از بیانات رهبری در جمع شاعران برای شما دلنشینتر بوده است؟
دغدغهمندی، حساسیت و دقت نظر عالمانه مقام معظم رهبری در حوزه شعر دینی و آیینی همیشه برای من درسآموز و راهگشا بوده است. رهبر حکیم انقلاب، طرح مسایل غلط و خلاف آموزههای دینی و قرآنی را در شعر آیینی جایز نمیدانند و بر این دقیقه پای میفشارند که شعر اصیل دینی باید «متکی و مستند به معارف حقه الهیه» باشد. رهبر انقلاب به ما میآموزند که در برابر بیان مطالب انحرافی و خرافی که باعث مخدوششدن چهره اسلام و وهن خاندان رسالت میشود، نباید ساکت، بیتفاوت و منفعل بود و با مواخذه و تذکر به شاعر و مداح باید از تکرار چنین مسایلی پیشگیری کرد. تا آنجا که به یاد دارم، امین شعر انقلاب در تمام دیدارهایی که با شاعران و ذاکران اهل بیت(ع) در طول سالیان بعد از انقلاب داشتهاند، هر گاه در حضور ایشان شعر یا مرثیهای خوانده شده که با روح دین و آیین در تقابل بوده، بدون هیچ ملاحظهای به شاعر و مداح آن تذکر داده و خواستار اصلاح شعر یا مرثیه شدهاند.
دیدگاه رهبری انقلاب درباره ادبیات چیست؟
بی هیچگونه اغراقی، مقام معظم رهبری از آغاز انقلاب تا به امروز از بزرگترین حامیان شعر انقلاب بودهاند. امین شعر انقلاب شعر و ادبیات را ثروت ملی میدانند و همواره حامی شاعران بودهاند. توصیههای ایشان در حوزه شعر دینی و آیینی، باعث رشد و پویایی این گونه ادبی ارجمند شده است. نگاه معقول و منطقی به دین، پرهیز از برداشتهای عامیانه و سطحی، پرهیز از بیان مسایل جعلی و توهمی، اتصال حوادث صدر اسلام با حوادث امروز، ظلمستیزی، مبارزه با کفر و نفاق و فسق، پیروی عملی از خاندان رسالت، بیان مضامین عالی، استفاده از ادعیه و مناجاتها، تبیین سبک زندگی اسلامی، پرداختن به مبانی اخلاقی، سیاسی و فرهنگی، تربیت شاعرانی در تراز حافظ و سعدی و صائب و خواندن دواوین بزرگان از عمدهترین کلیدواژههای بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با شاعران آیینی است.
نظر شما